Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligida “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi qonunning yangi tahriri muhokama qilindi. Unda Oliy Majlis Senati qo‘mitalari a’zolari va vazirlik vakillari ishtirok etdi, deya xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.
Ta’kidlanishicha, 1998-yilda qabul qilingan amaldagi “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi qonun bugungi mehnat bozorining ko‘plab talablariga mos kelmaydi. Avvalo, u tadbirkorlikni rag‘batlantirish, o‘zini o‘zi band qilish, ishsizlarni kasb-hunarga o‘qitish va axborot tizimlaridan samarali foydalanishni o‘zida aks ettirmaydi. Shu bilan birga hozirgi mehnat bozori va bandlik sohasidagi mavjud muammolarni tizimli hal qilishga huquqiy imkon yaratmaydi.
Senatning Budjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi raisi Erkin Gadoyevning so‘zlariga ko‘ra, yangi qonun loyihasida amaldagi hujjatda ishlamagan me’yorlar chiqarib tashlangan va ularning o‘rniga yangilari joriy etilmoqda.
“Mazkur qonun bugungi zamon talabiga javob beradigan darajada ishlab chiqilganligi bois uning nomi ham, mazmuni ham butunlay o‘zgartirildi. Xalqaro nuqtayi nazardan kelib chiqib, eskirgan terminlarni ham yangisiga almashtirdik.
Asosiy yangiliklardan yana biri — qonunning to‘g‘ridan to‘g‘ri amal qilish prinsipi joriy etilyapti. Chunki amaldagi qonun hajman juda kichkina edi va asosiy masalalar qonunosti hujjatlar bilan tartibga solinardi. Qonunosti hujjatlar ijro etuvchi organlar — vazirlik va idoralar uchungina qabul qilinadi. Aslida qonun barcha uchun barobar va ochiq-oshkora bo‘lishi lozim. Avvalgi qonunda ishlamagan me’yorlar chiqarib tashlanib, o‘rniga yangilari joriy qilinyapti va to‘g‘ridan to‘g‘ri ishlash tartibi yo‘lga qo‘yilmoqda.
Shuningdek, yangi qonunda o‘zini o‘zi band qilgan aholini soliq va imtiyozlar bilan qo‘llab-quvvatlash kuchaytirilmoqda. Endi o‘zini o‘zi band qilgan aholi onlayn tarzda soliq idoralarini xabardor qilib faoliyatini davom ettiraverishi mumkin. Bu kabi faoliyat turlari hozir 67 ta va u yana kengayishi kutilyapti. Navbatdagi muhim jihati — o‘zini o‘zi band qilgan aholiga ish staji yozib boriladi”, — dedi senator.
Gadoyevning qo‘shimcha qilishicha, 22 yil avval qabul qilingan qonun 35 moddadan iborat, yangi qonun esa 129 moddani o‘z ichiga oladi. “Aholi bandligi to‘g‘risida”gi qonun loyihasiga uchta qonun, O‘zbekiston Prezidentining 12 ta farmon va qarori hamda Vazirlar Mahkamasining bandlik, mehnat bozorini tartibga solish, mehnat migratsiyasiga taalluqli 41 ta me’yoriy hujjati kiritilgan.
Amaldagi qonunda ishsizlik nafaqalari eng kam ish haqidan iborat bo‘lsa, yangi qonunda esa mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdoridan boshlanmoqda. Bu hozirgi vaqtda 634 880 so‘mdan ko‘proqni tashkil etadi.
Senator Robaxon Mahmudova qonun loyihasidagi ayrim yangiliklarga to‘xtalarkan, qonunda bandlikni rag‘batlantirish va tadbirkorlikka jalb etish uchun subsidiya ajratishdan tashqari quyidagilarga grantlar berish ham nazarda tutilayotganini ta’kidlab o‘tdi:
- kasbga o‘qitish markazlari va kasb-hunar ta’limi muassasalariga — ish qidirayotgan shaxslarni va ishsiz shaxslarni, ayniqsa, mehnat migratsiyasidan qaytib kelgan fuqarolarni, kam ta’minlangan oilalardan bo‘lgan xotin-qizlarni kasbga tayyorlash xarajatlarini moliyalashtirish uchun;
- kasbga o‘qitish markazlari va kasb-hunar ta’limi muassasalarida fermer xo‘jaliklarining rahbarlari va xodimlarini, dehqon xo‘jaliklarining rahbarlari va a’zolarini, tomorqa yer uchastkalari egalarini agrotexnologiyalar, bog‘dorchilik, sabzavotchilik, chorvachilik, parrandachilik, baliqchilik va asalarichilik sohasida kasbga qayta tayyorlash hamda ularning malakasini oshirishni moliyalashtirish uchun.
Izoh (0)