Korzinka.uz asoschisi: “Agar chora ko‘rmasak, ‘kulrang’ import ishlab chiqaruvchilarni yo‘q qiladi”

O‘zbekiston Savdo-sanoat palatasida ekspert kengashining bojxona-tarif nazoratini takomillashtirish bo‘yicha qaror loyihasi muhokamasiga bag‘ishlangan uchrashuvi bo‘lib o‘tdi, deb yozadi Spot.

Jamoatchilik muhokamasi 16-aprelda tugagan hujjat 600 dan ortiq tovar olib kirilishi uchun bojlarni bekor qilish, boshqalarining katta qismi uchun bojlarni bir necha marta pasaytirishni taklif qiladi.

Uchrashuv ishtirokchilaridan biri — Korzinka.uz supermarketlar tarmog‘i asoschisi Zafar Hoshimov bojxona bojlarining baland stavkalari saqlanib qolishi nimalarga olib kelishi mumkinligi haqida ogohlantirdi. “Agar bozorimizni tariflar bilan himoya qilish mumkin bo‘lganida edi, ishlab chiqarish allaqachon o‘sgan bo‘lardi”, — dedi Hoshimov.

Tadbirkor so‘nggi 25 yil ichida O‘zbekistonda mintaqadagi eng yuqori tariflar amal qilgani, bu esa maxsus imtiyozlardan foydalanuvchi kompaniyalar paydo bo‘lishiga, chet eldan nazorat qilinmaydigan importning o‘sishiga olib kelganini aytdi.

Hoshimov o‘z tadqiqotlariga asoslanib, har kuni chegarani 200 mingga yaqin kishi kesib o‘tishi (so‘nggi bir yil ichida bu ko‘rsatkich 10 marta o‘sgan)ni ma’lum qildi. “Bu odamlarning barchasi qo‘shni mamlakatlardan buyumlar olib kiradi, ular o‘z ehtiyojlari uchun emas. Potensial tovar oqimi 22 million dollarni tashkil qiladi, ammo davlat budjetiga bu pullardan hech narsa kelib tushmaydi”, — dedi Hoshimov.

Tadbirkor qayd etishicha, mamlakatga noqonuniy yo‘l bilan olib kirilgan tovarlar rasman olib kirilgan mahsulotlardan o‘rtacha 30—40 foizga arzon.

“Uch-to‘rt oyda bu importning asosiy kanaliga aylandi. Katta importchilar, distribyutorlar rasmiy savdolarini yo‘qotdi, ba’zilari 70 foizgacha. Chunki biz bojxonadan o‘tkazib, barcha soliqlarni to‘lasak, qora bozornikidan 30—40 foizga balandroq narxlar bilan bozorga kiramiz. Agar biz chora ko‘rmasak, ‘kulrang’ import (noqonuniy yo‘l bilan olib kiriladigan tovarlar) importchilarni ham, ishlab chiqaruvchilarni ham yo‘q qiladi” — dedi Hoshimov.

Bu muammoning yechimi faqat iqtisodiy bo‘lishi mumkin, deb hisoblaydi tadbirkor. O‘zbekiston boj va soliqlarni qo‘shnilar bilan uyg‘unlashtirishi lozim. Shundagina raqobarbardosh muhitni yaratish mumkin.