“Яратганим, ўзингга шукр”. Нурзиданинг отаси ўзи, оиласи ва дунёга танилаётган қизининг келажаги ҳақида (видео)

Наманганлик ёш хонанда Нурзида Исаеванинг отаси илк бор ОАВда кўриниш берди. “Дарё” мухбири Азизбек Абдувалиев билан суҳбат давомида у ўзининг ҳаёти, оиласи ва дунёга танилаётган қизининг келажаги ҳақида ҳикоя қилди.

“70 бўлмаса ҳам, уч-тўрт ҳунаримиз бор”

Қирғизистон бизнинг ота, Ўзбекистон эса она ватанимиз. Шажарамизга қарайдиган бўлсак. томиримизда ўзбек, қирғиз ва тожик миллатларининг қони оқмоқда.

Она томондан бувим ва бобом кучли қўшиқчилар бўлишган. Бувим раҳматли касал бўлиб ётганларида бобомдан “Қора кўзим”ни айтиб беришни илтимос қилди. У киши айтди, биз сел бўлиб эшитдик. Бу қўшиқни кейинчалик кўплаб ҳофизлар, масалан, Юнус Ражабий, Камолиддин Раҳимов ижроларида эшитдим, лекин бобом айтганчалик таъсирланмадим. Оилада холаларим ва онам ҳам турли тароналарни маромига етказиб куйлашган.

Ота авлоддан эса ўқитувчилик ўтган. Бобом раҳматли 30 йил мактабга директорлик, 15 йил қишлоққа раислик қилди. Иккинчи жаҳон урушининг бошидан охиригача қатнашган. Шу киши ўқишни тамомлаган пайтларим “Ўқитувчи бўлгин, қўшиқчи бўлмагин” деб насиҳат қилди. Бир оғиз гаплари гап, хонандаликка қизиққан бўлсам ҳам буни сездирмадим. Мактабни битириб, бошланғич таълим йўналишига имтиҳон топшириб, натижаси ижобий бўлганидан кейин “Энди болам, қўшиқни ҳам айтаверинг, сизни икки йўналишда кўрмоқчи эдим, биттасида қийналсангиз иккинчиси ўтиб кетаверасиз” деди. Ўқишга кирган йилим — 1996 йили у киши оламдан ўтди.

Дадам раҳматли геолог бўлган, олдин Бухоро, кейин 18 йил Қирғизистонда ишлаган. У ёқ-бу ёқда кўп юрган, бобо-бувиларимиз қўлида катта бўлганмиз. Қўй боқишга ишқибозлик шундан қолган, ҳозир ҳам қўчқор боқиб, катта қилиб турибмиз. Йигит киши сифатида жуда 70 та бўлмаса ҳам, уч-тўрт ҳунаримиз бор.

“Кўзинг ожизлиги учун баҳо қўймайман!”

Низомий номидаги педагогика университетда бошқа факультетлар — тарих, математикада кўзи ожизлар бўлган, мен ўқиган бошланғич таълимда эса бир ўзим эдим. Курсдошлар орасида эса қашқадарёлик бир йигит, қолган 38 нафари қиз.

Эсимда қолгани: биринчи курсда Раъно Икромова деган ўқитувчимиз она тили фанидан жуда қаттиқ сўроқ-савол қилганди. Мактаб дастурида ўтмаганларимни ҳам сўраган. “Сени кўзинг ожизлиги учун баҳо қўймайман, бу ерга ўқишга келдингми, ўқишинг керак” деган. Соғлом болаларга 30-40 та топшириқ берса, менга 60-80 та топшириқ берарди. Тўғри қилган экан. Университетни тамомлагандан кейин миннатдорлик билдириш учун йўқлаб борганимда устоз оламдан ўтганларини билдим.

Ўқишни битирдим, Косонсойдаги кўзи ожизлар мактабига ишга келдим. Шунга ҳам мана 22 йил бўпти. Илк битирувчиларим Ислом университети, Миллий университет, НамДУ ва Қўқон пединститутда ўқияпти. 9 нафар ўқувчимдан тўрттаси ўқишга кирибди, шундан хурсандман.

“Ўзидан астойдил сўраса, бугун бўлмаса, эртага беради”

Ўқишни битириб келганимда бошланғичда ўрин йўқ экан, уч ой синов муддатига мусиқа мактабига ишга кирганман. Ўша ерда ўқитувчилар кўмагида мусиқани ноталар бўйича эмас, оҳанглар ёрдамида ўргандим ва болаларга ўргатдим. 2001 йили бошимга мушкул иш тушиб, катта миқдорда пул топишга тўғри келди. Бировдан қарз олсам, уни тўлаш керак, бунга имкон йўқ. Шеригим чойхоналарга чиқиб, қўшиқ айтишни таклиф қилди. Тўйчи ҳофиз, Расул қори Мамадалиев, Маъмуржон Узоқовлар ҳам чойхоналарда ашула айтишган-ку?

Биз ҳам 11 йил давомида чойхоналар, дала ҳовлилари, кейинчалик сиҳатгоҳларда қўшиқ айтиб юрдик. Шу билан қўшиқчилик фаолияти ҳам бошланиб кетди, лекин устоз кўрмадим, мусиқий билим олмадим.

Бобомурод Ҳамдамов ижодларини яхши кўрардим. Тошкентга уч марта қидириб бордим, тополмадим. Бир куни “Чортоқ” сиҳатгоҳида концерт бераётсак, Бобомурод ака учинчи ё тўртинчи қўшиқдан кейин олдимга келиб, доирачини турғизди. У киши ҳам сиҳатгоҳда дам олаётган экан. Ёнимда ўтирди, концертимизда қўшиқ айтди, дуо қилди. Буни нимага айтяпман? Инсон юракдан бир нарсани истаса, астойдил сўраса, Худойим бугун бўлмаса, эртага берар экан. Қолаверса, Комилжон Отаниёзов, Раҳматжон Қурбонов, Шерали Жўраев — умуман, биздан олдинги барча санъаткорларни ўзимга устоз санайман.

Нурзида кичиклигидан қўшиқлар айтиб юрарди, лекин устози мен эмас. Бошланғич синфларда ўзим ўқитганман, лекин санъат йўлидаги устози мусиқа мактабидаги ўқитувчиси. Ноталар, мақом йўналишларини ўргатган. Қизимни балки менга ҳавас қилган жиҳатлари ҳам бўлгандир, лекин шахсан ўзим бу йўлни танлашига қарши бўлганман. Чунки санъатнинг иши қийин, азобларини кўп кўрганман. Чойхоналарда юрганимизда гармонимизни сойларга отиб юборишган, одамнинг кўнглини синдирадиган муомалалар бўлган. Нурзидани шундан олиб қочмоқчи эдим, аммо бандасининг эмас, Ўзининг айтгани бўлар экан.

“Нурзида йўлини топиб олганидан кейин ўзимиз учун яшасак ҳам бўлади”

Баъзилар “Менга 10 соат дарс беришди, фалончига 20 соат, нимага кам” деб нолийди. Аслида ўлчови шундай. Нурзида 1,5 йилдан бери катта саҳналарда қўшиқ айтяпти ва уни бутун дунё таниди. Биз 21 йил қўшиқ айтдик, ҳеч ким танимади. Демак, бизнинг ўлчов шу экан. Барчаси омад ва ниятга боғлиқ, кичиклигидан шуни орзу қилган экан, ниятига етсин.

Дунёни илм, умрни ақл бошқаради. Илм топиш учун эса уни эгаллаш талаб этилади. Нурзида ҳам бу йил ўқишга кириши керак: Наманган ё Тошкентдаги санъат коллежларига. Ўқишни битирса, ҳам илмли, ҳам тарбияли бўлади.

Нурзида биз боролмаган тадбирларда қатнашяпти, биз нафасини эшитмаган ҳофизлар ва ҳофизаларга ёндош бўляпти. Юлдуз Усмонова, Дилдора Ниёзова, Севинч Мўминова, Гуласал Абдуллаева, Алишер Файз, Отабек Муҳаммадзоҳид, Жалолиддин Аҳмадалиев, хуллас, қизимизга кўмак бераётган, ҳамкорлик қилаётган барча санъаткорлардан миннатдормиз.

Тасвирга олаётган, лайк босаётган, просмотр қилаётган, қарсак чалаётган ва оиламиз ҳақида турли миш-мишлар тарқатаётганларга ҳам раҳмат. Чунки улар борлигимизни билдириб туради. Ўзи биринчи марта кўндим интервью беришга. Телеканаллардан келишса ҳам унамасдим, аммо “Бу қизнинг дадаси борми ўзи-йўқми, мабодо боқиб олишмаганми?” деган гап-сўзлар кўпайиб кетганидан кейин шунга мажбур бўлдим.

Орзу-ниятларимиз бисёр. Ҳовлимизни битказиб олсак, Нурзиданинг камолини кўрсак, опаси каби муносибига турмушга бериб, тўйларини ўтказсак, елкамиздан тоғ ағдарилгандек бўлади. Шундан кейин ўзимиз учун ҳам яшасак бўлади...