O‘zbekistonda Umra safariga borish istagida bo‘lgan fuqarolarning ko‘p yillik navbatini bartaraf etish, ularga qulaylik yaratish maqsadida O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan hududlarda viloyatlar vakilligi tashkil etilgan. Buxoroliklar ana shu vakillik faoliyatidan norozi. “Daryo”ga qilingan murojaatga ko‘ra, muxbir Laylo Hayitova murojaatlar mazmuni bilan tanishishga urindi va mas’ullar qarshiligiga uchradi.
O‘zini tanishtirishni istamagan vakillik mutaxassisi Anvar Nurullayev “Daryo” operatorini vakillik idorasiga kirishga ruxsat bermagani yetmaganidek, murojaatchi fuqarolarga qo‘pol munosabatda ham bo‘lgan. Ular bilan tortishib, janjal keltirib chiqargan.
Aholi O‘zbekiston musulmonlari idorasining viloyat vakilligi ma’muriyati hududdagi eski masjidning juda tor va baland zinali qismidan ko‘tarilib borish mumkin bo‘lgan joyida joylashganidan noroziligini aytmoqda.
E’zoz Bobomurodovning ma’lumot berishicha, kutilgan navbatlar o‘z vaqtida kelmaydi.
“Men ham 2022-yilning yanvar oyida ziyoratga borish ro‘yxatiga yozilgandim. Barcha hujjatlar yetarli va to‘liq edi. Mana beshinchi oy o‘tyaptiki, navbatim 1026-o‘rindan hozirga qadar umuman o‘zgarmagan. Lekin temiryo‘l kassalari orqali Umra safariga har hafta 100-150 nafardan ortiq fuqarolar jo‘nab ketayotganini ko‘rish mumkin. Vakillik idorasi mutaxassisi Anvar Nurullayevning aynan o‘zi shu ishga mas’ul qilib qo‘yilganidan ham xabardormiz. Shunda ehtimoliy darajada korrupsiya o‘ynayaptimikin, degan shubhaga ham boradi odam”, — deydi E’zoz Bobomurodov.
Fuqaroning bildirishicha, mas’ul tashkilot idorasiga kirish-chiqish zinasining tor va balandligi odamlar, ayniqsa, yoshi keksalar uchun ancha qiyinchilik tug‘dirmoqda.
“Boshlig‘imizga ham, bizga ham qayerdan joy ajratishgan bo‘lsa, shu yerda faoliyat yuritishimizga to‘g‘ri keladi. Davlatimiz sharoit, imkoniyat yaratib bersa, bizlar ham yoshi keksa otaxon, onaxonlarimizning qiynalmay, bemalol kelib-ketishlarini istaymiz”, — deydi faqat ismini aytish bilan cheklangan vakillik mutaxassisi Fazilat opa.
Umra ziyoratiga navbatga yozilganiga to‘rt oydan oshgan Manzura opa ismli fuqaro kelib-ketishlarning natijasiz bo‘layotganidan shikoyat qilgan.
“Umid bilan kelamiz, umidsiz chiqib ketamiz. Kelib-ketishlarimiz samarasiz, befoyda. Toki ko‘z bilan ko‘rib, qo‘l bilan ushlamaguncha, hech narsa deya olmaysiz. Ehtimol, korrupsiyadir”, — deydi u.
Keyingi suhbatdosh Nazira Mansurovaning so‘ziga ko‘ra, u Umra safariga borish uchun joriy yilning yanvar oyida ro‘yxatga yozilgan.
“Bizning navbatimiz qachon kelishini aniqlash o‘rnida, har gal vakillik mutaxassisi Gulnora Zaripovaning odamlar bilan qo‘pol va qo‘rs muomalasiga duch kelamiz. Allohning dargohiga borishda ham odamlarning toifaga ajratilayotganini ko‘rib, yoqa ushlaymiz. Hafsalam pir bo‘lgan, tilimizni tishlab o‘tiribmiz”, — deydi Nazira Mansurova.
Vakillik idorasi mutaxassisi esa: “Bu odamlar ham joningizdan o‘tkazib tashlaydi-da. Navbat bo‘lib turishadi, bitta odam qaysi biriga javob bersin. Qabul haftaning bir kuni bo‘lsa. Bitta xodim shuncha pasportni kompyuterga kiritsinmi yoki har bitta odamning savoliga javob berib o‘tirsinmi? Odamlar shunday me’yoridan o‘tkazib tashlaydi-da. O‘zining muomalasi bilinmaydi”, — deydi.
O‘zini Hasiba Jamolova deb tanishtirgan 60 yoshli kogonlik fuqaro vakillik mutaxassisiga o‘zining keskin munosabatini bildirdi.
“Men 2021-yilning oktabr oyida hujjat topshirganman. O‘shanda 638-o‘rindasiz deyishgandi. Ammo bugun ham shu yerga yana asabiylashib keldim. Biror joyga murojaat qilaman, desam, xohlagan joyingga bor, deyishadi. Hayron qolaman, shunday dargohlar vakillari odamlar bilan shunaqa muomalada bo‘ladimi? Siz fuqarolardan shikoyat qilyapsiz. Ular ham bu yerdagi muomala-munosabatga qaraydi”, — deydi Hasiba Jamolova.
Vakillik xodimasi fuqarodan 2021-yil pandemiya davri ekanini, hech qanday hujjat qabul qilinmaganini, so‘zini isbotlovchi dalillari bor yoki yo‘qligini so‘radi.
Fuqaro esa Umra ziyoratining tashkil etilishi qachonligi, shuningdek, qanday xizmatlar ko‘rsatilishidan vakillik idorasi xodimlarining o‘zi ham xabardor emasligini aytmoqda.
“Aslida hujjatlarni qabul qilib olishgani to‘g‘risida birorta qog‘oz ham berishmaydi. Men ham davlat ishida ishlaganman. Judayam asabiylashdim. Avvalo, bunday joyga yaxshi-yomon bo‘lib borish gunoh. Lekin tanish-bilishchilikka yo‘l qo‘yilayotganini hech narsa bilan izohlab bo‘lmaydi”, — deydi Hasiba Jamolova.
Viloyat hokimligining Jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha apparati kotibiyati mudiri G‘olib Barotovning bildirishicha, 2022-yilning 7-fevral kunidan boshlab buxorolik ziyoratchilar Umra safariga yuborilgan.
“Umra mavsumi boshlangach, avvalo pandemiyadan oldin, ya’ni 2020-yil fevral oyi oxirida ziyorat uchun to‘lovni amalga oshirgan, ammo safarga bora olmagan fuqarolar yuborilgan. Yana shu o‘rinda aytish joizki, O‘zbekiston Musulmonlari idorasi vakilligi nodavlat-notijorat tashkilot. Ularning ustidan biz hech qanday nazorat olib bormaymiz. Ularga diniy masalalar bo‘yicha faoliyati davomida yordam kerak bo‘lsa, ko‘mak berishimiz mumkin. Ammo kimdir bu masalada muammoga duch kelayotgan bo‘lsa, amaliy ko‘makka tayyormiz. Yaqin kunlarda barcha amallar elektron shaklda olib boriladi. Va o‘ylaymizki, odamlarni ushbu masalada qiynayotgan tashvishlar bartaraf bo‘ladi”, — deydi G‘olib Barotov.
O‘zini tanishtirishni istamagan fuqaro Umra ziyoratiga jo‘natish bilan bog‘liq ishlar nazoratsizligi bois ham vakillik mutaxassislari ushbu amalni o‘z yo‘rig‘i va o‘z bilganicha amalga oshirishayotganini, navbatdan tashqari jo‘natishda tanish-bilishchilikka yo‘l qo‘yishayotganini, poraxo‘rlik aralashayotgan bo‘lishi mumkinligini aytmoqda.
“Shu yerda faoliyat yurituvchi Anvar Nurullayev bilan tortishib qoldik. U men tirik ekanman, sen safarga borolmaysan, deya qo‘pol munosabatda bo‘ldi. Umuman shart-sharoitgina emas, vakillik xodimlarida muomala degan narsa yo‘q. Bunga e’tibor qaratuvchi tashkilotlar yo‘qmi? Yuqori turuvchi organlar holatni o‘rganib chiqishsa, deymiz”, — deydi E’zoz Bobomurodov.
“Daryo” muxbiri fuqarolar e’tirozi nechog‘li o‘rinli ekaniga aniqlik kiritish maqsadida joriy yilda Umra ziyoratiga Buxorodan necha nafar fuqaro borib-kelganiga aniqlik kiritishga uringan. Biroq mas’ullar bu raqam sir tutilishini bildirgan.
Holat yuzasidan surishtiruv o‘tkazilayotgan paytda viloyat bosh imomi Jobir Elov Umra ziyoratida bo‘lgan. “Daryo” muxbiri viloyatda fuqarolarning Umra ziyoratiga jo‘natilishi tartibidan norozi ekani yuzasidan bosh imom bilan Telegram orqali suhbatda bo‘lgan.
“Bunday holatni eshitib, ko‘nglim og‘ridi. Holat joyida xabari bo‘la turib, vakillik o‘rinbosari hamda yordamchimning nega yetib kelishmagani yoki shu yerda bo‘la turib, o‘zini tanishtirishni istamagani ajablanarli. Xudo xohlasa, ziyoratdan so‘ng borib, har bir muammo ildizini o‘rganaman. O‘z ishiga, vazifasiga loqaydlik qayerdan kelib chiqqanini ochiqlab, shunga yarasha choralar ko‘raman. Shu o‘rinda, aytib o‘tish joizki, Boloyi hovuz masjidi shahar markazida bo‘lgani uchun ham shu joyni tanlagan edik. Nega tanlagan edik? O‘zbekiston Musulmonlar idorasi viloyat vakilligining binosi yo‘q. Yaqinda viloyatimiz rahbari vakillikka yer ajratish bo‘yicha qarorga imzo qo‘ydi. Tez kunda ajratilgan mazkur yer maydonida vakillik idorasi barpo etiladi”, — dedi Jobir Elov.
Bosh imom bunday ziyoratlarga fuqarolarni jo‘natish birgina vakillik idorasiga ancha qiyinchiliklar tug‘dirayotgani bois ushbu masalalar tumanlar kesimida ham ado etiladigan tartib joriy etilishi taklifini bildirgan.
Izoh (0)