Andijon viloyati, Izboskan tumanidagi, Yangizamon massividagi qarovsiz yerlarni ko‘rib, foydalanilmay turgan yerlarning uvoli tutmaydimi, deb yuborgingiz keladi. Bu haqda O‘zA xabar bermoqda.
Mazkur hududdagi muqaddam 5 ming bosh chorva mollariga mo‘ljallangan binolar nega qarovsiz? Bu yerdagi chorva qayerda?
“Manguberdi” mahalla fuqarolar yig‘ini hududida joylashgan “Nurullo” fermer xo‘jaligiga tegishli bu yerlar, aholining aytishicha, salkam 10 yillardan buyon qarovsiz ahvolda yotibdi. Tub aholi bir paytlar bu yerda mol boqqan, ba’zilari shu fermer xo‘jaligi yerlarida ishlagan. Shuning hisobiga ro‘zg‘orini tebratgan.
Bugun fermer xo‘jaligi hisobidagi binolar buzilib, yaroqsiz holda foydalanilmay turibdi. Ferma ishlab turgan kezlarda ishchilar uchun yon-atrofda uy-joylar qurib berilgan. Ayni vaqtda fermer xo‘jaligi yerlari atrofida yashaydigan aholi soni 900 dan oshadi. Bir vaqtlar oilasini iqtisodiy ta’minlab yurgan aholining aksariyati ishsiz.
Aslida mazkur ferma uchun mo‘ljallangan binolarga ega ushbu hudud aholining doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan. Mutasaddi tashkilotlarga murojaatlar ham qilingan. Ammo natija quvonarli emas. Vayronaga aylangan o‘nga yaqin binoning buzib olingan materiallari yo‘q. Undan kim foydalangan, yoki nima maqsadda buzgani ma’lum emas. Tayyor inshootlar talon-taroj qilinishiga mutasaddi tashkilotlar panja ortidan qarab kelmoqda.
Avvallari ariq-quvurlardan chorva ichishi uchun suv kelardi. Hozirda ular buzib tashlanib, quvurlar izsiz yo‘qolgan. Achinarlisi shundaki, yerga egalik qilayotganlarning e’tiborsizligi tufayli qarovsiz yerlar chiqindixonaga aylanmoqda. Bu aholi salomatligi uchun jiddiy xavf tug‘diradi.
Bundan tashqari, fermerning ferma binolari joylashgan yerlari aholiga uy qurish uchun sotilgan. Buni o‘sha yerda istiqomat qilayotgan aholi yillar davomida maosh ololmagani bois ish haqiga hisoblab olgan.
Ferma binosi joylashgan joy, barcha qulayliklar, imkoniyatlarga ega hudud taxminan 10 gektardan ziyodni tashkil etadi. Hozirda salkam shuncha hudud qarovsiz, foydalanilmay yotibdi.
Bu yerdan foydalanish istagida bo‘lgan fuqarolar ham bor. Ammo ularning talabi e’tiborsiz qoldirilmoqda.
“Nurullo” fermer xo‘jaligining umumiy maydoni taxminan 300 gektardan ziyod. Fermerlikdagi mollari 120 gektarga mos bo‘lgani bois ushbu fermer xo‘jaligining yerlari maqbullashtirishga oid rejaga tushgan edi. Natijada tumanda ushbu hududdagi yerlarni qismlarga bo‘lib, sholichilik, g‘allachilik, paxta ekinlari va chorvachilikka ixtisoslashtirish boshlab yuborilgan. Tumanda yuqoridagi qaror asosida o‘tkazilgan tenderda o‘sha vaqtdagi 180 dan ziyod loyiha doirasida fermerlikka ixtisoslashgan biznes loyihasi bilan fuqaro Xojiakbar Kamolov ham ishtirok etgan.
Bitta tender yo‘nalishining 5 loyihasida ko‘plab talabgorlar ishtirok etgan. X.Kamolov tenderda 16,5 gektar maydondan foydalanish uchun huquqni qo‘lga kiritgan edi. Tumandan tenderni tashkil etish jarayonida ishtirok etgan mutasaddilarning 2015-yil 2-dekabrdagi (822-K) qarori asosida viloyat hokimining o‘sha yili 20-dekabrda (313-K) mazkur tender xulosasini tasdiqlovchi qarori chiqqan. Shu yil dekabr oyida tuman hokimi bilan yerdan foydalanish huquqini beruvchi uzoq muddatli yer ijara shartnomasi tuzilgan. Barcha hujjatlar to‘liq rasmiylashtirilgan.
X.Kamolov tenderda g‘olib bo‘lgach, oilasi farovonligini ta’minlash bilan birga, 20 nafar aholini doimiy ish bilan band qilishidan o‘zi ham xursand edi. Ammo natija u kutgandek bo‘lib chiqmadi. Ekin ekish davriga kelib, u foydalanishi kerak bo‘lgan yer ustida janjallar boshlandi. Yerga egalik qilgan sobiq “Nurullo” fermer xo‘jaligi rahbarlari noroziligini ochiqchasiga namoyish qilib, yosh fermerga tahdid qila boshladi. Natijada mutasaddilar tomonidan yer sobiq egasiga yana qaytarib berildi.
Shu o‘rinda savol tug‘iladi. Nega? Qaysi hujjat va qonunlar asosida u bunday huquqqa ega bo‘ldi?
Shu yerda istiqomat qiluvchi aholining fikricha, fermer xo‘jaligiga qarashli yerlarning ko‘p qismi anchadan buyon qarovsiz va foydalanilmay turibdi. To‘g‘rirog‘i, bu yerlardan belgilangan maqsadda emas, balki turli maqsadlarda foydalanib kelingan. Yana savol tug‘iladi: yerdan olinayotgan daromad xalq farovonligi uchun davlat hisobiga tushayotganmikin?
Yosh fermerda tuman hokimligi, tender o‘tkazgan mutaxassislar, qolaversa huquqni muhofaza qiluvchi organlarga ko‘p bor murojaat qilganini tasdiqlovchi hujjatlar bor. Ammo ishlayman, yurtim rivoji, iqtisodiy taraqqiyot uchun hissa qo‘shaman, degan tashabbuskor yigitning shashtini qaytarib, unga sun’iy to‘siqlar qo‘yilgan.
Shundan so‘ng X.Kamolov tumandagi muammo va kamchiliklarni o‘rganishga kelgan viloyat hokimiga o‘z muammosini so‘zlab bergan. Uni diqqat bilan tinglagan hokim tuman huquqni muhofaza qiluvchi organ (prokuror) mutaxassisiga bu ish ijobiy hal etilishi yuzasidan ko‘rsatma bergach ham oradan salkam bir yil o‘tsada, bu masala hamon yechimini kutib yotibdi. Natijada yosh fermer — aholiga ish o‘rni yarataman, deb jon kuydirib yurgan tashabbuskor fuqaro ishsiz qolmoqda.
Inson qadri ulug‘lanadigan, uning manfaatlari himoya etiladigan yurtda nega uning haq-huquqlari poymol etildi? Unga o‘z yeridan foydalanishi uchun imkoniyat berilmadi? Qo‘lida yerga egalik qilishga oid hujjatlari bo‘lsa-da, u sobiq yer egasi tomonidan ushbu yerlardan majburan chiqarib yuborilganini qanday izohlash mumkin?
U qaysiki tashkilotga murojaat qilsa, hujjatlar o‘rganilmay turib, “xo‘jako‘rsin“ga ko‘rilgan ish doirasida uning huquqlari yana poymol etilavergan. Agar bu ish doirasida hujjatlar o‘rganiladigan bo‘lsa, ko‘plab o‘z lavozimini suiiste’mol qilgan mutaxassislar tomonidan tayyorlangan qarorlar soxtaligi ayon bo‘ladi.
Izoh (0)