Америка Қўшма Штатлар Исроил ҳарбий-ҳаво кучларининг янги ёқилғи қуйиш самолётлари ва вертолётларини жойлаштириш учун инфратузилма, шунингдек, “Шаетет 13” денгиз махсус кучларининг янги штаб-квартирасини ва миллиардлаб шекел қийматидаги бошқа кўплаб объектларни қуряпти. Бу ҳақда Исроилнинг Haaretz газетаси АҚШ армияси муҳандислик корпусининг интернетда эълон қилинган расмий ҳужжатларига асосланиб хабар бермоқда.
Таъкидланишича, ушбу лойиҳаларнинг барчаси Американинг Исроилга кўрсатаётган ҳарбий ёрдами ҳисобидан молиялаштирилади. Дастур 250 миллион доллардан ортиқ қийматга эга жорий лойиҳаларни ўз ичига олади. Келажакдаги лойиҳалар эса 1 миллиард доллардан ошиши кутилмоқда.
АҚШ армияси муҳандислик корпуси ҳужжатлари ва тақдимотларига кўра, ташаббус умумий қиймати 1,5 миллиард доллар бўлган 20 га яқин алоҳида лойиҳани қамраб олади. Фақат код номлари остида кўрсатилган баъзи лойиҳаларнинг тафсилотлари ошкор этилмаган.
“Қиймати 900 миллион долларга яқин бўлган битта тендер ҳозирда ишлаб чиқилмоқда ва тахминан 2025 йил июль ойида эълон қилиниши кутилмоқда. Ушбу сумманинг ярмидан кўпи ўтган йили Исроил Ф-35 ва Ф-15ИА қирувчи самолётларининг қўшимча эскадриляларини сотиб олишга қарор қилганидан сўнг қўшилган”, дейилади мақолада.
Қайд этилишича, дастур турли ҳарбий базаларда янги объектлар, жумладан, клиникалар, ҳарбий-денгиз бандаргоҳлари, турли бўлинмалар штаблари ва ўқ-дорилар омборлари қурилишини ўз ичига олади. Шунингдек, мавжуд инфратузилмани модернизация қилиш, учиш-қўниш йўлаклари ва самолётларни бўяш ангарларини таъмирлаш ҳам кўзда тутилган.
Энг йирик лойиҳаларнинг баъзилари Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари билан боғлиқ. Базаларни қайта тиклаш ва таъмирлаш бўйича иккита шартнома, шу жумладан учиш-қўниш йўлаклари ва ҳаракатланиш йўлакларини қамраб олган ҳолда, амалга оширилмоқда. Бошқалари келажакдаги ҳаво кучларининг Boeing КC-46 Pegasus ёнилғи қуйиш самолётлари ва Ч-53К оғир вертолётларини жойлаштириш учун инфратузилма яратишни ўз ичига олади.
Шунингдек, лойиҳалар Исроил шимолидаги Атлитда Исроил ҳарбий-денгиз кучларининг қўмондонлик бўлинмаси – “Шаетет 13” учун янги штаб-квартира қуришни, ҳамда баъзи ҳужжатларда Tama 38 ва бошқаларида Tama 58 деб номланган лойиҳани ўз ичига олади. Бу лойиҳа Исроил армиясининг зирҳли техникаларига техник хизмат кўрсатиш марказларини модернизация қилишни назарда тутади.
Исроил Барак Обама маъмурияти билан имзоланган ва 2019 йилдан 2028 йилгача бўлган даврни қамраб олган ўзаро англашув меморандумига кўра, АҚШ ташқи ёрдами доирасида ҳар йили 3,8 миллиард доллар олади. Ғазодаги уруш мисли кўрилмаган қўшимча ёрдамга сабаб бўлган ва Браун университетининг “Уруш нархи” лойиҳасига кўра, АҚШ 2024 йил сентябригача Исроилга қўшимча 18 миллиард долларлик қурол-яроғ етказиб берган.
Жорий йилнинг январь ойида АҚШ Конгресси Вакиллар палатаси Исроилнинг ракетага қарши мудофаа тизимлари учун тутиб олувчилар учун тахминан 4 миллиард долларни ўз ичига олган 26 миллиард долларлик махсус ҳарбий ёрдам пакетини маъқуллади.
Лойиҳалар АҚШ ҳарбий ёрдами орқали молиялаштирилгани сабабли, тендерларда фақат АҚШ компаниялари асосий пудратчи сифатида иштирок этиш ҳуқуқига эга. Бироқ жойлардаги ишларнинг аксарияти охир-оқибат исроиллик субпудратчилар томонидан бажарилади.
Тендер ҳужжатларида лойиҳаларнинг жойлашуви фақат код номлари остида кўрсатилади. Пудратчилар объектларни дастлабки кўрикдан ўтказиш учун таклиф қилинганда, жойлар сир тутилади ва оғзаки равишда ошкор қилинади. Тендер ҳужжатлари, шунингдек, рақобатдош компанияларга лойиҳаларнинг жойлашуви ҳақидаги ҳар қандай аниқловчи тафсилотларни киритмасликни буюради.
АҚШ армияси муҳандислик корпуси биринчи марта Исроилда қурилиш лойиҳаларини оммага ошкор қилаётгани йўқ. 2012 йилда The Washington Post газетаси у Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари фойдаланиши учун ўнлаб миллион долларлик беш қаватли Обжеcт 911 ерости иншооти қурилишига раҳбарлик қилгани ҳақида хабар берган эди.
2012 йилда Haaretz газетаси “81-объект” номи билан танилган, тахминий қиймати 100 миллион доллар бўлган яна бир махфий ерости иншоотини қуриш лойиҳаси ҳақида хабар берганди. АҚШ армияси муҳандислик корпуси ҳужжатига кўра, объектнинг электромагнит ҳимояси бўйича хавотирлар билдирилган. Текширув ҳисоботига киритилган суратлардан кўриниб турибдики, ерости иншооти Тель-Авив марказидаги бино остида жойлашган.
Изоҳ (0)