O‘zbekistonda daraxtlarni ruxsatnoma asosida kesganlarga ham kompensatsiya tarzida daraxtlar ekib, parvarish qilish majburiyati yuklatiladi

Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi “Davlat o‘rmon fondiga kirmaydigan daraxtlar va butalarni ekish, parvarish qilish va ulardan foydalanish tartibini yanada takomillashtirish to‘g‘risida”gi Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasi muhokamaga qo‘ydi.

Hujjat loyihasida keltirilishicha, prezidentning “Respublikada ko‘kalamzorlashtirish ishlarini jadallashtirish, daraxtlar muhofazasini yanada samarali tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoniga muvofiq butun mamlakat miqyosida daraxtzorlarni ko‘paytirishga qaratilgan “Yashil makon” umummilliy loyihasi tatbiq etiladi. Shuningdek, davlat o‘rmon fondiga kirmaydigan daraxtlar va butalar qimmatbaho navlarining kesilishiga moratoriyning amal qilishi muddatsiz davrga uzaytiriladi.

Qaror bilan shunday tartib o‘rnatiladiki, unga muvofiq yuridik va jismoniy shaxslarga:

• ruxsatnoma asosida kesilgan har bir daraxt va butalar uchun kompensatsiya tarzida 10 tup qimmatliligi jihatidan kesiladigan daraxt va butalardan kam bo‘lmagan, yirik o‘lchamli ko‘chat ekish hamda ularni kamida ikki yil davomida parvarish qilish;
• noqonuniy kesilgan har bir daraxt va butalar uchun kompensatsiya tarzida qo‘shimcha 100 tup qimmatliligi jihatidan kesiladigan daraxt va butalardan kam bo‘lmagan, yirik o‘lchamli ko‘chat ekish hamda ularni uch yil davomida parvarish qilish bo‘yicha qo‘shimcha majburiyatlar yuklatiladi.

Daraxt va butalarni kompensatsiya tarzida ekish yuridik va jismoniy shaxslarni daraxt va butalarni kesishga ruxsatnoma berilgani uchun qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda undiriladigan yig‘imni yoki ularni qonunga xilof ravishda kesganlik, kundakov qilganlik, shikastlantirganlik, yo‘q qilganlik yoki ko‘chirib o‘tkazganlik uchun ma’muriy jarimalarni to‘lashdan ozod qilmaydi.

Kompensatsiyaviy ekish joylari qoida tariqasida hududlarda tashkil etilgan “Yashil bog‘lar” va “Yashil jamoat parklari”, shuningdek, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish uchun mo‘ljallangan boshqa hududlardan tanlanadi.

Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari har yili:

• 20-sentabrga qadar kuzgi va 20-fevralga qadar bahorgi ko‘chat ekish hajmlari bo‘yicha manzilli dasturlarni tasdiqlaydi;
• tuman va shahar markazlarida arxitektura va landshaft-dizayn talablari asosida shaharga ko‘rk beruvchi manzarali daraxt va buta ko‘chatlarini ekishni tashkil etadi;
• daraxt va butalarning zararkunandalari hamda kasalliklariga qarshi kurashish tadbirlariga mahalliy byudjetlar qo‘shimcha manbalarining 2 foizigacha miqdordagi mablag‘lar ajratilishini ta’minlaydi;
• viloyat va tuman, (shahar) markazlarida daraxt va butalarning zararkunandalari hamda kasalliklariga qarshi kurash tadbirlari “Manzarali va mevali daraxtlar, butalar va gullarni zararli organizmlardan himoya qilish markazi” DUKlar tomonidan amalga oshirilishini tashkil etadi.

Avvalroq Qarshida 10 tup ko‘p yillik daraxtlar qo‘porib tashlangani aniqlangani, Bekobodda 64 tup qarag‘ay kesib tashlanib, tabiatga 1,5 milliard so‘m zarar yetkazilgani, Yunusobodda daraxtlar tagi betonlab tashlangani yuzasidan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgani to‘g‘risida xabar berilgandi.