AOKAda Moliya, Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish, Qishloq xo‘jaligi vazirliklari va boshqa tashkilotlar mutasaddilari ishtirokida shu mavzuda matbuot anjumani bo‘lib o‘tdi. Unda g‘alla yetishtirish va sotish bo‘yicha boshlangan islohotlarning eng muhim bosqichi va kutilayotgan o‘zgarishlarning tafsilotlari ma’lum qilindi.
Qayd etilishicha, joriy yilda respublika bo‘yicha sug‘oriladigan g‘alla maydonlarning gektaridan o‘rtacha 2,5 tonna, jami 2 million 550 ming tonna (o‘tgan yil qabul qilingan 2 million 494 ming tonnadan kam bo‘lmagan miqdorda) bug‘doyni “O‘zdonmahsulot” AK korxonalari omborlariga qabul qilish belgilangan. Ichki bozorda narx barqarorligini ta’minlash uchun 1 million 783 ming tonna bug‘doyni quyidagi soddalashtirilgan tartibda xarid qilish:
- birinchi bosqichda davlat resurslariga xarid qilinadigan bug‘doy uchun (dalolatnoma asosida) fermer va g‘allachilik klasterlar bilan tonnasiga 3 mln. so‘mdan hisob-kitob qilinadi;
- ikkinchi bosqichda ya’ni sentabr oyida, bug‘doyning o‘rim-yig‘im mavsumida (iyul-avgust oylarida) birjada shakllangan o‘rtacha narxidan kelib chiqib, fermer va g‘allachilik klasterlar bilan topshirilgan bug‘doy uchun to‘liq qayta hisob-kitob qilish.
2022-yilda “O‘zdonmahsulot” AK tizimi korxonalarida vaqtincha saqlangan 500 ming tonna bug‘doyni fermer xo‘jaliklari va g‘allachilik klasterlari birja savdolarga chiqarishda birja to‘lovlari hamda garov pulidan ozod qilinadi. Bunda bug‘doy yetishtiruvchilar tomonidan birjada sotiladigan bug‘doyni don korxonalariga vaqtinchalik saqlash dalolatnomasi asosida qabul qilish va barcha bug‘doyni saqlash xarajatlari jamg‘arma hisobidan qoplanadi.
267 ming tonna urug‘lik bug‘doyni “O‘zdonmahsulot” AK tizim korxonalariga bir tonnasi uchun 3 million so‘mdan va tegishli nav ustamalarini to‘lagan holda to‘g‘ridan-to‘g‘ri xarid qilish va qayta ishlash bilan bog‘liq xarajatlar jamg‘arma mablag‘lari hisobidan moliyalashtiriladi.
Fermer xo‘jaliklari ixtiyorida qoladigan g‘allani turli vajlar bilan davlat resurslariga olib qo‘yish hamda birjada sotilgan g‘allani hududlararo tashuvlariga noqonuniy cheklovlar o‘rnatish qat’iyan taqiqlandi. Ushbu tadbirlarni amalga oshirish uchun respublika bo‘yicha joriy yilda tovar va urug‘lik bug‘doy xaridini moliyalashtirish uchun 7,6 trillion so‘m mablag‘lar ajratilishi rejalashtirilgan.
2022-yil hosilidan ichki bozorda narx barqarorligini ta’minlash uchun davlat resurslariga xarid qilinadigan va “O‘zdonmahsulot” AK tizim korxonalariga fermer xo‘jaliklari va g‘allachilik klasterlaridan vaqtinchalik saqlashga qabul qilinadigan tovar bug‘doy birja savdolari orqali hech qanday cheklovlarsiz sotiladi. Bunda birjada sotilgan bug‘doy uchun to‘lovlar bug‘doy Xaridorga yuklab jo‘natilgandan keyingi bir ish kunida fermer xo‘jaligi va g‘allachilik klasterlarining hisob raqamlariga o‘tkazib beriladi.
Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi Tovar-xom ashyo birjasi bilan birgalikda ichki bozorda narxlarning sun’iy ravishda oshib ketishi va bozordagi boshqa salbiy holatlarning oldini olish maqsadida, zarur hollarda, bir savdo sessiyasida bir xaridor tomonidan xarid qilinadigan bug‘doyning maksimal miqdorini (limitini) belgilaydi hamda talab va taklifdan kelib chiqib ushbu hajmlarga tuzatishlar kiritadi.
Tuman (shahar) markazlaridan uzoq masofada joylashgan olis va borish qiyin bo‘lgan hududlarga un va un mahsulotlarini yetkazib berish bo‘yicha tashish xarajatlarining bir qismi Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy budjetlaridan qoplab beriladi.
Har yili 1-avgustga qadar yetishtirilgan bug‘doy miqdori va ichki bozorda bug‘doyga bo‘lgan talabdan kelib chiqib, zarur hollarda qo‘shimcha bug‘doy xorijiy davlatlardan import qilinadi.
Izoh (0)