• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Osiyoda vaziyat yaxshiroq. Nima uchun ba’zi davlatlarda inflyatsiya nisbatan past?

    Yashash narxi haqida jamoatchilik shov-shuviga duch kelgan siyosatchilar narxlarning ko‘tarilishi global hodisa ekanligini ta’kidlashni yaxshi ko‘radi. The Economist nashri Sharqiy Osiyo inflyatsiyasi haqida so‘z yuritdi.  

    Foto: Reuters

    Foto: Reuters

    “Dunyodagi har bir mamlakat bu inflyatsiyadan aziyat chekmoqda”, — dedi prezident Jo Bayden 10-iyun kuni. Amerika 1981-yildan beri eng katta inflyatsiyaga uchramoqda (iste’mol narxlari may oyida o‘tgan yilga nisbatan 8,6 foizga oshdi).

    Fevral oyida Rossiya Ukrainaga bostirib kirgandan so‘ng hamma yerda yonilg‘i, o‘g‘it, don va boshqa mahsulotlar narxi ko‘tarilgani rost. 

    Ammo hamma joyda ham inflyatsiya keskin oshib ketgani yo‘q. Butun dunyodagi 42 ta yirik iqtisodiyotdan sakkiztasida inflyatsiya darajasi hali ham 4 foizdan past. Ushbu sakkizta davlatdan oltitasi Sharqiy yoki Janubi-Sharqiy Osiyoda joylashgan. 

    Bu Sharqiy istisno nima bilan bog‘liq? 

    2018-yildan 2021-yilgacha cho‘chqa grippi avj olgan Xitoyda cho‘chqalar ko‘payishini tushirib yubordi. 

    Ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, bu davr ichida Xitoyda 200 mln cho‘chqa yo‘q qilindi. Bu Sharqiy Osiyoda asosiy oziq-ovqat bo‘lgan cho‘chqa go‘shti narxini keskin oshirdi. 

    Keyinchalik narx keskin tushib ketdi. Masalan, Xitoyda cho‘chqa go‘shti narxi may oyiga qadar yil davomida 21 foizdan ko‘proqqa tushdi. 

    Bu iqtisodiyotning boshqa joylarida inflyatsiya bosimini bartaraf etishga yordam berdi. 

     

    Shuningdek, Sharqiy Osiyo, dunyoning boshqa qismlaridan farqli o‘laroq, bug‘doydan ko‘ra ko‘proq guruch iste’mol qiladi. Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan keyin guruch narxi 8 foizga, bug‘doy narxi esa 17 foizga oshgan.

    Mintaqadagi boshqa inflyatsiyaga qarshi ta’sir bu — COVID-19. Osiyoning ko‘p davlatlari G‘arbga qaraganda sekinroq va o‘zlari istamagan holda virus bilan yashashga o‘tdi. 

    Masalan, Indoneziya 22-martgacha xalqaro tashriflar uchun karantindan butunlay voz kechmadi. 

    Goldman Sachs banki tomonidan ishlab chiqilgan ijtimoiy cheklovlar indeksiga ko‘ra, Malayziyada sayohat va harakat may oyining boshigacha normal holatga qaytmadi. 

    Xitoy infeksiyalar paydo bo‘lgan joyda odamlarning harakatlanishi va to‘planishiga qattiq cheklovlar qo‘yishda davom etmoqda. 

    Shanxay va boshqa joylarda so‘nggi blokirovkalar iqtisodiyotning tovarlarni yetkazib berish qobiliyatiga ham, iste’molchilarning ularni sotib olishga tayyorligiga ham to‘sqinlik qildi. 

    Talab va taklifning buzilishi nazariy jihatdan narxlarni har qanday tarzda o‘zgartirishi mumkin. Ammo iste’mol xarajatlariga yetkazilgan zarar yanada jiddiy va doimiy bo‘lib tuyuladi. 

    May oyida, Shanxay blokirovkasining ikkinchi oyi, sanoat ishlab chiqarishi 0,7 foizga oshgan bo‘lsa ham, chakana savdo o‘tgan yilga nisbatan deyarli 10 foizga (real ko‘rinishda) kamaydi.

    Sayohatga qo‘yilgan cheklovlar Gonkong va kazinolarini to‘ldirish uchun mehmonlarga tayanadigan Makao iqtisodiyoti uchun halokatli bo‘ldi. 

    Joriy yilning dastlabki uch oyida Makaoning yalpi ichki mahsuloti 2019-yilning xuddi shu oylarida erishilgan hajmning yarmidan kamroq edi. 

    G‘arbda yuqori inflyatsiya ko‘plab iqtisodiy siyosatchilarni tahlikaga solib qo‘ydi. Masalan, Amerikaning Federal zaxira tizimi 15-iyun kuni foiz stavkalarini rejalashtirilganidan tezroq 0,75 foiz punktga oshirishga majbur bo‘ldi. 

    Amerikadagi yuqori foiz stavkalari global kapital oqimlarini jalb qiladi va Osiyo valyutalariga bosim o‘tkazadi. O‘z valyutasini Amerika dollariga bog‘lab qo‘ygan Gonkong va o‘z valyutasini Gonkongga bog‘lagan Makao ham asosiy stavkalarni birdaniga oshirdi. 

     

    JPMorgan Chase banki ma’lumotlariga ko‘ra, Malayziya va Tayvan ham bu yil foiz stavkalarini oshirgan. Asosiy stavkasi 3,5 foiz bo‘lgan Indoneziya ham kelgusi oyda ularni oshirishi prognoz qilinmoqda.

    Malayziya va Indoneziya ham narxlarning oshishiga nisbatan kamroq eksport taqiqini qo‘ydi. Indoneziya palma yog‘ini chet elga sotishni qisqa muddatga taqiqladi va Malayziya tirik tovuqlarni eksport qilish taqiqini saqlab qoldi. 

    Maqsad mamlakatning barcha ta’minotini o‘z xalqi uchun saqlab qolishdir. Ammo narxlarning pasayishi mahalliy fermerlarni ishlab chiqarishni qisqartirishga undasa, siyosat teskari natija berishi mumkin. 

    Ushbu keskinlashuv tendensiyasiga istisnolardan biri Yaponiyadir. 17-iyun kungi yig‘ilishida Yaponiya banki o‘n yillik davlat obligatsiyalarini ularning daromadliligini 0,25 foizdan ko‘p bo‘lmagan darajada ushlab turish uchun zarur bo‘lgan miqdorda sotib olish majburiyatini yana bir bor tasdiqladi. 

    Yapon iyenasi 1998-yildan beri eng past darajaga tushib ketdi. Zaif iyena import narxlarini oshiradi, bu esa Yaponiyadagi inflyatsiyaga hissa qo‘shadi. Agar yuqori inflyatsiya davom etsa, odamlar ko‘proq maosh talab qila boshlaydi. 

    Osiyoning ko‘p qismlarida bunday ish haqi ko‘tarilishi qo‘rquv uyg‘otadi. Ammo Yaponiyada bu siyosatchilar uzoq vaqtdan beri kutayotgan narsadir. 

    Ko‘p yillar davomida zaif talab va narxlarning pasayishidan so‘ng, inflyatsiya kutilmalari xavfli darajada past bo‘lib qoldi, bu esa Yaponiya bankining inqiroz sharoitida iqtisodiyotni jonlantirish va deflyatsiyani oldini olishni qiyinlashtirdi.

    21.06.2022, 19:33   Izoh (0)   14153
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ukrainani qayta tiklash uchun qancha pul kerakligi ma’lum bo‘ldi

    21.06.2022, 19:21

    O‘zbekiston avtomobillarni sotishdan ko‘ra ko‘proq sotib olishda davom etmoqda

    21.06.2022, 18:47

    O‘zbekiston ikki oydan beri oltin sotmaydi. Sababi — past narxlar

    21.06.2022, 17:39

    Osiyo uchun eng yomoni hali oldinda: oziq-ovqat narxlari keskin o‘sib bormoqda

    21.06.2022, 17:19

    Rossiyada ishsizlar soni ortib bormoqda

    21.06.2022, 15:21

    O‘zbekiston va Ukraina o‘rtasidagi savdo jonlandi

    21.06.2022, 13:21
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Smart Business O‘zbekistonda UZCARD va Humo kartalarini qabul qilish uchun yagona yechimni taqdim etadi 


    BI Group O‘zbekistonda turar joy binosining zilzilabardoshligini ochiq sinovdan muvaffaqiyatli o‘tkazdi


    UZTELECOM simli internetni modernizatsiya qilmoqda: abonentlar GPON va FTTx orqali 100 Mbit/s dan yuqori tezlikka ega bo‘ladilar


    Uzbekistan Airways bilan Istanbulga foydali parvoz qiling!


    “Biznesni rivojlantirish banki” 1 trln 273 mlrd so‘mlik ipoteka krediti ajratdi


    Universalbank o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun yangi “Mikrokredit 300 ”ni ishga tushirdi 


    Imzo Glass mahsulotlari Buyuk Britaniyaga eksportga yuborildi


    Kelajak – bugungi qilgan harakatingiz samarasidir. O‘zingizga ishonch esa har qanday yutug‘ingizning boshlanishi 


    HONOR talabalarni qo‘llab-quvvatlovchi aksiyani e’lon qildi 


    HAVAL O‘zbekistonda yangi modellarni namoyish etdi: HAVAL H6 Facelift va HAVAL H9 taqdimot kechasi


    Kapitalbank va Korporativ sport assotsiatsiyasi hamkorlik memorandumini imzoladi


    “Trastbank” kichik biznesni rivojlantirish uchun 1 mlrd so‘mgacha kredit taklif etadi


    Mobiuz Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlarida 5G ning yangi imkoniyatlarini ochmoqda


    Accor Toshkentda Swissôtel Tashkent ochilishini nishonlamoqda, shveysariya uslubidagi hashshamatni O‘zbekiston poytaxtiga olib kelmoqda


    Pepsi Taste Challenge 2025: Pepsi yana oldinda — O‘zbekistonda 59,28% ovozga sazovor bo‘ldi 

     

    Tavsiya etamiz

    Yahudiylarning “Tarixiy vatan” va “Buyuk Isroil” haqidagi puch da’volari: Falastin aslida kimga tegishli?

    23 avgust, 13:22

    “Rusning sharmandali blitskrigi”. Urush taqdirini belgilab bergan Kiyev jangi qanday yakunlangan edi?

    22 avgust, 20:08

    Islom Karimovning sobiq matbuot kotibi “Otamdan qolgan dalalar” filmi taqiqlanish sababini oshkor qildi

    21 avgust, 11:58

    Turkiyada oyoq suyaklarini sindirib, bo‘yni o‘stirish operatsiyasi ommalashmoqda (foto)

    21 avgust, 11:52
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “AQSH bosimiga qarshi birdammiz”: Xitoy Hindistonni qo‘llab-quvvatladi

    Dunyo | 23 avgust, 22:10

    Superliga. “Nasaf” “Surxon”dan ustun keldi, “OKMK” “Xorazm” darvozasiga 3 ta gol kiritdi

    Sport | 23 avgust, 21:50

    Xitoyda ko‘prik qulashi oqibatida 12 nafar ishchi halok bo‘ldi (video)

    Dunyo | 23 avgust, 21:35

    Rauf Parfi, Muhammad Yusuf va boshqa marhum ijodkorlar ordenlar bilan mukofotlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 21:11

    Muftiy Nuriddin Xoliqnazarov “Oliy darajali imom Buxoriy” ordeni bilan taqdirlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 20:46

    Ispaniyadagi plyajlar zaharli va noyob shilliqqurt sabab yopildi

    Dunyo | 23 avgust, 20:10

    Saudiya Arabistoni Superkubogi. “Al-Ahli” Ronaldu boshchiligidagi “An-Nassr”ni mag‘lub etib bosh sovringa ega chiqdi

    Sport | 23 avgust, 19:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.