Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси раисининг ўринбосари Исломбек Боқижонов Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигида бўлиб ўтган брифинг чоғида АҚШ собиқ президенти Дональд Трампнинг Қарши–Хонобод ҳарбий базасидаги америкалик ходимлар тўғрисидаги фармонига изоҳ берди.
Қайд этилишича, Трамп инаугурациядан бир кун олдин Ўзбекистонга тегишли фармон имзолаган. Ҳужжатга кўра, фахрийлар иши бўйича вазирга АҚШ мудофаа вазири билан ҳамкорликда Ўзбекистондаги авиабазага жойлашган фахрийларни фаол жанговар ҳаракатлар иштирокчилари билан тенглаштириш масаласини кўриб чиқиш таклиф қилинган. Фармонда тегишли муддат давомида Қарши–Хонобод ҳарбий базасида хизмат қилган АҚШ ҳарбий хизматчиларида заҳарланиш таъсирини яхшилаб ўрганиб чиқиш назарда тутилган.
«Бу ҳақиқатан бор нарса. Трампнинг охирги фармонларидан бири, албатта, ҳарбий базага тегишли эди. Агар тарихга қайтсак, Ўзбекистонда улкан буғдой ва пахта плантациялари бўлган. Ҳар бир ҳудудда кичик аэродромлар мавжуд бўлган. Кимёвий ўғитларни кичик самолётларга ортиб далаларга сепган. Бизда, адашмасам, 17 та кимёвий полигон бор, ундан ташқари, тахминан 33 та полигонни биз рекултивация қилиб, ёпдик», – деди Исломбек Боқижонов.
Исломбек Боқижонов Хонобод базасида кимёвий полигон бўлган бўлиши мумкинлигини таъкидлаб ўтди.
«АҚШ ҳарбийлари жойлашган Хонобод ҳарбий зона бўлгани учун унинг ичига бизнинг кириш имкониятимиз бўлмаган. Қўриқланадиган жой бўлгани учун биз унинг анализини, ҳолатини ўрганолмаганмиз… Билишимизча, ўша ерда ҳам шундай аэродром бўлган. У инсон нафас йўлига таъсир кўрсатадиган даражадаги кимёвий моддаларни далаларга сепадиган аэродром бўлган», – деди қўмита вакили.
Маълум қилинишича, бу бўйича мутахассислар тегишли текширувни бошлашган.
«Биз лаборатория шароитида ҳудудни ўрганишни бошладик. Ҳақиқатан ҳам шундай бўлганми ёки йўқми, аниқлик киритмоқчимиз. Яқин кунларда бу бўйича қўшимча маълумот берамиз», – дея сўзини якунлади Исломбек Боқижонов.
Эслатиб ўтамиз, 2020 йилнинг июль ойида АҚШ конгрессменлари Стивен Линч ва Марк Грин Пентагоннинг махфий ҳужжатларини эълон қилди. Унга кўра, 2001–2005 йилларда америкалик ҳарбий хизматчилар Қарши шаҳри яқинидаги Хонобод аэродромида хизмат қилиш пайтида заҳарли моддаларга дуч келган бўлиши мумкин.
Маълум қилинишича, конгрессменлар Қарши яқинидаги базада хизмат қилган ҳарбийларга зарурий даво чораларини қўллаш учун ушбу сирли ҳужжатларни ошкор қилишни талаб қилган.
Ҳужжатларда айтилишича, 2001 йилги база атрофидаги тупроқ авиаёқилғи билан ифлосланган ва унинг чангидан нафас олиш соғлиқ учун зарарли бўлиши мумкин.
Бундан ташқари, АҚШ ҳарбийлари Ўзбекистондаги базада бўлганларида радиация таъсирига дучор бўлган бўлишлари мумкин.
Изоҳ (0)