АОКАда Молия, Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш, Қишлоқ хўжалиги вазирликлари ва бошқа ташкилотлар мутасаддилари иштирокида шу мавзуда матбуот анжумани бўлиб ўтди. Унда ғалла етиштириш ва сотиш бўйича бошланган ислоҳотларнинг энг муҳим босқичи ва кутилаётган ўзгаришларнинг тафсилотлари маълум қилинди.
Қайд этилишича, жорий йилда республика бўйича суғориладиган ғалла майдонларнинг гектаридан ўртача 2,5 тонна, жами 2 миллион 550 минг тонна (ўтган йил қабул қилинган 2 миллион 494 минг тоннадан кам бўлмаган миқдорда) буғдойни «Ўздонмаҳсулот» АК корхоналари омборларига қабул қилиш белгиланган. Ички бозорда нарх барқарорлигини таъминлаш учун 1 миллион 783 минг тонна буғдойни қуйидаги соддалаштирилган тартибда харид қилиш:
- биринчи босқичда давлат ресурсларига харид қилинадиган буғдой учун (далолатнома асосида) фермер ва ғаллачилик кластерлар билан тоннасига 3 млн. сўмдан ҳисоб-китоб қилинади;
- иккинчи босқичда яъни сентябрь ойида, буғдойнинг ўрим-йиғим мавсумида (июль август ойларида) биржада шаклланган ўртача нархидан келиб чиқиб, фермер ва ғаллачилик кластерлар билан топширилган буғдой учун тўлиқ қайта ҳисоб-китоб қилиш.
2022 йилда «Ўздонмаҳсулот» АК тизими корхоналарида вақтинча сақланган 500 минг тонна буғдойни фермер хўжаликлари ва ғаллачилик кластерлари биржа савдоларга чиқаришда биржа тўловлари ҳамда гаров пулидан озод қилинади. Бунда буғдой етиштирувчилар томонидан биржада сотиладиган буғдойни дон корхоналарига вақтинчалик сақлаш далолатномаси асосида қабул қилиш ва барча буғдойни сақлаш харажатлари жамғарма ҳисобидан қопланади.
267 минг тонна уруғлик буғдойни «Ўздонмаҳсулот» АК тизим корхоналарига бир тоннаси учун 3 миллион сўмдан ва тегишли нав устамаларини тўлаган ҳолда тўғридан-тўғри харид қилиш ва қайта ишлаш билан боғлиқ харажатлар жамғарма маблағлари ҳисобидан молиялаштирилади.
Фермер хўжаликлари ихтиёрида қоладиган ғаллани турли важлар билан давлат ресурсларига олиб қўйиш ҳамда биржада сотилган ғаллани ҳудудлараро ташувларига ноқонуний чекловлар ўрнатиш қатъиян тақиқланди. Ушбу тадбирларни амалга ошириш учун республика бўйича жорий йилда товар ва уруғлик буғдой харидини молиялаштириш учун 7,6 триллион сўм маблағлар ажратилиши режалаштирилган.
2022 йил ҳосилидан ички бозорда нарх барқарорлигини таъминлаш учун давлат ресурсларига харид қилинадиган ва «Ўздонмаҳсулот» АК тизим корхоналарига фермер хўжаликлари ва ғаллачилик кластерларидан вақтинчалик сақлашга қабул қилинадиган товар буғдой биржа савдолари орқали ҳеч қандай чекловларсиз сотилади. Бунда биржада сотилган буғдой учун тўловлар буғдой Харидорга юклаб жўнатилгандан кейинги бир иш кунида фермер хўжалиги ва ғаллачилик кластерларининг ҳисоб рақамларига ўтказиб берилади.
Монополияга қарши курашиш қўмитаси Товар-хом ашё биржаси билан биргаликда ички бозорда нархларнинг сунъий равишда ошиб кетиши ва бозордаги бошқа салбий ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида, зарур ҳолларда, бир савдо сессиясида бир харидор томонидан харид қилинадиган буғдойнинг максимал миқдорини (лимитини) белгилайди ҳамда талаб ва таклифдан келиб чиқиб ушбу ҳажмларга тузатишлар киритади.
Туман (шаҳар) марказларидан узоқ масофада жойлашган олис ва бориш қийин бўлган ҳудудларга ун ва ун маҳсулотларини етказиб бериш бўйича ташиш харажатларининг бир қисми Қорақалпоғистон Республикаси бюджети, вилоятлар ва Тошкент шаҳар маҳаллий бюджетларидан қоплаб берилади.
Ҳар йили 1 августга қадар етиштирилган буғдой миқдори ва ички бозорда буғдойга бўлган талабдан келиб чиқиб, зарур ҳолларда қўшимча буғдой хорижий давлатлардан импорт қилинади.
Изоҳ (0)