Rossiya va Turkiyadan qaytgan o‘zbekistonlik mehnat migrantlarining tadbirkorlik bilan shug‘ullanishi odatiy holga aylanmoqda. Qanday qilib?

2021-yilning yanvar—sentabr oylarida 221 709 nafar fuqaro mehnat migratsiyasidan O‘zbekistonga qaytib keldi. Ularning 70,8 foizi (157 ming kishi) erkaklar bo‘lsa, 29,2 foizi (64 mingdan ortig‘i) ayollar. Migrantlarning 121,7 ming nafari (49,3 foizi) Rossiyadan, 52,1 ming nafari (25,5 foizi) Qozog‘istondan, 17,5 ming nafari (11,2 foizi) Turkiyadan, 4,3 ming nafari (11,9 foizi) Janubiy Koreyadan va 25,8 ming nafari boshqa davlatlardan qaytgan.

Ma’lumotlarga ko‘ra, qaytgan migrantlarning 115 861 nafari (52,3 foizi) qurilish, 28 717 nafari (13,0 foizi) qishloq xo‘jaligi, 20 154 nafari (9,1 foizi) savdo va xizmatlar, 22 818 nafari (10,3 foizi) sanoat va ishlab chiqarish, 1 770 nafari (0,8 foizi) ta’lim, sog‘liqni saqlash, 536 nafari (0,2 foizi) davlat organlari, bank, moliya, sug‘urta, 31 853 nafari (14,4 foizi) xalq xo‘jaligining boshqa sohalarida ishlagan.

Qayd etishlaricha, xorijdan qaytgan ushbu fuqarolardan 133,9 ming nafarining bandligi ta’minlangan. Jumladan,

• 104,9 ming nafari doimiy ish o‘rinlariga joylashtirildi;
• 20,9 ming nafari kasb-xunarga o‘qitish va qayta tayyorlashga jalb qilindi;
• 3,9 ming nafariga subsidiya mablag‘lari ajratish va tadbirkorlik faoliyatini boshlashga ko‘maklashildi;
• 4,2 ming nafariga tadbirkorlik va o‘zini-o‘zi band qilish faoliyati uchun imtiyozli mikrokreditlar ajratish orqali bandligi ta’minlandi.

2021-yilning dastlabki to‘qqiz oyi davomida mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan, “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimiga kiritilgan fuqarolarning 418 nafariga 163,1 million so‘m miqdorida subsidiya mablag‘lari ajratildi.

Qaytgan migrantlar nima bilan band?

Mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan fuqarolarning tadbirkorlik tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash maqsadida Savdo-sanoat palatasi bilan hamkorlikda “Tadbirkor migrant” loyihasi doirasida qisqa muddatli o‘quv kurslari tashkil etilmoqda. Hisobot davrida xorijdan qaytgan 2 624 nafar (shundan Qoraqalpog‘istonda 281, Sirdaryoda 279, Farg‘onada 207, Namanganda 200, Surxondaryoda 173, Andijonda 165, Qashqadaryoda 145, Xorazmda 130, Buxoroda 133, Jizzaxda 105, Navoiyda 95, Samarqandda 57, Toshkentda 23 nafar) fuqaro Savdo-sanoat palatasi yordamida tadbirkorlik kurslarida o‘qitilgan.

Tadbirkorlikka o‘qitilgan mehnat migrantlarining 237 nafari hozirda o‘z tadbirkorligini yo‘lga qo‘ygan, ularning 90 nafariga (umumiy 850,0 million so‘m miqdorida) bank kreditlari ajratilgan. Shuningdek, Tashqi mehnat migratsiyasi agentligi bilan “Mikrokreditbank”, “Agrobank” va Xalq banki o‘rtasida o‘rnatilgan hamkorlik doirasida 2021-yilning birgina may oyida 15 nafar fuqaroga tadbirkorlik yo‘nalishida kredit mablag‘lari ajratilgan.

Andijon viloyati Shahrixon tumanida istiqomat qiluvchi, 2017—2020-yillarda Rossiyada ishlab qaytgan Y.Abduqodirovga “Agrobank”ning Shahrixon filiali tomonidan 30 million so‘m mablag‘ ajratildi — hozirda bu fuqaro chorvachilik faoliyati bilan shug‘ulanmoqda.

Shu hududda istiqomat qiluvchi, Rossiyada ishlab qaytib kelgan fuqaro M.Mo‘minovga hunarmanchilik yo‘nalishida “Agrobank” Shahrixon filiali tomonidan 29 million so‘m mablag‘ ajratilgan. Hozirgi kunda ustoz-shogird an’anasi doirasida ikki nafar ishsiz yoshlarga hunarmanchilikni o‘rgatib kelmoqda.

Shu tumanda yashovchi B.Yo‘ldoshevga “Agrobank” Shahrixon filiali tomonidan 30 million so‘m mablag‘ ajratilgan. U hozirda yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tib, Andijon bozorlarini qishloq xo‘jaligi mahsulotlari bilan ta’minlab kelmoqda.

Buxoro shahrida yashovchi mehnat migranti Sh.Ibrohimovaga Xalq banki Buxoro shahri filiali tomonidan 25 million so‘m imtiyozli kredit ajratilgan. Fuqaro hozirda YaTT sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tib, xizmat ko‘rsatish (fitobar, reklama) faoliyati bilan shug‘ullanmoqda.

Shu hududda yashovchi, Rossiyada ishlab qaytgan, YaTT ochib, parrandachilik bilan shug‘ullanayotgan O.Dehqonovga Xalq banki Buxoro shahar filiali tomonidan 30 million so‘m mablag‘ ajratilgan. U hozirda uch nafar ishsiz fuqaroni ish bilan ta’minlagan.

B.Sunnatov (xizmat ko‘rsatish sohasi) va S.Ro‘ziyevga (chorvachilik yo‘nalishi bo‘yicha) “Mikrokreditbank” Buxoro shahar filiali tomonidan 75 million so‘mdan imtiyozli kredit ajratilgan.

Jizzax viloyati Do‘stlik tumanida yashovchi mehnat migranti Sh.Saydiyevga Xalq banki Do‘stlik filiali tomonidan 33 million so‘m ajratilgan. Hozirdi tikuvchilik yo‘nalishida oilaviy korxona ochib, to‘rtta yangi ish o‘rni tashkil etgan.

Nukusda yashovchi, 2018—2021-yilarda Turkiyaga borib ishlab kelgan mehnat migranti J.Juzikovaga “Agrobank” Nukus shahri filiali tomonidan 36 million so‘m imtiyozli kredit ajratilgan. U hozirda shahar markazida “Bonjour” nomli go‘zallik saloni ochib, to‘rt nafar ishsiz qizni ishga olgan.

Shu hududda istiqomat qiluvchi fuqaro G.Kazakbayevaga “Agrobank” Nukus filiali tomonidan 33 million so‘m mablag‘ ajratilgan. Hozirda fuqaro yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tib, ishlab chiqarish sohasida faoliyat yuritib kelmoqda.

Farg‘ona viloyati Uchko‘prik tumanida istiqomat qiluvchi mehnat migranti N.Kamolovaga Xalq banki Uchko‘prik tumani filiali tomonidan 30 million so‘m mablag‘ ajratilgan. Hozirgi kunda ayol o‘z xonadonida “Shirin dunyo shirinliklari” sexini ochgan, uch nafar ishsiz xotin-qizning bandligini ta’minlagan.

Shu hududda istiqomat qiluvchi, Rossiyada ishlab qaytgan M.Kishivaliyeva, A.Qo‘shoqov va M.Abdullayevaga tikuvchilik sohasida faoliyat yuritishi uchun Xalq banki Uchko‘prik tumani filiali tomonidan 81 million so‘m imtiyozli kredit ajratilgan.

Urganch shahrida yashovchi mehnat migranti U.Satipovaga “Mikrokreditbank” Urganch filiali tomonidan 33 million so‘m mablag‘ ajratilgan. Tadbirkorlik faoliyatini xizmat ko‘rsatish sohasida boshlagan. “Satipova Umida Hunarmand Usta” MChJni ochib, hozirda sakkiz nafar ishsiznining bandligini shartnoma asosida ta’minlagan.