• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12410.99
    • RUB158.38
    • EUR14237.89
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Osiyoda vaziyat yaxshiroq. Nima uchun ba’zi davlatlarda inflyatsiya nisbatan past?

    Yashash narxi haqida jamoatchilik shov-shuviga duch kelgan siyosatchilar narxlarning ko‘tarilishi global hodisa ekanligini ta’kidlashni yaxshi ko‘radi. The Economist nashri Sharqiy Osiyo inflyatsiyasi haqida so‘z yuritdi.  

    Foto: Reuters

    Foto: Reuters

    “Dunyodagi har bir mamlakat bu inflyatsiyadan aziyat chekmoqda”, — dedi prezident Jo Bayden 10-iyun kuni. Amerika 1981-yildan beri eng katta inflyatsiyaga uchramoqda (iste’mol narxlari may oyida o‘tgan yilga nisbatan 8,6 foizga oshdi).

    Fevral oyida Rossiya Ukrainaga bostirib kirgandan so‘ng hamma yerda yonilg‘i, o‘g‘it, don va boshqa mahsulotlar narxi ko‘tarilgani rost. 

    Ammo hamma joyda ham inflyatsiya keskin oshib ketgani yo‘q. Butun dunyodagi 42 ta yirik iqtisodiyotdan sakkiztasida inflyatsiya darajasi hali ham 4 foizdan past. Ushbu sakkizta davlatdan oltitasi Sharqiy yoki Janubi-Sharqiy Osiyoda joylashgan. 

    Bu Sharqiy istisno nima bilan bog‘liq? 

    2018-yildan 2021-yilgacha cho‘chqa grippi avj olgan Xitoyda cho‘chqalar ko‘payishini tushirib yubordi. 

    Ba’zi ma’lumotlarga ko‘ra, bu davr ichida Xitoyda 200 mln cho‘chqa yo‘q qilindi. Bu Sharqiy Osiyoda asosiy oziq-ovqat bo‘lgan cho‘chqa go‘shti narxini keskin oshirdi. 

    Keyinchalik narx keskin tushib ketdi. Masalan, Xitoyda cho‘chqa go‘shti narxi may oyiga qadar yil davomida 21 foizdan ko‘proqqa tushdi. 

    Bu iqtisodiyotning boshqa joylarida inflyatsiya bosimini bartaraf etishga yordam berdi. 

     

    Shuningdek, Sharqiy Osiyo, dunyoning boshqa qismlaridan farqli o‘laroq, bug‘doydan ko‘ra ko‘proq guruch iste’mol qiladi. Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan keyin guruch narxi 8 foizga, bug‘doy narxi esa 17 foizga oshgan.

    Mintaqadagi boshqa inflyatsiyaga qarshi ta’sir bu — COVID-19. Osiyoning ko‘p davlatlari G‘arbga qaraganda sekinroq va o‘zlari istamagan holda virus bilan yashashga o‘tdi. 

    Masalan, Indoneziya 22-martgacha xalqaro tashriflar uchun karantindan butunlay voz kechmadi. 

    Goldman Sachs banki tomonidan ishlab chiqilgan ijtimoiy cheklovlar indeksiga ko‘ra, Malayziyada sayohat va harakat may oyining boshigacha normal holatga qaytmadi. 

    Xitoy infeksiyalar paydo bo‘lgan joyda odamlarning harakatlanishi va to‘planishiga qattiq cheklovlar qo‘yishda davom etmoqda. 

    Shanxay va boshqa joylarda so‘nggi blokirovkalar iqtisodiyotning tovarlarni yetkazib berish qobiliyatiga ham, iste’molchilarning ularni sotib olishga tayyorligiga ham to‘sqinlik qildi. 

    Talab va taklifning buzilishi nazariy jihatdan narxlarni har qanday tarzda o‘zgartirishi mumkin. Ammo iste’mol xarajatlariga yetkazilgan zarar yanada jiddiy va doimiy bo‘lib tuyuladi. 

    May oyida, Shanxay blokirovkasining ikkinchi oyi, sanoat ishlab chiqarishi 0,7 foizga oshgan bo‘lsa ham, chakana savdo o‘tgan yilga nisbatan deyarli 10 foizga (real ko‘rinishda) kamaydi.

    Sayohatga qo‘yilgan cheklovlar Gonkong va kazinolarini to‘ldirish uchun mehmonlarga tayanadigan Makao iqtisodiyoti uchun halokatli bo‘ldi. 

    Joriy yilning dastlabki uch oyida Makaoning yalpi ichki mahsuloti 2019-yilning xuddi shu oylarida erishilgan hajmning yarmidan kamroq edi. 

    G‘arbda yuqori inflyatsiya ko‘plab iqtisodiy siyosatchilarni tahlikaga solib qo‘ydi. Masalan, Amerikaning Federal zaxira tizimi 15-iyun kuni foiz stavkalarini rejalashtirilganidan tezroq 0,75 foiz punktga oshirishga majbur bo‘ldi. 

    Amerikadagi yuqori foiz stavkalari global kapital oqimlarini jalb qiladi va Osiyo valyutalariga bosim o‘tkazadi. O‘z valyutasini Amerika dollariga bog‘lab qo‘ygan Gonkong va o‘z valyutasini Gonkongga bog‘lagan Makao ham asosiy stavkalarni birdaniga oshirdi. 

     

    JPMorgan Chase banki ma’lumotlariga ko‘ra, Malayziya va Tayvan ham bu yil foiz stavkalarini oshirgan. Asosiy stavkasi 3,5 foiz bo‘lgan Indoneziya ham kelgusi oyda ularni oshirishi prognoz qilinmoqda.

    Malayziya va Indoneziya ham narxlarning oshishiga nisbatan kamroq eksport taqiqini qo‘ydi. Indoneziya palma yog‘ini chet elga sotishni qisqa muddatga taqiqladi va Malayziya tirik tovuqlarni eksport qilish taqiqini saqlab qoldi. 

    Maqsad mamlakatning barcha ta’minotini o‘z xalqi uchun saqlab qolishdir. Ammo narxlarning pasayishi mahalliy fermerlarni ishlab chiqarishni qisqartirishga undasa, siyosat teskari natija berishi mumkin. 

    Ushbu keskinlashuv tendensiyasiga istisnolardan biri Yaponiyadir. 17-iyun kungi yig‘ilishida Yaponiya banki o‘n yillik davlat obligatsiyalarini ularning daromadliligini 0,25 foizdan ko‘p bo‘lmagan darajada ushlab turish uchun zarur bo‘lgan miqdorda sotib olish majburiyatini yana bir bor tasdiqladi. 

    Yapon iyenasi 1998-yildan beri eng past darajaga tushib ketdi. Zaif iyena import narxlarini oshiradi, bu esa Yaponiyadagi inflyatsiyaga hissa qo‘shadi. Agar yuqori inflyatsiya davom etsa, odamlar ko‘proq maosh talab qila boshlaydi. 

    Osiyoning ko‘p qismlarida bunday ish haqi ko‘tarilishi qo‘rquv uyg‘otadi. Ammo Yaponiyada bu siyosatchilar uzoq vaqtdan beri kutayotgan narsadir. 

    Ko‘p yillar davomida zaif talab va narxlarning pasayishidan so‘ng, inflyatsiya kutilmalari xavfli darajada past bo‘lib qoldi, bu esa Yaponiya bankining inqiroz sharoitida iqtisodiyotni jonlantirish va deflyatsiyani oldini olishni qiyinlashtirdi.

    21.06.2022, 19:33   Izoh (0)   14078
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ukrainani qayta tiklash uchun qancha pul kerakligi ma’lum bo‘ldi

    21.06.2022, 19:21

    O‘zbekiston avtomobillarni sotishdan ko‘ra ko‘proq sotib olishda davom etmoqda

    21.06.2022, 18:47

    O‘zbekiston ikki oydan beri oltin sotmaydi. Sababi — past narxlar

    21.06.2022, 17:39

    Osiyo uchun eng yomoni hali oldinda: oziq-ovqat narxlari keskin o‘sib bormoqda

    21.06.2022, 17:19

    Rossiyada ishsizlar soni ortib bormoqda

    21.06.2022, 15:21

    O‘zbekiston va Ukraina o‘rtasidagi savdo jonlandi

    21.06.2022, 13:21
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    TBC Bank va Bahodir Jalolov firibgarlarga qarshi jangga chiqdi 


    Texnologiyaning yangi bosqichi — HUAWEI Mate XT va HUAWEI Mate 70 Pro bilan tanishing


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    InfinBANK tomonidan XISMK liniyasi bo‘yicha taqdim etilayotgan islomiy moliyalashtirish – biznesni rivojlantirish uchun ishonchli yechim 


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    “Moody’s Ratings” xalqaro reyting agentligi “O‘zbekinvest” kompaniyasi reytingi prognozini “Ba2”- “ijobiy” darajagacha ko‘tardi


    Investitsiya nima va u insonlarga nima uchun kerak?


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Buyuk Britaniya Arktikani “muzlatish” uchun 13,4 mln dollar ajratdi

    Dunyo | 24 iyun, 00:10

    Eron AQSHning Yaqin Sharqdagi bazalariga hujum qildi (video)

    Dunyo | 23 iyun, 23:49

    “Daryo” dayjesti: 23-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 23 iyun, 23:36

    Tramp Eronga berilgan zarbalarni tanqid qilgan kongressmenni haydab chiqarishga chaqirdi

    Dunyo | 23 iyun, 23:30

    CNN: Eron va Isroil o‘rtasidagi mojaro ikki yilgacha cho‘zilishi mumkin

    Dunyo | 23 iyun, 23:20

    “Haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi” – Senat Tanzila Norboyeva nomidan tarqalgani aytilgan xabarlarni rad etdi

    O‘zbekiston | 23 iyun, 23:10

    Saidlaziz Saidkarimov Prezident administratsiyasi Nazorat inspeksiyasi boshlig‘i lavozimidan ozod etildi

    O‘zbekiston | 23 iyun, 22:53

    Prezident eksportchi korxonalarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha topshiriq berdi

    O‘zbekiston | 23 iyun, 22:52
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.