Xalq ta’limi vaziri o‘rinbosari: O‘zbekiston ta’lim tizimi sovet davridagi tizimga asoslangan

Toshkent shahrida o‘tkazilgan Global Entrepreneurship Week Uzbekistan tadbirkorlik haftaligida ishtirok etgan Xalq ta’limi vaziri o‘rinbosari Otabek Nazirov maktabda bolalarni tanqidiy fikrlashga o‘rgatish lozim ekanligini ta’kidladi, deb xabar berdi vazirlik axborot xizmati.

“Biz bolalarni birinchi sinfdan ‘Nima uchun?’ degan savolni berishga o‘qitmaymiz, biz tanqidiy fikrlashga o‘rgatmaymiz. Hozirda biz xorijlik hamkorlarning bu yo‘nalishdagi tajribalarini o‘rganish va bu tajribani bizning o‘qituvchilar uchun moslashtirish bo‘yicha ish olib boryapmiz. O‘qitish metodologiyasi bolalarni mustaqil ma’lumot va bilim olishga o‘rgatishi kerak. Agar biz bolalarni tanqidiy fikrlashga o‘rgatsak, internet davrida ular savollarga o‘zlari javob olishlari mumkin”, — deydi Otabek Nazirov.

Xalq ta’limi tizimi nafaqat fundamental va gumanitar fanlardan bilim berishi va oliy o‘quv yurtlariga tayyorlashi, shuningdek birinchi o‘rinda yoshlarni mustaqil hayotga tayyorlashi hamda mehnat va tadbirkorlik faoliyati uchun kerakli ko‘nikmalarni ham berishi kerak.

Xalq ta’limi vaziri o‘rinbosarining ma’lumotiga ko‘ra, xalq ta’limi tizimida 10 mingga yaqin maktablar faoliyat yuritmoqda, ularda yarim millionga yaqin o‘qituvchi 6 mlillionga yaqin bolalarga ta’lim bermoqda. Hozir kunda, afsuski, 10% maktab bitiruvchilarigina oliy ta’lim muassasalariga o‘qishga kirmoqda.

Vazir o‘rinbosari o‘zbek yoshlarining xalqaro miqyosdagi imkoniyatlari haqida quyidagi fikrlarni aytib o‘tdi:

“Dengizga chiqishga va arzon logistikaga ega bo‘lmagan O‘zbekistonga boshqa mamlakatlar bilan, ayniqsa tayyor mahsulotlar eksport bozorida raqobat qilishi qiyin bo‘ladi. Ammo raqobat qilish mumkin bo‘lgan sektorlar bor. Uning fikriga ko‘ra, shunday sektorlardan biri axborot texnologiyalari bozoridir. Dizayn yoki dasturlash bo‘yicha bilimlarga ega bo‘lgan bizning mutaxassislar xorijlik kompaniyalarga ishlashlari va munosib pul topishlari mumkin. Shu bilan birga, yuqori qiymatli ichki xizmat bozori ham katta imkoniyatlarga ega, ular sirasiga sog‘liqni saqlash, ta’lim, turizm, moliya, yuridik xizmatlar va boshqalarni qo‘shish mumkin.

Biz o‘quv dasturlarini qayta ko‘rib chiqmoqdamiz. Misol uchun, axborot texnologiyalari bo‘yicha dasturlar qayta ko‘rilyapti, biz o‘quvchilarga dasturlashni o‘rganish va maktabni bitirganlaridan so‘ng pul topish uchun imkoniyat yaratishimiz kerak.

Shuningdek, biz o‘rta maktabning yuqori sinf o‘quvchilariga o‘qishni istagan fanlarini tanlash imkoniyatini berishimiz kerak. Ta’lim tizimimiz sovet tizimiga asoslangan va biz bolalarga bir vaqtning o‘zida hamma narsani o‘rgatishga harakat qilmoqdamiz. Barchani kimyogar yoki tarixchi qilishning iloji yo‘q, shunga ko‘ra, biz o‘quv dasturlarini o‘zgartirishmiz kerak.

Men AQShda o‘qidim, u yerda o‘quvchilar ta’limning oxirgi yillarida o‘zlari qiziqqan darslarni tanlashi mumkin. Biz ham o‘quvchilarni qiziqtirgan fanlarini o‘rganishga va ularni o‘z salohiyatini ko‘rsatishiga imkon berishimiz kerak”.

Biz maktablarni markazlashishdan to‘liq chiqarish va ortiqcha qoidalardan ozod etish g‘oyasini ilgari surmoqdamiz. Mavjud qoidalarni soddalashtirishimiz va maktab direktorlari hamda o‘qituvchilariga o‘quv dasturini shakllantirish, qanday dars berish va qaysi fanlarni o‘qitishni belgilash imkoniyatini berishimiz kerak, ammo bu oson emas, murakkab jarayon”