Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти мутахассислари миллий қадриятларнинг Ўзбекистон иқтисодий тараққиётига таъсирини таҳлил қилди. Тадқиқотда ота-онага эҳтиром, лафз, бағрикенглик, сила-и раҳм ва бошқа қатор миллий қадриятларнинг фаровонлик учун аҳамияти ўрганилган.
Институт таҳлилига кўра, миллий қадриятлар иқтисодий ўсиш ва фаровонликка эришишда ўз таъсирини кўрсатади. Масалан, тадқиқотда фарзандларнинг вояга етганидан кейин ота-онаси билан яшашининг инсоний ва иқтисодий аҳамияти ўрганилган.
“Ота-оналар билан яшаш бу генеративликнинг ифодасидир. Бу ерда вояга етган фарзандлар ота-оналарига ҳурмат ва ғамхўрлик кўрсатади, ёрдам беради ва қўллаб-қувватлайди. Ота-она билан яшаш оила аъзоларига ғамхўрлик қилишнинг узоқ муддатли ечими бўлиб, оилаларнинг фаровонлик даражасига ҳам таъсир қилади”, — дейилади тадқиқотда.
Таҳлил давомида ота-она билан бирга яшаш фарзандларда масъулият ҳиссини ошириб, уларда касб-ҳунар ўрганиш, меҳнат қилиш ва кўпроқ даромад топишга интилишни кучайтириши таъкидланган.
“Назарияларга асосланиб, ота-оналар билан яшаш даромадни оширишда ёрдам беради, деган гипотеза шакллантирилди. Ушбу гипотезани исботлаш учун ота-оналар ўртасида (Н = 3751) сўров ўтказилди ва ҳисоб-китоблар амалга оширилди. Бунда Мослаштириш (Matching) моделидан фойдаланилди. Ушбу моделда ота-она билан яшашнинг уй хўжалиги даромадига таъсири аниқланди. Шунингдек, ушбу моделнинг ишончлилигини текшириш мақсадида бир қанча тестлар ўтказилди. Олинган натижаларга кўра, ота-онаси билан бирга яшайдиган фуқароларнинг жон бошига ўртача ойлик даромади алоҳида яшовчиларникига қараганда 0,09 фоиз бандга юқори эканлиги аниқланди. Ушбу натижалар юқоридаги гипотезани тасдиқлаган ҳолда фарзандларнинг ота-оналар билан яшаши уларнинг даромадига ижобий таъсир қилишини исботлайди” — дейилади таҳлилда.
Тадқиқотда ўрганилган яна бир қадрият лафз бўлган. Натижаларга қараганда, ўз сўзига содиқлик инсонлар ўртасидаги ишончнинг ошишига, тадбиркорлик муҳитининг яхшиланишига ва иқтисодий ўсишни таъминланишига олиб келади.
Елкадошлик қадрияти ҳам иш самарадорлигини ошириш орқали иқтисодий самарадорликка эришишда ёрдам бериши аниқланган.
Ўрганилган яна бир қадрият силаи раҳм — қариндошларига ғамхўр ва муҳаббатлироқ бўлиш, улардан хабардор олиб, моддий-маънавий қўллаб–қувватлашдир. Олинган натижалар мамлакатда ҳайрия индексининг 1 фоизга ортиши аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулотнинг 0,2 фоиз ўсишига олиб келишини кўрсатган.
Тадқиқотга кўра, она тилини билиш умумий таълимдаги муваффақиятни оширади ва иккинчи чет тилини ўрганишда ёрдам беради. Иккинчи тилни билиш иш ҳақи устамаларининг ошишига олиб келади.
Аввалроқ ўзбекистонликларнинг психологик ҳолати бўйича тадқиқот ўтказилгани хабар қилинганди. Сўровномада қатнашган мамлакат аҳолисининг 71 фоизи ўзининг психологик саломатлигини “яхши” ёки “жуда яхши”, 27 фоизи “қониқарли”, бор-йўғи 2 фоизи “ёмон” деб баҳолаган.
Изоҳ (0)