Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi raisining o‘rinbosari Islombek Boqijonov Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligida bo‘lib o‘tgan brifing chog‘ida AQSh sobiq prezidenti Donald Trampning Qarshi–Xonobod harbiy bazasidagi amerikalik xodimlar to‘g‘risidagi farmoniga izoh berdi.
Qayd etilishicha, Tramp inauguratsiyadan bir kun oldin O‘zbekistonga tegishli farmon imzolagan. Hujjatga ko‘ra, faxriylar ishi bo‘yicha vazirga AQSh mudofaa vaziri bilan hamkorlikda O‘zbekistondagi aviabazaga joylashgan faxriylarni faol jangovar harakatlar ishtirokchilari bilan tenglashtirish masalasini ko‘rib chiqish taklif qilingan. Farmonda tegishli muddat davomida Qarshi–Xonobod harbiy bazasida xizmat qilgan AQSh harbiy xizmatchilarida zaharlanish ta’sirini yaxshilab o‘rganib chiqish nazarda tutilgan.
“Bu haqiqatan bor narsa. Trampning oxirgi farmonlaridan biri, albatta, harbiy bazaga tegishli edi. Agar tarixga qaytsak, O‘zbekistonda ulkan bug‘doy va paxta plantatsiyalari bo‘lgan. Har bir hududda kichik aerodromlar mavjud bo‘lgan. Kimyoviy o‘g‘itlarni kichik samolyotlarga ortib dalalarga sepgan. Bizda, adashmasam, 17 ta kimyoviy poligon bor, undan tashqari, taxminan 33 ta poligonni biz rekultivatsiya qilib, yopdik”, – dedi Islombek Boqijonov.
Islombek Boqijonov Xonobod bazasida kimyoviy poligon bo‘lgan bo‘lishi mumkinligini ta’kidlab o‘tdi.
“AQSH harbiylari joylashgan Xonobod harbiy zona bo‘lgani uchun uning ichiga bizning kirish imkoniyatimiz bo‘lmagan. Qo‘riqlanadigan joy bo‘lgani uchun biz uning analizini, holatini o‘rganolmaganmiz… Bilishimizcha, o‘sha yerda ham shunday aerodrom bo‘lgan. U inson nafas yo‘liga ta’sir ko‘rsatadigan darajadagi kimyoviy moddalarni dalalarga sepadigan aerodrom bo‘lgan”, – dedi qo‘mita vakili.
Ma’lum qilinishicha, bu bo‘yicha mutaxassislar tegishli tekshiruvni boshlashgan.
“Biz laboratoriya sharoitida hududni o‘rganishni boshladik. Haqiqatan ham shunday bo‘lganmi yoki yo‘qmi, aniqlik kiritmoqchimiz. Yaqin kunlarda bu bo‘yicha qo‘shimcha ma’lumot beramiz”, – deya so‘zini yakunladi Islombek Boqijonov.
Eslatib o‘tamiz, 2020-yilning iyul oyida AQSh kongressmenlari Stiven Linch va Mark Grin Pentagonning maxfiy hujjatlarini e’lon qildi. Unga ko‘ra, 2001–2005-yillarda amerikalik harbiy xizmatchilar Qarshi shahri yaqinidagi Xonobod aerodromida xizmat qilish paytida zaharli moddalarga duch kelgan bo‘lishi mumkin.
Ma’lum qilinishicha, kongressmenlar Qarshi yaqinidagi bazada xizmat qilgan harbiylarga zaruriy davo choralarini qo‘llash uchun ushbu sirli hujjatlarni oshkor qilishni talab qilgan.
Hujjatlarda aytilishicha, 2001-yilgi baza atrofidagi tuproq aviayoqilg‘i bilan ifloslangan va uning changidan nafas olish sog‘liq uchun zararli bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, AQSh harbiylari O‘zbekistondagi bazada bo‘lganlarida radiatsiya ta’siriga duchor bo‘lgan bo‘lishlari mumkin.
Izoh (0)