“Hokimlik xulosasi kulgili, prokuratura esa tuhmat masalasini ko‘rib chiqishi kerak”. Xushnud Xudoyberdiyev Olmazor “zamhokimi” bilan bog‘liq vaziyatga munosabat bildirdi

“Zamhokim” va jurnalistlar: voqea aslida qanday bo‘lgandi?

• “Kun.uz” muxbirlari bir tadbirkor murojaatini o‘rganish uchun Olmazor hokimligiga borganida hokim o‘rinbosari Abdurasul Vahobov muxbirlarga qarata “o‘zbekmisan” deya baqirib tashlanib qolgan;
• Ertasi kuni Toshkent shahar hokimligi “zamhokim”ning intervyusini e’lon qildi. U “Kun.uz” nashri muxbiri olti oy avval undan 1 gektar yer olib berishni so‘ragani, evaziga katta pora va’da qilgani, u esa rad javobini berganini aytdi. Olti oy o‘tgach, muxbir yana o‘sha masalani ko‘targani uchun, unga tashlanganini ma’lum qildi;
• “Kun.uz” nashri bayonot bilan chiqib, bu gaplar tuhmatligi, muxbir Rahmatilla Isroilov tuman hokimi o‘rinbosari bilan hayotda ilk marotaba ko‘rishib turgani, ilgari hech qachon o‘zaro ko‘rishmagani bildirib, qolganini tegishli organlar ixtiyoriga havola qilgandi;
• Jurnalist Rahmatilla Isroilov esa bosh prokuror nomiga murojaat yo‘llab, “zamhokim” uni og‘ir jinoyatni sodir etish (pora berish)da ayblab, tuhmat qilganligi, shu sababli unga nisbatan chora ko‘rishni so‘ragan edi;
• Bosh prokuratura esa mazkur holat yuzasidan Toshkent shahar prokuraturasi tekshirish o‘tkazayotganligini bildirgan edi.

Qisqacha shu.

Prokuraturaning qarori

Toshkent shahar prokuraturasi ushbu holatni o‘rganib, hokim o‘rinbosariga nisbatan jinoyat ishini qo‘zg‘atishni rad qilish haqida qaror qabul qilibdi. Ya’ni, “zamhokim”ning hokimiyat binosida jurnalistga tashlanganlik holatini jinoyat emas deb topgan.Aslida ushbu qaror huquqiy jihatdan noto‘g‘ri emas. Ya’ni, haqiqatan ham videolavhaga muhrlangan harakat uchun jinoiy javobgarlikka tortib bo‘lmaydi. Jurnalistga tashlanib, kamerani o‘chirishni talab qilish uchun Jinoyat kodeksida biror jinoiy jazo belgilanmagan. Bu ish uchun balki nari borsa mayda bezorilik uchun ma’muriy javobgarlikka tortish mumkindir. Jinoiy va ma’muriy javobgarlik o‘rtasida farq bor.

Agar Toshkent shahar prokuraturasining qarori huquqiy jihatdan noto‘g‘ri bo‘lmasa, unda nega ijtimoiy tarmoqlar yana norozilik bildiryapti? Sababi juda oddiy, chunki “zamhokim”ning jurnalist pora taklif qilgani haqida aytgan gaplari bo‘yicha hozircha hech qanday izoh berilmagan. Qarorda ham bu holat umuman eslanmagan.

Jamoatchilik haqli savol beryapti: “zamhokim” gaplari uchun javob bersin, nega masalaning bu qismini unutib qo‘yyapmiz?

Olmazor hokimligining kulgili xulosasi

Olmazor hokimligi xizmat tekshiruvi o‘tkazib, Abdurasul Vahobovning harakatlarini kasb etikasi va xizmat lavozimi majburiyatlariga to‘liq rioya qilgan, deb topibdi. Bu ham kulgili, ham qayg‘uli.

Bizda savollar bor:

• Nima uchun zamhokim harakatlarini Olmazor hokimligining o‘zi tekshirdi?
• Masala jiddiyligini hisobga olib, nega Toshkent shahar hokimligi tekshirib, xulosa bermadi?
• Odob-ahloq qoidalarini buzganligi ko‘rga hassaday ko‘rinib turgan bir paytda, holatni o‘rganishni Olmazor hokimligiga topshirish qaysi mantiqqa to‘g‘ri keladi?

Shu qaror qabul qilgan “kottakonlar” Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 2-martdagi 62-son qarori bilan tasdiqlangan “Davlat boshqaruvi organlari va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari xodimlarining odob-axloq namunaviy qoidalari”ni hech qo‘liga olib ko‘rganmikin, qiziq?

Yoki hokimlarning kasb etikasi uchun jurnalistga hamla qilish oddiy holatmi?

Endi nima bo‘ladi?

Toshkent shahar prokuraturasining bu qarori yakuniy qarormi yoki tuhmat masalasi alohida yana ko‘rib chiqiladimi, bunisidan xabarsizman. Lekin u masala ko‘rilishi shart va zarur! Bu yerda masala aniq va tiniq:

• pora taklif qilgani rost bo‘lsa, jurnalist javobgarlikka tortilsin, axir bu korrupsiya!
• agar bu tuhmat bo‘lsa, unda “zamhokim” javobgarlikka tortilsin, axir bu muttahamlik!

Lekin shaxsan men “zamhokim”ning intervyusidagi gaplarga ishonmadim, ishona olmadim.

Voqealar rivojini kuzatib boramiz. Ishqilib, “zamhokim”ning ushbu qilmishiga mutasaddilar hech narsa bo‘lmaganday ko‘z yumib, oxirida jamoatchilikka qarab — “ko‘zni yumgil, ko‘zga aylansin ko‘ngil” demasa bo‘ldi.

Xushnud Xudoyberdiyev, huquqshunos, bloger