Sudda sudlanuvchi Z. Rajabov onasi F. Xolmamatovani o‘ta shafqatsizlik bilan qasddan o‘ldirgani va singillari Gulchehra va Gulbonu Rajabovalarni qasddan o‘ldirishga suiqasd qilgani aniqlandi, deb xabar bermoqda UzNews.
Bu sovuq xabar quloqqa chalingan zahotiyoq kishining yuragi orqaga tortib ketadi, daf’atan seskanib tushasan, kishi. Axir, xalqimiz onaga qo‘l ko‘tarish tugul uning yuziga tik qarashni ham og‘ir gunoh deb biladi.
Ammo hayotda yaxshiliklar, quvonchu shodliklar bilan birga kutilmagan fojialar ham uchrab turadi. Hayotda to‘g‘ri yo‘ldan adashmaslik, xatoga yo‘l qo‘ymaslik uchun bu kabi fojianing kelib chiqish sabablaridan ogoh bo‘lish foydadan xoli emas.
Avvalo shuni aytish kerakki, xalqimiz marhum va marhumalar haqida yomon so‘z aytishni gunoh deb biladi. Nachora, ushbu fojianing asl mohiyatini oshkor qilish uchun milliy tabiatimizning ana shu taomilidan chetga chiqishga to‘g‘ri keladi. Biz buning uchun muhtaram gazetxondan oldindan uzr so‘raymiz.
Hakim (ism-familiyalar o‘zgartirildi) bilan Farida 1996-yilda turmush qurishgandi. Avval o‘g‘illari Zokir dunyoga keldi. Keyinchalik esa, qizlari Gulchehra bilan Gulbonu tug‘ildi. Ularning oilasi tinch, osuda turmush kechirishayotgandi. O‘g‘il-qizlar bo‘y cho‘zib, voyaga yetayotgandi. Birovdan oldin, birovdan keyin deganday, ro‘zg‘or o‘tib turgandi. Biron narsadan zoriqish yo‘q edi. Oila boshlig‘i Hakim ro‘zg‘or yukini bo‘yniga olib, tinim bilmas, toparmon-tutarmon edi.
Xonadondan qattiq-quruq gap tashqariga chiqmasdi.
Biroq ko‘z tegdimi, oiladagi tinch-totuvlik, ahil-inoqlik kutilmaganda, ostin-ustun bo‘lib ketdi.
Faridaning akasi Toshkentda do‘kon ochgan bo‘lib, savdo ishlarini yuritishga singlisini chaqirgani, bir tomondan, yaxshi edi. Har holda tug‘ishgan singlisi-da, ishonchli. Ikkinchi tomondan, Tolibjon poytaxtda singlim jiyanlarimni o‘qitib oladi, degan fikrga ham borgandi. Shu sababli Hakim Zarafshon shahrida qolib, xotini bilan bolalarini olis Toshkent shahriga ko‘chib ketishiga qarshilik qilmadi.
Farida bolalari bilan Tolibjonning uyiga joylashishdi. U do‘konda savdo-sotiq bilan shug‘ullana boshladi. Zokir kollejlarning biriga o‘qishga kirdi.
Gulchehra bilan Gulbonu maktabga qatnashardi. Kunlar, oylar shu tariqa bir zaylda o‘tib borayotgandi.
Ularning Toshkentda yashay boshlaganiga bir yarim yil bo‘lganda... O‘shanda Tolibjon to‘ng‘ich qizini uzatayotgandi. Hovlida mehmonlar ko‘p edi. Bir payt Zokir onasi chetga chiqib, kim bilandir telefonda gaplashayotganini sezib qoldi. Keyin esa, u payt poylab onasining telefoniga kelgan qo‘ng‘iroqlarni tekshirib ko‘rdi. Telefonda ishqiy "SMS" xabarlari ko‘p edi...
Endigina 17 yoshga to‘layotgan Zokir uzoq o‘yladi. Otasi onasining bu ishlarini sezib qolsa, oxiri yaxshilik bilan tugamasligi aniq. O‘sha begona erkakka qo‘ng‘iroq qilib, onasini tinch qo‘yishini so‘radi. Lekin buning evaziga u haqorat eshitdi. Bu uning ko‘ngliga juda og‘ir botdi. Oilaning keyingi taqdiri ham ko‘ziga ko‘rinmadi. Otasiga qo‘ng‘iroq qilib, ro‘y bergan voqealardan xabardor qildi.
— Shundan so‘ng men Faridaning telefon so‘zlashuvlarini aloqa kompaniyasidan tekshirtirdim, — deydi dastlabki tergovdagi ko‘rsatmada guvoh Hakim Rajabov. — Turmush o‘rtog‘im Farida Xolmamatova begona erkak bilan o‘ttiz kun ichida to‘qson marotaba gaplashgan ekan.
Ko‘z bilan ko‘rib, qo‘l bilan ushlab olmagan bo‘lsa-da, erli ayolning begona erkak bilan ko‘p marotaba telefon orqali aloqada bo‘lgani qani ayting, kimda shubha uyg‘otmaydi?!. Yana o‘g‘li Zokir guvoh bo‘lgan SMSlar-chi?!
Taqdir sinoviga tan bergan H. Rajabov birato‘la hammasiga qo‘l siltaydi.
Farida bilan boshqa-boshqa yashashga ahd qiladi. Shunday bo‘ladi ham. 2015-yilning noyabr oyida Farida qizlari bilan Zarafshonga qaytib keladi. Zokir kollejda o‘qiyotgani bois Toshkentda qolgandi. Ota H. Rajabov shaharning 2-kichik tumanida, Farida esa, qizlari bilan 6-kichik tumanda ko‘p qavatli uyda alohida yashashardi.
Kunlarning birida Gulbonu onasi bilan tilla taqinchoq ustida janjallashib qoladi. Shundan so‘ng u uydan arazlab chiqib ketadi va dugonasinikida yashay boshlaydi. Buni eshitgan Hakim qizini topib, uyiga boshlab keladi. O‘tgan 2017-yilning yoz oyida o‘qishni tugatgan Zokir Zarafshonga qaytadi va to‘ppa-to‘g‘ri otasining oldiga boradi. Shu tariqa Hakim o‘g‘li Zokir, qizi Gulbonu bilan birga yashay boshlaydi.
Xudo qarg‘agan o‘sha kun Zokir do‘stlari Ravshan va Adham bilan istirohat bog‘idagi oshxonada ovqatlanishadi. Ular bir bakaldan pivo ichishadi. Oradan bir soatlar o‘tgach, ular “Sharq” oshxonasiga kirishadi-da, yana pivo ichishadi.
Ravshan bilan Adham Zokirga singillarining yurish-turishi to‘g‘risida bilganlarini oqizmay-tomizmay gapirib berishadi.
Otasi bilan onasi alohida-alohida yashayotgani Zokirning o‘tirganda ham, turganda ham xayolidan nari ketmasdi. Bunisi yetmaganidek, singillari haqidagi sovuq gaplar uni butkul karaxt qilib tashladi.
U yarim tunda uyiga qaytgach, otasidan singlisi Gulbonuni qayergadir ketganini eshitib, yuragini to‘ldirgan shubha-gumoni o‘n chandon oshadi. Shundan so‘ng ota-o‘g‘il Gulbonuning qo‘l telefoniga qo‘ng‘iroq qilishdi. Ular qayta-qayta qo‘ng‘iroq qilishganiga qaramay javob bo‘lmadi, Gulbonuning telefoni o‘chirilgandi. Shundan so‘ng Zokir uxlab qolganda, ehtimol, yaxshi bo‘lardi. Lekin u jahl aralash otasiga “qizlaringiz buzilib ketgan”, deganini o‘zi ham bilmay qoldi. Bundan g‘azabi qo‘zigan ota o‘g‘lining yuziga tarsaki tushirdi.
G‘azabdan yuzlari bo‘g‘riqib ketgan Zokir mehmonxonadagi shkafda turgan qora dastali pichoqni olib, eshikka otildi. Otasining qarshilik ko‘rsatgani, yo‘ldan qaytarishga uringani hech qanday foyda bermadi. Zokir aqldan ozgandek qiyofada, qo‘lida pichoq bilan ko‘chaga chiqdi...
... Uy eshigi taqillagach, uxlab yotgan Farida o‘rnidan turib, uni ochadi. Zokir ichkariga kirgach, narigi xonada yotgan Gulchehra bemahalda kim kelganligini onasidan so‘raydi. Farida unga javoban “akang, Zokir keldi”, deydi.
Uyga kirgan o‘g‘lini ona yelkasidan quchib yuzidan o‘padi va “ichibsan-da” deydi.
O‘g‘il onasiga javoban do‘stlari bilan ozroq ichganini, otasi bilan janjallashib qolganini aytadi. Buni eshitgan zahotiyoq Faridaning avzoyi buzilib, bolalarining otasini qarg‘ashga tushadi. Shundan so‘ng u mehmonxonaga kirayotganda, Zokir apil-tapil cho‘ntagidan pichoqni olib, onasining o‘ng biqiniga bir marotaba sanchadi. Ojiza ayol kutilmagan pichoq zarbidan baqirib yuboradi. Zokir esa, butkul o‘zini yo‘qotib qo‘ygancha onasining duch kelgan joyiga pichoq sancha boshlaydi. Bu mudhish voqeani ko‘rib turgan Gulchehraning esxonasi chiqib ketadi. U "dod" solgancha onasini ajratib olishga urinadi, lekin Zokir qo‘lidagi pichoq bilan unga ham hamla qiladi va jarohat yetkazadi — yaqinida turgan singlisi Gulbonuga ham bir necha marotaba pichoq uradi.
Sud-tibbiy ekspertizasining 2017-yil 20-sentyabrdagi xulosasida marhuma F. Xolmamatovaga og‘ir tan jarohati yetkazilgani qayd etilgan.
Jabrlanuvchi Gulchehra Rajabovaning o‘ng yelka va o‘ng qo‘l muskullarida sanchib kesilgan ko‘rinishdagi og‘ir jarohatlar borligi aniqlangan. Jabrlanuvchi Gulbonu Rajabovaning ko‘ylagi old yuzasida oltita sanchma-kesma mato jarohatlari bo‘lib, ular o‘tkir sanchma-kesma jismlar ta’sirida yuzaga kelgan jarohatlar ekanligi ekspertiza xulosalarida bayon etilgan.
Sudda aniqlangan holatlarga ko‘ra, sudlanuvchi Z. Rajabov javobgarlikni og‘irlashtiradigan holatlarda onasi F. Xolmamatovani o‘ta shafqatsizlik bilan qasddan o‘ldirgan. Shuningdek, u singillari Gulchehra va Gulbonu Rajabovalarni qasddan o‘ldirishga suiqasd qilgan.
Sud sudlanuvchi Z. Rajabovni Jinoyat kodeksining 97-moddasi 2-qismi “j” bandi, 25,97-moddasi 2-qismi “a”, “g”, “j” bandlari va 219-moddasi 2-qismida nazarda tutilgan jinoyatlarni sodir etganlikda aybdor deb topdi. Unga nisbatan qo‘yilgan har bir modda bo‘yicha alohida-alohida ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinladi, Jinoyat kodeksining 59-moddasi tartibida tayinlangan jazolarni qisman qo‘shish yo‘li bilan uzil-kesil o‘tash uchun 18 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilish to‘g‘risida hukm chiqardi.
Yuqorida bayon etilgan ayanchli fojiani o‘qigan har bir o‘quvchining ko‘nglida bir-biridan og‘riqli savollar paydo bo‘ladi. Xo‘sh, endigina voyaga yetgan Zokir nega onasining qotiliga aylandi? Buning sabablari nima bilan izohlanadi? Bu fojianing yuz berishida faqat u aybdormi?!
Bu savollarga javob izlaganda, avvalo, har bir o‘quvchida bu fojianing ro‘y berishida ming yillik oilaviy qadriyatlarga bepisandlik bilan qarash, yanayam aniqroq aytganda, bevafolik, oila, farzandlar oldidagi mas’uliyatni his etmaslik sabab bo‘lgan, degan fikr tug‘iladi.
Aslida, hammasi ota — Hakim Zarafshonda qolib, xotini va farzandlari Toshkentda yashagandan boshlangan. Aynan o‘sha paytda oilaning ustunlariga darz ketgan. Nega deganda, oilada — oilaning rahbari otaning o‘rni, javobgarligi yo‘qolgan. Boshqacha aytganda, oilada bo‘shliq yuzaga kelgan. Bu erkinlikni o‘zicha tushungan Farida ayollik sha’ni, qadr-qimmati, oilada ona sifatidagi mas’uliyatini unutib qo‘ygan, nopok yo‘lga qadam bosgan...
Zokir — qo‘li qonga botgan qotil, uning aybini hech narsa bilan oqlab bo‘lmaydi. Lekin chuqurroq mulohaza yuritsak, u o‘z-o‘zidan bunday og‘ir jinoyatga qo‘l urmagani ayon bo‘ladi. Aniqroq aytganda, u oilasidagi isnodni ko‘tarish, bu taqdir sinovini sabr bilan yengib o‘tishga ojizlik qilgan.
Bu fojiani bayon etishdan maqsad shuki, oilaviy qadriyatlarga hamisha yuksak hurmat, sodiqlik bilan munosabatda bo‘lish kerak. Oilada ota yo ona oilani tutib turgan, uning tinch-totuvligini ta’minlaydigan qadriyatlarga nopisandlik bilan qarashi hech qachon beiz ketmaydi, kutilmagan og‘ir fojialarni keltirib chiqaradi.
Faxriddin XALILOV,jinoyat ishlari bo‘yicha Navoiy viloyati sudining sudyasi
Izoh (0)