Bugungi kunda O‘zbekistonda sariq tarvuz ichki bozor va eksport uchun yetishtirilmoqda. Qishloq xo‘jaligi vazirligi bu haqida ma’lumot berdi.
Toshkent viloyati Ohangaron tumanidagi fermer xo‘jaligida urug‘i Janubiy Koreyadan keltirilgan Riamo navli sariq tarvuz ekilmoqda.
2015-yilda tashkil etilgan ushbu xo‘jalikning umumiy ekin maydoni 86 gektar bo‘lib, shundan uch yarim gektarida sariq (ikki yildan beri hosil olinmoqda) va qizil tarvuz ekilgan.
45 gektarida g‘alla, 10 gektarida pomidor, 1 gektarida soya va qolgan maydonda makkajo‘xori o‘stirilmoqda.
Sariq tarvuz qanday paydo bolgan?
Ushbu tarvuz jahon bozorida, shuningdek, O‘zbekistonda paydo bo‘lganiga ko‘p bo‘lgani yo‘q. Sariq tarvuz chet ellik seleksioner olimlar tomonidan yovvoyi va madaniy tarvuzni chatishtirish natijasida olingan gibrid hisoblanadi.
Ilk hosil O‘rta Yer dengizi mamlakatlaridan olingan bo‘lsa, bugun butun dunyo bo‘yicha yetishtirilmoqda. Tashqi ko‘rinishdan sariq tarvuzlar ovalsimon yoki dumaloq bo‘ladi.
Po‘sti yashil, silliq yoki yo‘l-yo‘l rangda. Uning ichi sariq hamda vazni o‘rtacha 1,5 kilodan 4-5 kilogachani tashkil etadi.
Sariq bilan qizil tarvuzning farqi nimada?
Sariq tarvuzning urug‘lari kamroq yoki umuman bo‘lmaydi. Ta’mi mango, limon va ananasga o‘xshab ketadi.
Sariq tarvuz navlari qizilga qaraganda sal oldinroq pishadi, ya’ni tezpishar sanaladi. Butun dunyo bo‘yicha sariq tarvuz narxlari qizilga qaraganda biroz yuqoriroq bo‘lishi kuzatilmoqda.
Qanday yetishtiriladi?
Urug‘idan yetishtirilgan ko‘chat to‘g‘ridan to‘g‘ri ochiq yer maydonlariga ekiladi. Bu muddat O‘zbekistonning markaziy hududlarida mart oyiga to‘g‘ri keladi.
Ilk hosil may o‘rtalarida olinadi. Iloji boricha ko‘proq quyosh tushadigan maydonlarni tanlash maqsadga muvofiq.
Agar tunda sovuq havo kuzatiladigan bo‘lsa, tarvuz ustini yopish tavsiya etiladi. Sariq tarvuz navlari kasallik va zararkunandalarga chidamli. Shuning uchun maxsus kimyoviy dorilash shart emas. Mineral yoki organik o‘g‘itlar mos keladi. Hosil yig‘ishga yaqin vaqtda sug‘orishni kamaytirish kerak. Shunda tarvuz shirinroq bo‘ladi. Tarvuzning tuproqqa tegib turgan joyi oq yoki sarg‘ish rangga kirsa va urib ko‘rganda maxsus tovush eshitilsa, demak, pishgan bo‘ladi.
Foydali xususiyatlari
Sariq tarvuz tarkibida A, B1, B2, B5, B6, B9, E, C, PP vitaminlari bor. Shuningdek, kalsiy, kaliy, magniy, temir, natriy, fosfor moddalariga serob.
U immun tizimiga ijobiy ta’sir qiladi, turli infeksiya, viruslarga qarshi kurashishda yordam beradi. Eng muhimi, sariq tarvuz parhezda bo‘lgan, allergiyasi bor odamlar uchun foydali. Chunki unda qand moddasi va kaloriya kam.
Izoh (0)