• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    “Butun yoshligim davomida ilm olish uchun hammasi bo‘lib 10 000 dollar sarflagan bo‘lsam, hozir bu pulni bir oyda topaman” — oyiga 10 000 dollardan ortiq oylik olayotgan o‘qituvchi bilan suhbat

    “Daryo” nashri Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti o‘qituvchisi, iqtisod fanlari doktori Xurshid Xudoyqulov bilan intervyu uyushtirdi. Suhbat davomida olim bilim olish orqali erishgan natijalari, olayotgan yuqori oylik-maoshi hamda yoshlar ta’limda nimalarga ko‘proq e’tibor berishi kerakligi haqida so‘z bordi.

    10 ming dollar oylik olishimga sabab...

    Toshkent davlat iqtisodiyot universitetida ancha yildan beri faoliyat yuritaman. Moliya bozori institut va instrumentlari fanlaridan dars berib, talabalarga ilm tarqatib kelmoqdaman. Oxirgi yillarda universitetimizda professor-o‘qituvchilarga keng yo‘l ochib berildi. Ya’ni qaysi professor-o‘qituvchi o‘z ustida ishlasa, ilmiy ish bilan shug‘ullansa, uning oylik-maoshi tabaqalangan tartibda rahbariyat tomonidan belgilab berilgan. Universitetimizda 10 000 dollargacha oylik olgan professor-o‘qituvilar ham bor. Bu tabaqalanish universitetimizda sog‘lom raqobatni shakllantirdi va ta’lim sifatini oshishiga olib keldi.

    O‘zim misolimda gapirsam, oxirgi oyda 10 000 dollar atrofida oylik oldim. Bu qanday qilib shakllanadi? Har qanday professor o‘qituvchi o‘quv jarayonidan tashqari ilmiy ish qilsa, ya’ni Scopus, Web of Science jurnallarida ilmiy maqolalar chiqarsa, har bir maqolasi uchun 20 mln so‘mdan qo‘shimcha ish haqi olmoqda.

    Oxirgi oyda 10 ming dollar olishimga sabab 4 ta nufuzli jurnalda maqolalar chiqardim. Shuning uchun rahbariyat tomonidan menga qo‘shimcha ish haqi berildi. Biz iqtisodchimiz. Pulni qayergadir investitsiya qilishga o‘rganganmiz. Masalan, o‘zim moliya bozorida dars berganim uchun aksiya va obligatsiyalarga investitsiya qilishni maqsad qilganman.

    Ingliz tili guruhlarida dars bergan professor — o‘qituvchilarga 100 foizgacha qo‘shimcha ish haqi berilmoqda. Bu sog‘lom raqobat shakllanishi bilan birga, universitetda korrupsiyaning deyarli yo‘qolishiga olib keldi. Misol tariqasida keltirishimi mumkin, mendan tashqari bir nechta professorlar ham oyiga 3-4 ming dollardan maosh oladi. Ish haqi 10 mln so‘m bo‘lsa, 20 mln so‘mlik maqola chiqarsa, o‘qituvchiga 3 ming dollar atrofida oylik beriladi.

    Xurshid Xudoyqulov

    Xurshid Xudoyqulov
    Foto: “Daryo”

    “Yoshlar bilim olishga ko‘proq qiziqishlari kerak”

    Xorijda o‘qiganman va har yili chet elda malaka oshiraman. Masalan, Germaniyada professor-o‘qituvchi 7 ming dollar oylik oladi. O‘zbekistonda ham shuncha oylik olishga imkoniyat bor. Xorijga borsangiz, bu yerdagi 5 ming dollar, u yerdagi 10 ming dollarga teng bo‘ladi. Chunki chet elda xarajat ham, yashash sharoiti ham ancha yuqori hisoblanadi.

    Ko‘pchilik yoshlar ta’limdan chetlashgan holda qo‘shimcha daromad topish ilinjida blogerlik qilib, ijtimoiy tarmoqlarda sahifalarini ochib pul ishlamoqda. Lekin ta’lim olish orqali ham pul topish mumkin. O‘sha yoshlar ertaga TikTok’dan tashqari ta’lim olsa, bilimi kuchli bo‘lsa,  ijtimoiy tarmoqlardagidan 10, balki 100 barobar ko‘p daromad olishi mumkin. Ta’lim eng kuchli quroldir. Yoshlar bilim olishga ko‘proq qiziqishlari kerak.

    Bugungi kunda yoshlarning repetitorga ko‘proq borayotganiga sabab ular o‘z ustida ishlashi kamaygan. Ya’ni repetitor tushuntirgan narsani ustida ishlayapti. Hozirgi kunda ko‘plab instraktorlar bor, ular insonni o‘zini ustida ishlashga yordam beradi. Bu self study deyiladi. Masalan, xorijda asosan self study’ga kuchli ahamiyat beriladi. Shu orqali yoshlarning dunyoqarashi ko‘proq kengayadi. Kim o‘zining ustida ko‘proq ishlasa, o‘sha kuchliroq bilimga ega bo‘ladi.

    Bizning maktablarda auditoriyalar kengroq. Masalan, 30 ta auditoriya bo‘lsa, o‘qituvchi har bir maktab o‘quvchisiga 2-3 daqiqadan ajratadi va hamma bolalarga vaqti yetmaydi. Shuning uchun ham Finlyandiya tajribasini qo‘llash yaxshi samara berishi mumkin. Finlyandiyada auditoriya kichkina bo‘ladi. Bunda o‘qituvchining e’tibori har bir bolaga tushadi. Lekin bizning maktablarimizda shunday imkoniyat mavjud emas. Shuning uchun ham bolalar auditoriyada o‘rganmagan bilimini qo‘shimcha repetitordan olishga intiladi.

    “Ta’limga investitsiya qiling”

    Investitsiyaga tikilgan mablag‘ning qachondir qaytimi bo‘ladi. Bugungi kunda 10 ming dollarli oylik-maosh olish darajasiga erishishimga yoshlikda olingan bilimlarim sababdir. Shuning uchun ham yoshlarga aytmanki, ketgan xarajatni emas, undan qancha daromad kelishini o‘ylash kerak. Bugun ko‘p yoshlarimiz faloncha xarajat qildim, deydi. Lekin o‘sha qilingan xarajat darajasida bilim oldimmi, degan savolni o‘ziga bermaydi. Ana shu qilingan xarajat darajasida bilim olsa, u mablag‘ 2 barobar bo‘lib qaytadi.

    Talabalik davrimda qo‘shimcha buhgalteriya va boshqa o‘quv kurslariga borganman. Albatta, ularga qo‘lshimcha xarajat qilingan. Masalan, o‘sha davrda korxonani balansini tahlil qilishni o‘rganganman. Hozir talabalarni o‘qitish jarayonida olgan ilmimga suyangan holda dars bermoqdaman. O‘z ustimda ishlashim, bilim olishim natijasida iqtisod fanlari doktori darajasiga erishdim. Bugungi kunda Toshkent davlat istisodiyot universitetidan tashqari ham har qanday iqtisodiyot fanlari dotkori, professor 10 mln so‘mdan kam oylik olmaydi.

    Men yoshligimda o‘quv kurslariga borishim, ta’lim olishim uchun umumiy hisobda 10 ming dollar sarflagan bo‘lsam, bugungi kunda u mablag‘ bir oylik maoshimga teng bo‘lmoqda. Bu degani yoshlikda qilingan harajat yuzlab baravar bo‘lib qaytmoqda. Bilim olish tufayli oyiga minimum 3-4 ming dollarli oylikka, xorijda malaka oshirish darajasiga, o‘zimga tegishli bo‘lgan mol-mulkka erishdim. Bugungi kunda 5 yoki 10 ming dollar oylik olayotgan o‘qituvchi xalqaro standart darajasiga erishgan bo‘ladi. Umumiy qilib qilib aytganda, O‘zbekiston bo‘yicha sanoqli odamlargina 5-6 ming dollar oylik oladi.

    27.07.2022, 15:57   Izoh (0)   15539
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Farg‘onada fuqaro yerto‘lasida marixuana saqlab kelgani aniqlandi

    27.07.2022, 15:27

    “Afg‘oniston hukumatini yaqin kelajakda tan olish masalasi kun tartibida yo‘q” — Abdulaziz Komilov

    27.07.2022, 15:26

    Qirg‘izistonda sodir bo‘lgan zilzila kuchi O'zbekistonda sezildi

    27.07.2022, 15:21

    Xorazm, Namangan va Toshkent viloyatlarida o‘qishga kiritib qo‘yish uchun pul olganlar ushlandi

    27.07.2022, 15:16

    Andijonda tadbirkor o‘zini daladagi daraxtga arqon bilan osib o‘ldirdi

    27.07.2022, 15:05

    Samarqandda o‘lkashunoslik muzeyi peshtoqi yorilgani aniqlandi (foto)

    27.07.2022, 14:55
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp Xomanaiyni sharmandali o‘limdan qutqarganini aytdi

    Dunyo | 27 iyun, 23:20

    “Daryo” dayjesti: 27-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 27 iyun, 23:05

    “Paxtakor” metro bekatida 3 yoshli qizaloqning oyog‘i vagon eshigiga qisilib qoldi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 22:46

    Sherzod Asadov “Oltin qalam” g‘oliblarini taqdirlash marosimida prezidentning OAV xodimlariga yo‘llagan tabrigini o‘qib eshittirdi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 22:25

    Superliga. Qo‘qondagi gollar shousida “Dinamo” “Qo‘qon-1912”ni mag‘lubiyatga uchratdi

    Sport | 27 iyun, 22:09

    Toshkent viloyatida 1,9 mlrd so‘mlik tabiiy gazdan noqonuniy foydalangan tadbirkorlar aniqlandi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 21:40

    Shavkat Mirziyoyevning Belarusga amaliy tashrifi yakunlandi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 21:10

    Toshkentda onlayn narkodo‘konning 5 nafar aʼzosi qo‘lga olindi (video)

    O‘zbekiston | 27 iyun, 20:55

    O‘zbekistonda qamoqqa olinganlarni qiynoqqa solish hollarining oldini oluvchi qonun imzolandi

    O‘zbekiston | 27 iyun, 20:40
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.