Eronda hijobni noto‘g‘ri o‘ragani uchun politsiya tomonidan hibsga olingan 22 yoshli Mahsa Aminiyning vafotidan keyin boshlangan norozilik namoyishlari chog‘ida mamlakat xavfsizlik kuchlari tomonidan uch kishi o‘ldirildi, deb yozadi CNN Norvegiyaning Hengaw Organization for Human Rights inson huquqlari ustidan nazorat tashkilotiga tayanib. Shuningdek, 75 kishi turli jarohatlar olgan.
BMTning Inson huquqlari bo‘yicha oliy komissari vazifasini bajaruvchi Nada al-Nashif bayonot bilan chiqib, Eron xavfsizlik kuchlarining namoyishlarga zo‘ravonlik bilan munosabatda bo‘lishi yuzasidan xavotir bildirdi.
Shuningdek, BMT Inson huquqlari boshqarmasi ma’lum qilishicha, Eron axloq politsiyasi so‘nggi oylarda ko‘chalardagi patrullikni kengaytirib, hijobni noto‘g‘ri o‘ragan ayollarni hibsga olmoqda, og‘zaki va jismoniy xo‘rliklarga duchor qilmoqda.
Bu orada Tehron gubernatori Muhin Mansuriy namoyishchilarni politsiyaga hujum qilishda va jamoat mulkini vayron qilishda aybladi. Namoyishchilar “Tehronda tartibsizliklar yuzaga keltirish uchun to‘liq uyushgan va tayyorgarlik ko‘rgan”, deb yozdi u Twitter’da.
Eron politsiyasi Mahsa Aminiyga hibsda saqlanayotgan paytda jismoniy zarar yetkazilganini rad etib, uning o‘limi “baxtsiz hodisa” bo‘lganini ta’kidladi.
Eron hukumati qizning jasadi yorib ko‘rilganini, natijalar tibbiy ekspertlarning batafsil tekshiruvidan keyin e’lon qilinishini bildirdi.
Ijtimoiy tarmoqlarga joylanayotgan videolarga qaraganda, 20-sentabr kuni namoyishlar Eronning 31 ta viloyatidan 16 tasini qamrab oldi.
Mahsa Aminiy Tehronga o‘tgan hafta kelgan va akasi bilan birga metrodan chiqayotganida axloq politsiyasi tomonidan hibsga olingan. Bunga uning hijobni noto‘g‘ri o‘ragani sabab bo‘lgan. 1979-yilgi Islom inqilobidan keyin eronlik ayollar uchun hijob taqish majburiy bo‘lib kelmoqda.
Al Jazeera telekanali ma’lumotlariga ko‘ra, Eron hukumatining qiz yurak xurujidan vafot etgani haqidagi bayonotiga qaramasdan, u tug‘ilib-o‘sgan Sekkeze shahrida hamda Eron g‘arbidagi boshqa shaharlarda keng ko‘lamli norozilik namoyishlari boshlangan. Odamlar ma’muriy binolar atrofida to‘planib, hukumatga qarshi shiorlarni baralla aytgan, ba’zi ayollar esa birdamlik belgisi sifatida o‘z ro‘mollarini yechib, osmonga otgan. Bundan tashqari, ijtimoiy tarmoqlarda qizlar fleshmob uyushtirib, hijoblarini yoqib yubormoqda va sochlarini kesib tashlamoqda.
Eron Islom Respublikasi Huquq-tartibot kuchlari Ibrat patruli (“axloq politsiyasi”) — Eron Ichki ishlar vazirligi nazorati ostidagi huquq-tartibot organi. 2005-yilda alohida tuzilma sifatida ajralib chiqqan. Ibrat patruli vazifalariga Eron fuqarolari va chet elliklarning jamoat joylarida shariat bo‘yicha munosib kiyinib yurishini ta’minlash kiradi.
Ayollarning boshini yopmay yurishi, ro‘mol yoki hijobni noto‘g‘ri taqishi, avratni yopmaydigan kiyim kiyishi, ba’zi hollarda esa “begona erkak bilan yaqindan muloqot qilishi” ularni hibsga olish uchun asos bo‘lib hisoblanadi.
Avvalroq Eron Madaniyat va islom vazirligi ayollarning reklamalarda suratga tushishini taqiqlagandi, bu Eronning Domino kompaniyasi bir ayol boshiga ro‘mol sharf tashlab, avtomobilni boshqarib ketayotgani, so‘ng esa shokoladli qiyom bilan qoplangan muzqaymoqni yegani aks etgan rolikni chiqarganidan keyin yuz bergandi.
Izoh (0)