Tojikistondagi “sirli bino” Afg‘oniston Milliy qarshilik frontining ofisimi yoki Ahmadshoh Mas’udga tegishli fondmi?
Tojikistonda Asia-Plus nashrining Afg‘oniston elchixonasidagi manbasi 29-oktabr kuni Dushanbeda Afg‘oniston Milliy qarshilik frontining vakolatxonasi ochilganini ma’lum qilgandi. Biroq o‘sha kuni kechqurun elchixona nashrga raddiya yubordi, unda bu ma’lumot noto‘g‘ri ekani aytilgan. Shundan so‘ng nashr muxbiri o‘sha ofisni shaxsan ko‘rishga bordi.
Afg‘oniston elchixonasidagi manbaga tayanib e’lon qilingan ma’lumotlarga ko‘ra, Dushanbeda Afg‘oniston Milliy qarshilik frontining ofisi ochilgan. Holbuki, diplomatik missiya rahbariyati Milliy qarshilik ofisi ochilgani haqida hech qanday ma’lumotga ega emasligi, bu axborot butunlay noto‘g‘ri va asossiz ekanini bildirgan.
“Ta’kidlab o‘tish joizki, hozirgi nozik siyosiy davrda bunday xabarlarning e’lon qilinishi ham qo‘shni, ham do‘st davlatlar zarariga ishlab, Tojikiston Respublikasi va Afg‘oniston dushmanlarining manfaatlariga xizmat qiladi. Bunday noto‘g‘ri ma’lumotlarni taqdim etish hozir aziyat chekayotgan afg‘on xalqini qurol kuchi bilan boshqarmoqchi bo‘lganlar uchun foydali bo‘ladi”, — deyiladi elchixonaning raddiyasida.
Asia-Plus’ning Afg‘oniston elchixonasidagi manbasi Afg‘oniston Milliy qarshilik frontining ofisi Dushanbedagi Dostoyevskiy ko‘chasida joylashganini xabar qilgandi. Nashr suhbatdoshiga ko‘ra, u yerda ta’mirlash ishlari olib borilmoqda. Ta’mirdan so‘ng ofis jurnalistlar uchun matbuot anjumani o‘tkazadi, unda Tojikistondagi faoliyati dasturi haqida axborot beradi.
Avvalroq bir qancha ekspertlar ham Afg‘oniston Milliy qarshilik frontining ofisi ochilgani haqida xabar bergan. Xususan, bu haqda tojikistonlik yozuvchi Amiri Zamon aytgan, Rossiya siyosatshunoslar jamiyati tahliliy markazi direktori, Afg‘oniston siyosatini o‘rganish markazi rahbari Andrey Serenko ham o‘zining Telegram kanalida bu ma’lumotni tasdiqlagan.
Bu orada “Sputnik Tojikiston” Dushanbeda Milliy qarshilik ofisi emas, balki Ahmadshoh Mas’ud fondi ochilgani haqida xabar berdi. Fond rahbari Ahmad Vali Mas’udning aytishicha, u bir necha yil avval ro‘yxatdan o‘tgan, ammo Afg‘onistondagi beqaror vaziyat tufayli loyiha keyinga surilgan. Nashrning yozishicha, fond 2018-yilda Tojikistonda, shuningdek, bir qator boshqa mamlakatlarda ro‘yxatga olingan. Fondning maqsadi xayriya ishlari va madaniy loyihalardir.
Mas’ud ofisi/fondiga jurnalistlar kiritilmaydi
Asia-Plus muxbiri ko‘rsatilgan manzilda bo‘lgan. Darvoza oldida bog‘bonlar hududni obodonlashtirgan. Ular muxbir bilan suhbatda bu yerda 20 kun oldin ish boshlagani, binoning Afg‘oniston fuqarolariga tegishli ekanini aytdi. Suhbat vaqtida ishchilardan birini binoning yonida turgan qo‘riqchi chaqirgan. U jurnalist kelganidan xabar topib, boshqa qo‘riqchilarga uni darvozadan tashqariga chiqarishni va Ismoil ismli kishi bilan telefonda gaplashtirishni buyurgan. Qo‘riqchi Ismoilga qo‘ng‘iroq qilib, go‘shakni jurnalistga bergan, u Asia-Plus muxbirining savolini tinglab, jurnalistlarga “bu yerga kelmaslikni” tavsiya qilgan.
Qayd etilishicha, Asia-Plus jurnalistiga nafaqat hududga kirish, balki binoni tashqaridan suratga olishga ham ruxsat berilmagan. Ko‘rsatilgan manzildagi bino aslida nima ekanini, agar u shunchaki xayriya va madaniy fond bo‘lsa nega kirish eshigi jurnalistlar uchun yopilganini aniqlashning iloji bo‘lmagan.
Nashrni qiziqtirgan yana bir savol shuki, nega elchixonaning o‘zi Afg‘onistondagi beqaror vaziyat tufayli faoliyatini keyinga qoldirayotganini aytayotgan bir paytda fond birdan ishlay boshladi? Afg‘onistondagi vaziyat to‘satdan yaxshilanib qoldimi?
Mas’ud Tojikistondami?
Avvalroq Tojikiston Tashqi ishlar vazirligining axborot departamenti Asia-Plus’ga Tojikistonda Afg‘oniston Milliy qarshilik ofisi tashkil etilgani haqida ma’lumotlarga ega emasligini bildirgan.
Ayni paytda Ma’sudning o‘zi hozir haqiqatdan respublikadami yoki yo‘q, degan savolga ham javob topilgandek bo‘ldi. Bu haqda bir necha kun avval Panjsher viloyati gubernatorining sobiq o‘rinbosari Kabir Vasikka tayanib, “TASS” xabar bergan edi.
Xususan, Vasik shunday degan: “Ahmad Mas’ud hozir Tojikistonda, lekin ba’zan Afg‘onistonga borib turadi, u yerda mamlakatning turli mintaqalaridagi qarshilik guruhlari bilan uchrashadi”.
Umuman olganda, kichik Mas’udning Tojikistonda ekani haqidagi mish-mishlar sentabr oyida, toliblar Panjsherda operatsiya boshlagan paytda tarqalgan. Uning barcha bevosita tarafdorlari bu xabarni inkor etib, Ahmad Mas’ud Panjsherda ekanini da’vo qilmoqda. Uning aynan qayerda ekaniga xavfsizlik nuqtayi nazaridan aniqlik kiritilmagan.
Mas’udning o‘zi esa anchadan beri videomurojaat yo‘llamagan.
