Ўрта ёшдаги аёллар ўзларининг гўзаллигини сақлаш ва саломатлигини тиклаш учун турли биологик фаол қўшимчаларни қабул қилиши бугунги кунда урфга айланиб бормоқда. Дорихоналардаги токчалар эса турли нарх ва таркибга эга қўшимчалар ва поливитаминларга тўла. Аммо мўжизаларни ваъда берадиган бундай воситалар ҳақиқатда фойдалими?
Гинеколог-эндокринолог Екатерина Волкова огоҳлантиради: ҳар қандай витамин ва қўшимчаларни қабул қилишдан аввал, албатта, шифокор билан маслаҳатлашиш лозим. Қуйида 40 ёшдан ошган аёллар учун истеъмол қилиш мумкин бўлмаган витаминлар ҳақида сўз боради.
Кўпроқ витамин — янада соғлом организм дегани эмас
Витаминлар турли кўринишда ишлаб чиқарилади: баъзилари профилактик воситалар сифатида қўлланса, бошқалари фаол моддаларни ўз ичига олади. Айрим турдаги капсулалар ва таблеткалар маълум моддага бўлган кунлик эҳтиёжнинг 200-300% ни ўз ичига олади. Агар бундай витаминлар тартибли ва керакли дозаларда қабул қилинмаса, ўша модданинг танада ортиқча йиғилиб қолиши кузатилади. Бу эса хавфли ҳолатдир.
Ортиқча дозаси хавфли бўлган витаминлар
E витамини. Унинг кундалик дозаси 1000 мг дан ошса, қон кетиш, гипертония, жинсий гормонлар ва қалқонсимон без гормонлар ишлаб чиқаришнинг камайиши кузатилади.
C витамини. Бир қарашда зарарсиз кўринадиган аскорбин кислотаси буйракда тоши бор беморлар учун хавфли бўлиб, бошқа буйрак касалликларига мойил бўлган инсонларга зарар етказиши мумкин. Шифокорлар кунига 50 мг дан ортиқ аскорбин кислотасини ичишни тавсия этмайди. Бир марталик даволаниш курси ва бир ойдан ошмаслиги лозим.
А витамини. Чекувчилар бу витаминни қабул қилишда айниқса эҳтиёт бўлишлари керак. Ретинол билан биргаликда сигареталар ўпка саратонининг ривожланиш хавфини ошириши мумкин.
Темир. Темир танқислиги кенг тарқалган муаммо, бироқ организмда яллиғланиш жараёни мавжуд бўлса, темирнинг фойдаси тегмайди.
Кальций. Бу фойдали минерал D витамини билан биргаликда яхши сўрилади. Кальцийнинг ортиқча дозаси эса асаб тизимига зарар етказади.
Омега-3. Ортиқча омега-3 қоннинг ивиш даражасини камайтиради ва анемияга олиб келади.
Биргаликда қабул қилиш мумкин бўлмаган витаминлар
Қўшимчаларни тўғри тартиб ва дозада қабул қилишни бошлашдан аввал қуйидаги бирга ичиш мумкин бўлмаган витаминлар ва дори-дармонларни кўриб чиқишни тавсия этамиз:
- омега ва антикоагулянтнинг катта дозалари қон кетишига олиб келади;
- К витамини ва қонни суюлтирувчи дорилар мумкин эмас;
- C витамини ва мис, B1, B12 витаминлари биргаликда яхши сўрилмайди;
- E витамини билан магний, синк, мис каби моддалар чиқишмайди;
- темир моддаси билан синк, магний, хром, кальций, Э ва B12 витаминлари тўғри келмайди;
- руҳ моддаси билан фолий кислотасини бирга ичиш мумкин эмас.
Мултивитаминлар умрни узайтирмайди
АҚШ Миллий Соғлиқни сақлаш институти (NIH) олимлари учта йирик тадқиқот ўтказди. Унда 390 мингдан ортиқ соғлом бўлган катта ёшли инсонлар иштирок этди. Тадқиқот йигирма йил давом этди. Кузатувда мултивитаминларни қабул қилишнинг ҳаёт давомийлигига таъсири таҳлил қилинди.
Эксперимент иштирокчилари уч гуруҳга: поливитаминларни қабул қилмаганлар, вақти-вақти билан қабул қилганлар ва ҳар куни қабул қиладиганларга бўлинди.
Натижаларга кўра, ҳар куни мультивитаминларни қабул қилиш ҳаётни узайтира олмаслиги аниқланди. Витаминлар саратон, юрак касаллиги ёки атеросклероздан ҳимоя қилмайди. Аксинча, поливитаминларни қабул қилганлар орасида ўлим кўрсаткичи бир оз юқори бўлади. Олимлар сўзларига кўра, аҳолиси узоқ умр кўрадиган ҳудудларда инсонлар кўпроқ сабзавот, мева ва дуккакли экинларни истеъмол қиладилар.
Изоҳ (0)