Ўзбекистонда дарахтларни рухсатнома асосида кесганларга ҳам компенсация тарзида дарахтлар экиб, парвариш қилиш мажбурияти юклатилади

Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси «Давлат ўрмон фондига кирмайдиган дарахтлар ва буталарни экиш, парвариш қилиш ва улардан фойдаланиш тартибини янада такомиллаштириш тўғрисида»ги Вазирлар Маҳкамаси қарори лойиҳаси муҳокамага қўйди.

Ҳужжат лойиҳасида келтирилишича, президентнинг «Республикада кўкаламзорлаштириш ишларини жадаллаштириш, дарахтлар муҳофазасини янада самарали ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги фармонига мувофиқ бутун мамлакат миқёсида дарахтзорларни кўпайтиришга қаратилган «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси татбиқ этилади. Шунингдек, давлат ўрмон фондига кирмайдиган дарахтлар ва буталар қимматбаҳо навларининг кесилишига мораторийнинг амал қилиши муддатсиз даврга узайтирилади.

Қарор билан шундай тартиб ўрнатиладики, унга мувофиқ юридик ва жисмоний шахсларга:

• рухсатнома асосида кесилган ҳар бир дарахт ва буталар учун компенсация тарзида 10 туп қимматлилиги жиҳатидан кесиладиган дарахт ва буталардан кам бўлмаган, йирик ўлчамли кўчат экиш ҳамда уларни камида икки йил давомида парвариш қилиш;
• ноқонуний кесилган ҳар бир дарахт ва буталар учун компенсация тарзида қўшимча 100 туп қимматлилиги жиҳатидан кесиладиган дарахт ва буталардан кам бўлмаган, йирик ўлчамли кўчат экиш ҳамда уларни уч йил давомида парвариш қилиш бўйича қўшимча мажбуриятлар юклатилади.

Дарахт ва буталарни компенсация тарзида экиш юридик ва жисмоний шахсларни дарахт ва буталарни кесишга рухсатнома берилгани учун қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда ундириладиган йиғимни ёки уларни қонунга хилоф равишда кесганлик, кундаков қилганлик, шикастлантирганлик, йўқ қилганлик ёки кўчириб ўтказганлик учун маъмурий жарималарни тўлашдан озод қилмайди.

Компенсациявий экиш жойлари қоида тариқасида ҳудудларда ташкил этилган «Яшил боғлар» ва «Яшил жамоат парклари», шунингдек, ободонлаштириш ва кўкаламзорлаштириш учун мўлжалланган бошқа ҳудудлардан танланади.

Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари ҳар йили:

• 20 сентябрга қадар кузги ва 20 февралга қадар баҳорги кўчат экиш ҳажмлари бўйича манзилли дастурларни тасдиқлайди;
• туман ва шаҳар марказларида архитектура ва ландшафт-дизайн талаблари асосида шаҳарга кўрк берувчи манзарали дарахт ва бута кўчатларини экишни ташкил этади;
• дарахт ва буталарнинг зараркунандалари ҳамда касалликларига қарши курашиш тадбирларига маҳаллий бюджетлар қўшимча манбаларининг 2 фоизигача миқдордаги маблағлар ажратилишини таъминлайди;
• вилоят ва туман, (шаҳар) марказларида дарахт ва буталарнинг зараркунандалари ҳамда касалликларига қарши кураш тадбирлари «Манзарали ва мевали дарахтлар, буталар ва гулларни зарарли организмлардан ҳимоя қилиш маркази» ДУКлар томонидан амалга оширилишини ташкил этади.

Аввалроқ Қаршида 10 туп кўп йиллик дарахтлар қўпориб ташлангани аниқлангани, Бекободда 64 туп қарағай кесиб ташланиб, табиатга 1,5 миллиард сўм зарар етказилгани, Юнусободда дарахтлар таги бетонлаб ташлангани юзасидан жиноят иши қўзғатилгани тўғрисида хабар берилганди.