Бўйиннинг орқа ва ён томони оғрияпти, оғриқнинг елка ёки бошқа жойга тарқалаётгани муҳим эмас — бу ҳар доим ёқимсиз ҳолат, айниқса, ўша вақтда бўйинни қимирлатиш қийин бўлса. Нима учун бўйин соҳасида оғриқ кузатилади, бунинг сабаблари ва бартараф этиш чоралари борми?
Бўйин қандай тузилишга эга?
Бўйин ва бел майда умуртқа суякларидан иборат. Улар устма-уст ҳолатда умуртқа поғонасини ҳосил қилади. У бошни кўтариб туриши билан бирга орқа мияни ҳам ҳимоя қилади. Бу танамиздаги нерв тизимини боғлайдиган асосий тузилмадир. Бутун танадаги сигналлар у орқали ўтиб, оғриқ ҳиссини мияга юборади.
Бел умуртқасининг етти юқори суяги бўйинни ҳосил қилади ва улар бўйин умуртқаси деб аталади. Суяклар бир-бирига фасет бўғинлари орқали бириккан бўлиб, мушаклар ёрдамида бошни исталган йўналишда ҳаракатлантиришга имкон беради.
Умуртқа суяги ўртасида амортизатор вазифасини бажарадиган ва умуртқа поғонасининг мослашувчанлигини таъминлайдиган дисклар мавжуд.
Симптомлар
Оғриқ ва бўйиннинг қотиб қолиши
Бўйиннинг чап ёки ўнг томонида оғриқ ҳис қиласиз ва оғриқ елкага ёки кўкрак соҳасининг юқори қисмига тарқалади. Бу баъзан қўлдаги оғриқ ёки кучсизлик билан бирга кечади.
Кучланиш бош оғриғи билан бошланиб, ундаги ноқулайлик бошнинг орқа томонига, гоҳида эса қулоққа ёки кўз орқасига ўтади.
Бўйинни қимирлатишда оғриқ сезилади, мушаклар сиқилади, айниқса, узоқ вақт давомида бир ҳолатда ўтирган ёки ухлаётган бўлсангиз.
Бундан ташқари, бўйин одатдагидек бурилмаслигини сезасиз. Агар бўйин ва елканинг қотиб қолиши кузатилса ёки тўсатдан оғриқ турса, иккала қўлингизни кўтариш қийин бўлса, бу полимиалгия ревматикаси (ПМР) деб аталадиган ҳолат белгиси, яъни мушакларнинг яллиғланиши бўлиши мумкин. Бу 65 ёшдан ошганларда кўпроқ учрайди. Бундай аломатларда зудлик билан шифокор билан маслаҳатлашиш тавсия этилади.
Бўйиннинг қотиб қолиши ёки санчиқлар
Бўйин атрофидаги мушаклар, суяклар ёки тўқималар ҳаддан ташқари босими натижасида, асаб сиқилиб қолади. Натижада бармоқларда увушиш ёки санчиқлар ҳис қилишингиз мумкин.
Муаммо ўз-ўзидан ўтиб кетгач, нохуш ҳолат ҳам йўқолади. Аммо бундай аломатлар узоқ вақт сақланиб қолса, бўйин ва қўл бир неча кун оғриса, шифокорга мурожаат қилинг; эҳтимол у сиқилиб қолган нерв толаларинг фаолиятини активлаштирувчи дориларни буюради.
Бўйинда қисирлаш товушлари
Бошни қимирлатганингизда чертиш, қисирлаш товушини эшитишингиз ёки ҳис қилишингиз мумкин. Бу крепитус деб аталади ва у ҳаво пуфакчалари ёки бўғимдаги тўқималар суякларининг ишқаланиши натижасида юзага келади. Бу кўпинча бошқа бўғимларда ҳам содир бўлади, лекин бўйиндан чиқадиган шовқинлар кучлироқ эшитилади, чунки у қулоққа яқин. Бу умумий симптом ва қўрқинчли туюлиши мумкин бўлса-да, ташвишланишга ҳожат йўқ.
Бўйин мушакларининг спазмлари
Спазмлар — бу мушак ёки мушаклар гуруҳидаги кескин кучланиш бўлиб, кўпинча бунинг аниқ сабабини топиш қийин, лекин у ниҳоятда ёқимсиз ҳолатдир. Бўйинда спазмлар пайдо бўлганда, одатда, фақат бир томонда оғриқ ва қотишни келтириб чиқаради.
Бу ҳолат бир неча соат ёки кун ёки камдан кам ҳолларда бир неча ҳафта давом этиши ҳам мумкин. Оғриқни енгил массаж, оғриқ қолдирувчи воситалар, илиқ ёки совуқ компресслар билан бартараф этса бўлади. Мушак спазми билан оғриганлар иссиқликни ёқтиришларини айтадилар.
Бўйин оғриғининг сабаблари
Бўйин оғриғи жуда кенг тарқалган ва унинг сабаблари жуда кўп. Кўпинча оғриқ бўйинни бир хил ҳолатда узоқ вақт ушлаб турганда пайдо бўлади.
Бироқ бунга бошқа омиллар ҳам сабаб бўлиши мумкин:
- Ухлашга халақит берадиган ташвишланиш ёки стресс;
- Умуртқа поғонаси дисклари ва бўғимлар фаолиятининг бузилиши натижасида пайдо бўлиши мумкин бўлган, бўйин спондилёзининг кучайишига олиб келадиган бахтсиз ҳодисалар.
Кўпчилик учун ноқулайлик ҳеч қандай сабабсиз пайдо бўлади. Бу ҳаво айланадиган жойда ўтирилганда ёки боғда ишлаётганда кузатилади. Бу ноодатий оғриқ деб аталиб, бу тур кенг тарқалган. Одатда бир неча кундан кейин ўтиб кетади.
Қачон шифокорга мурожаат қилиш керак?
Агар ноқулайлик бир неча кундан ортиқ давом этса шифокорга мурожаат қилиш керак.
Шунингдек:
- Қўл ёки оёқдаги оғриқ, санчиш, уйқусираш ёки ҳолсизланиш ҳис этганда;
- Йиқилиш ёки шикастланишдан кейинги кучли оғриқ;
- Қотиб қолиш ҳолатлари, иккала қўлни кўтаришда қийинчилик;
- Ва бошқа аломатлар: иситма, титроқ, бош айланиши, кўнгил айниши юз берса, шифокор консултацияси керак бўлади.
Бўйин оғриганда нима қилиш керак?
Кўпинча бўйин оғриганда нима қилиш кераклигини билмасдан саросимага тушамиз. Дарҳақиқат, оддий муолажалар ва бир ёки икки кунлик ҳордиқ хуружни бартараф этиш учун етарли ҳисобланади.
Аммо муаммо узоқ вақт давом этса, шифокор ёрдамига таяниш лозим. Чунки бундай ҳолда фақат компресслар эмас, турли усуллар ёрдам беради:
Физиотерапия
Улар турлича бўлиши мумкин. Ҳар қандай физиотерапиянинг малакали шифокорлар томонидан амалга оширилишига ишонч ҳосил қилиш ва уни мустақил бажармаслик талаб этилади.
Мануал терапия
Барча аломатлар, оғриқ даражаси, қўлдаги оғриқни бўйинда ёки аксинча, қанча давом этишини батафсил тушунтиришдан олдин бу ишни профессионалга топшириш керак.
Шунингдек, ушбу усуллар акс таъсирга эга ва уларни ўрганиш жуда муҳимдир.
Бўйин оғриғидан қандай қутулиш мумкин?
- Оғриқ қолдирувчи дори қабул қилинг;
- Иссиқ ёки совуқ компрессни қўлланг;
- Ухлаш учун ёстиқни паст ва мустаҳкамига алмаштиринг;
- Мослашувчанлик машқларини бажаришга ҳаракат қилинг (лекин оҳисталик билан)
- Автомобиль ҳайдаш ёки велосипед миниб, бўйнингизга шикаст етказманг.
Бўйин оғриғининг олдини олиш
Бўйин оғриғига чалинмаслик учун, айниқса, бунга мойил бўлсангиз, қуйидаги қоидаларга амал қилинг:
- Уйқу пайтида бошингиз танангиз билан бир хил баландликда бўлиши керак. Шунинг учун паст ва қаттиқ ёстиқ танланг. Тўшак ҳам мустаҳкам бўлсин;
- Қорин билан ухламанг;
- Бўйинни узоқ вақт давомида бир хил ҳолатда ушлаб турманг — масалан, столда ўтирганингизда, оддий машқлар бажаринг.
- Мушакларингизни кучайтириш учун мунтазам равишда машқ қилинг.
Изоҳ (0)