Jamshid Qo‘chqorov: Odamlarga pul tarqatish orqali kambag‘allikni qisqartirib bo‘lmaydi

Bosh vazirning moliya-iqtisodiyot va kambag‘allikni qisqartirish masalalari bo‘yicha o‘rinbosari – Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vaziri Jamshid Qo‘chqorov Xalqaro press klubning 26-sentabr kuni o‘tkazilgan sessiyasida davlatning kambag‘allikka qarshi kurash siyosati yuzasidan ma’lumot berdi.

“Kambag‘allikni odamlarga pul tarqatish orqali qisqartirib bo‘lmaydi. Kambag‘allikni qisqartiradigan omillari bu — iqtisodiyot, tadbirkorlik, ta’lim va sog‘liqni saqlash sohalarining rivojlanishi. Shu sababli pandemiya sharoitida ham iqtisodiy taraqqiyotga xizmat qiladigan zarur chora-tadbirlarni amalga oshirilsa bu qashshoqlikka qarshi kurashdan dalolat beradi”, — degan Qo‘chqorov.

Bosh vazir o‘rinbosari ta’lim hamda sog‘liqni saqlash xizmatlaridan foydalanish imkoni bo‘lmasa, oilalar yana ham kambag‘allashib, iqtisodiyotda talab ya’ni ehtiyoj kamayib, mamlakatning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari tushib ketishini qayd etdi.

“Agar iqtisodiy taraqqiyot past bo‘ladigan bo‘lsa, aholining kambag‘alligi kamayishi ham juda sekin kechadi, boshqa tomondan kambag‘allikning qisqarishi iqtisodiy taraqqiyotga xizmat qiladi. Xo‘sh, bu qanday yuz beradi? Kambag‘al oilalarda sog‘liqni saqlash va ta’lim xizmatlaridan foydalanish imkoni bo‘lmasa, ular yana ham qashshoqlashadi, iqtisodiyotda esa talab kamayadi. Iqtisodiyot o‘z ehtiyojlarini yuqori sifatli kadrlar bilan qoplay olmaydi, sohaning ko‘rsatkichlari keskin pasayib ketadi”, — deya ta’kidlagan Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vaziri.

Qo‘chqorovning ta’kidlashicha, koronavirus pandemiyasi sharoitida aprel, may va iyunda hukumat, asosan, ishlab chiqarish va tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlagan, avgust oyidan boshlab esa aholining kam ta’minlangan qatlamiga ko‘mak berildi.

Hukumat vakilining so‘zlariga ko‘ra, Qurbon hayiti arafasida 182 ming kishiga jami 154 milliard so‘m, ya’ni o‘rtacha 850-900 ming so‘mdan pul, keyingi bosqichda 280 ming oilaga 220 ming so‘mdan pul tarqatilgan. Shuningdek, 41 ming nafar tibbiyot xodimlariga ham yordam ko‘rsatilgan. Bundan tashqari, Musulmonlar idorasi huzuridagi “Vaqf” xayriya jamoat fondi tomonidan 150 milliard so‘m mablag‘ ajratilgan. 845 ming nafar bolalar uchun 422 milliard so‘m (har biriga 500 ming so‘mdan) berilgan.

Jamshid Qo‘chqorov O‘zbekistonda 2020-yil boshida 552 mingta kam ta’minlangan oilalarga oylik ijtimoiy to‘lovlar to‘langani, iyunda ushbu ko‘rsatkich 774 mingta oilaga, iyulda esa 876 mingtaga yetgani, yil oxirigacha ijtimoiy nafaqalar to‘lanadigan oilalar sonini 1,2 millionga yetkazish ko‘zda tutilganini bildirdi.

“O‘zbekistonda taxminan 8 millionta oila borligi hisobga olinsa, ularning 15 foizi dekabrgacha ijtimoiy nafaqalarini oladi… Masalan, Qoraqalpog‘istonda har to‘rtinchi oila davlatdan ijtimoiy to‘lov oladi, Qashqadaryo, Surxondaryo, Sirdaryo va Jizzax viloyatlarida har beshinchi oilaga ijtimoiy nafaqa to‘lanadi”, — degan Qo‘chqorov.

Vazir pandemiyaning ijtimoiy himoya borasidagi kamchiliklarni aniqlash va ularni bartaraf qilish choralarini amalga oshirishga yordam bergan deb hisoblashini bildirgan.

“Orol dengizi bo‘yidagi Xorazm viloyatida iqlim va boshqa muammolar sabab sharoiti og‘irroq hudud hisoblanadi. Yil boshida viloyatdagi oilalarning 5 foiziga nafaqa berilgan, Navoiy viloyatida ham qariyb 5 foiz – aniqroq aytilsa 4,6 foiz. Navoiy viloyati Toshkent shahri va poytaxt viloyatidan keyin kambag‘allik ko‘rsatkichining pastligi bo‘yicha uchinchi o‘rinda. Lekin ikki viloyatda (Xorazm va Navoiy) nafaqa oluvchilar soni deyarli bir xil. Bu boradagi xatoni to‘g‘rilayapmiz, endi Xorazm viloyatidagi 17 foiz oilalar ijtimoiy nafaqa bilan qamrab olinadi”, — deydi Jamshid Qo‘chqorov.

“Sog‘liqni saqlash tizimiga kelsak, daromadi o‘rtacha bo‘lgan muayyan oilada kimdir og‘ir, surunkali kasallikka chalinsa, ushbu oilaning kambag‘al oilaga aylanish ehtimoli ham ortadi. Shu sababli ta’lim hamda sog‘liqni saqlash sohalari kambag‘allikka qarshi kurashishda asosiy maqsadlardan biri bo‘lib qoladi”, — deydi vazir.