Markaziy bank O‘zbekistonda zaxira aktivlari 27,9 mlrd dollarni tashkil qilishi kutilayotganini ma’lum qildi

Markaziy bank tomonidan 2019-yilning 9 oyi yakuni bo‘yicha dastlabki to‘lov balansi tayyorlandi.

Ta’kidlash zarurki, to‘lov balansi tezkor ma’lumotlar va ekspertlik baholashlari asosida tuzilganligini inobatga olib, undagi ayrim ko‘rsatkichlar yakuniy ma’lumotlar bilan farq qilishi mumkin, deyiladi xabarda.

Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, to‘lov balansining joriy operatsiyalar hisobi defitsiti 2018-yilning mos davriga nisbatan 50 foizga (3,1 milliard dollardan) kamayib, 2019-yilning 9 oyida 1,6 milliard dollarni tashkil qiladi.

Jahon bozorida O‘zbekistonning birja tovarlari uchun maqbul narxlar shakllanganligi tovarlar eksporti hajmini 11,1 milliard dollargacha o‘sishiga zamin yaratdi (o‘tgan yilning mos davrida — 7,3 milliard dollar). Tovarlar eksportining o‘sganligi mahsulotlarni xorijga yuklab jo‘natish hajmining oshishi bilan bir qatorda uning qiymati o‘sishi bilan ham bog‘liqdir.

Tovarlar importi o‘tgan yilning mos davriga (12,7 milliard dollar) nisbatan 15,6 milliard dollarga yetdi. Importning eng salmoqli o‘sishi (mos ravishda 21 foiz va 26 foiz) mashina va uskunalar hamda transport vositalari (jami importning 32 foizi) to‘g‘ri kelib, jami importning 13 foizini tashkil qildi. Natijada, savdo balansining salbiy saldosi 2018-yilning 9 oyiga nisbatan 17 foizga yaxshilanib, 4,5 milliard dollarni tashkil etdi.

Birlamchi daromadlar va transfertlarning ijobiy saldosi transchegaraviy pul o‘tkazmalarining (4,2 milliard dollar) mutanosib o‘sishi hisobiga 13 foizga oshdi. O‘z navbatida, norezidentlarning investitsion daromadlari (ssudalar va xorijiy investitsiyalar) 5,6 foizga o‘sib, 1,4 milliard dollarga yetdi.

Moliyaviy hisob (rezerv aktivlari amaliyotlaridan tashqari) dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, manfiy saldoni tashkil qilib, 5,3 milliard dollarga yetadi (o‘tgan yilning mos davrida 0,7 milliard dollar). Kapitalning sof kirimi davlat boshqaruvi sektori operatsiyalari hamda xorijiy kredit liniyalari jalb qilinishi, shuningdek, O‘zbekistonning suveren obligatsiyalari joylashtirilishi bilan bog‘liq.

Zaxira aktivlari 2019-yilning 1-oktabr holatiga 27,9 milliard dollarni tashkil qilishi kutilmoqda va bu ko‘rsatkich O‘zbekistonning qariyb 13 oylik importini moliyalashtirish uchun yetarli (tavsiya qilingan daraja 3 oy).

O‘zbekistonning 2019-yilning 9 oylik to‘lov balansi, xalqaro investitsion pozitsiyasi va tashqi qarzining ko‘rsatkichlarining yakuniy xisoboti TBQ6 metodologiyasiga muvofiq tuzilib, foydalanuvchilarga dekabr oyi yakuniga qadar taqdim qilinadi.