Navoiydagi Buyuk Xitoy devoriga tenglashtirilgan yodgorlik axlat uyumlari bilan o‘rab olingani ma’lum bo‘ldi
Navoiy viloyatidagi mahalliy xalq tilida “Kanpirdevor”, “Devori Kanpirak” nomi berilgan qal’a devorlari V-VI asrlarga oid bo‘lib, bugungi kunda ba’zi tadbirkorlar tomonidan qal’a paxsa devorlari buzilayotgani, g‘isht quyish, issiqxonalar uchun unumli tuproq sifatida talon-toroj qilinayotgani bo‘yicha viloyat adliya boshqarmasiga og‘zaki murojaat kelib tushgan.
Mazkur noyob yodgorlik 2011-yilda arxeologik qazishmalar olib borgan xorijiy olimlar tomonidan memorial kompozitsiyasi, mudofaa salohiyati bo‘yicha qadim Xitoy devoriga tenglashtirilgandi.
Hozirga qadar madaniy yodgorlik kadastr ro‘yxatiga kiritilmagan, muhofaza belgilari o‘rnatilmagan. Tuman, viloyat, mamlakat yoki xalqaro ahamiyatga egaligi – mansublik darajasi ham belgilanmagan.
Beparvolik oqibatida qal’a xarobalari mahalliy g‘isht quyuvchi, issiqxonalar uchun unumli tuproq makoni, tadbirkorlar uchun tekin xomashyo maydoni, madaniy yodgorlik muhofaza belgilari bilan emas, aholi tomonidan tashlangan axlat uyumlari bilan “o‘rab olingan”, qal’a devorlari konservatsiya qilish tugul, buldozer va yuk mashinalari izlari bilan “tekislangan”.
Achinarlisi, sayyohlar qatnaydigan M-37 xalqaro avtomagistral yoqasida joylashgan, qadim Buxoroning 430 kilometr hududini o‘rab olgan Buyuk Xitoy devoriga o‘xshagan mahobatli Kampirak devorining xalqaro arxeologik ekspeditsiya tomonidan o‘rganilgan qismi ro‘yxatga kiritilmagan.
Mazkur holat yuzasidan viloyat adliya boshqarmasi tomonidan Navoiy viloyat hokimligi, viloyat madaniy meros boshqarmasiga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
