“Yaratganim, o‘zingga shukr”. Nurzidaning otasi o‘zi, oilasi va dunyoga tanilayotgan qizining kelajagi haqida (video)

Namanganlik yosh xonanda Nurzida Isayevaning otasi ilk bor OAVda ko‘rinish berdi. “Daryo” muxbiri Azizbek Abduvaliyev bilan suhbat davomida u o‘zining hayoti, oilasi va dunyoga tanilayotgan qizining kelajagi haqida hikoya qildi.

“70 bo‘lmasa ham, uch-to‘rt hunarimiz bor”

Qirg‘iziston bizning ota, O‘zbekiston esa ona vatanimiz. Shajaramizga qaraydigan bo‘lsak. tomirimizda o‘zbek, qirg‘iz va tojik millatlarining qoni oqmoqda.

Ona tomondan buvim va bobom kuchli qo‘shiqchilar bo‘lishgan. Buvim rahmatli kasal bo‘lib yotganlarida bobomdan “Qora ko‘zim”ni aytib berishni iltimos qildi. U kishi aytdi, biz sel bo‘lib eshitdik. Bu qo‘shiqni keyinchalik ko‘plab hofizlar, masalan, Yunus Rajabiy, Kamoliddin Rahimov ijrolarida eshitdim, lekin bobom aytganchalik taʼsirlanmadim. Oilada xolalarim va onam ham turli taronalarni maromiga yetkazib kuylashgan.

Ota avloddan esa o‘qituvchilik o‘tgan. Bobom rahmatli 30 yil maktabga direktorlik, 15 yil qishloqqa raislik qildi. Ikkinchi jahon urushining boshidan oxirigacha qatnashgan. Shu kishi o‘qishni tamomlagan paytlarim “O‘qituvchi bo‘lgin, qo‘shiqchi bo‘lmagin” deb nasihat qildi. Bir og‘iz gaplari gap, xonandalikka qiziqqan bo‘lsam ham buni sezdirmadim. Maktabni bitirib, boshlang‘ich taʼlim yo‘nalishiga imtihon topshirib, natijasi ijobiy bo‘lganidan keyin “Endi bolam, qo‘shiqni ham aytavering, sizni ikki yo‘nalishda ko‘rmoqchi edim, bittasida qiynalsangiz ikkinchisi o‘tib ketaverasiz” dedi. O‘qishga kirgan yilim — 1996-yili u kishi olamdan o‘tdi.

Dadam rahmatli geolog bo‘lgan, oldin Buxoro, keyin 18 yil Qirg‘izistonda ishlagan. U yoq-bu yoqda ko‘p yurgan, bobo-buvilarimiz qo‘lida katta bo‘lganmiz. Qo‘y boqishga ishqibozlik shundan qolgan, hozir ham qo‘chqor boqib, katta qilib turibmiz. Yigit kishi sifatida juda 70 ta bo‘lmasa ham, uch-to‘rt hunarimiz bor.

“Ko‘zing ojizligi uchun baho qo‘ymayman!”

Nizomiy nomidagi pedagogika universitetda boshqa fakultetlar — tarix, matematikada ko‘zi ojizlar bo‘lgan, men o‘qigan boshlang‘ich taʼlimda esa bir o‘zim edim. Kursdoshlar orasida esa qashqadaryolik bir yigit, qolgan 38 nafari qiz.

Esimda qolgani: birinchi kursda Raʼno Ikromova degan o‘qituvchimiz ona tili fanidan juda qattiq so‘roq-savol qilgandi. Maktab dasturida o‘tmaganlarimni ham so‘ragan. “Seni ko‘zing ojizligi uchun baho qo‘ymayman, bu yerga o‘qishga keldingmi, o‘qishing kerak” degan. Sog‘lom bolalarga 30-40 ta topshiriq bersa, menga 60-80 ta topshiriq berardi. To‘g‘ri qilgan ekan. Universitetni tamomlagandan keyin minnatdorlik bildirish uchun yo‘qlab borganimda ustoz olamdan o‘tganlarini bildim.

O‘qishni bitirdim, Kosonsoydagi ko‘zi ojizlar maktabiga ishga keldim. Shunga ham mana 22 yil bo‘pti. Ilk bitiruvchilarim Islom universiteti, Milliy universitet, NamDU va Qo‘qon pedinstitutda o‘qiyapti. 9 nafar o‘quvchimdan to‘rttasi o‘qishga kiribdi, shundan xursandman.

“O‘zidan astoydil so‘rasa, bugun bo‘lmasa, ertaga beradi”

O‘qishni bitirib kelganimda boshlang‘ichda o‘rin yo‘q ekan, uch oy sinov muddatiga musiqa maktabiga ishga kirganman. O‘sha yerda o‘qituvchilar ko‘magida musiqani notalar bo‘yicha emas, ohanglar yordamida o‘rgandim va bolalarga o‘rgatdim. 2001-yili boshimga mushkul ish tushib, katta miqdorda pul topishga to‘g‘ri keldi. Birovdan qarz olsam, uni to‘lash kerak, bunga imkon yo‘q. Sherigim choyxonalarga chiqib, qo‘shiq aytishni taklif qildi. To‘ychi hofiz, Rasul qori Mamadaliyev, Maʼmurjon Uzoqovlar ham choyxonalarda ashula aytishgan-ku?

Biz ham 11 yil davomida choyxonalar, dala hovlilari, keyinchalik sihatgohlarda qo‘shiq aytib yurdik. Shu bilan qo‘shiqchilik faoliyati ham boshlanib ketdi, lekin ustoz ko‘rmadim, musiqiy bilim olmadim.

Bobomurod Hamdamov ijodlarini yaxshi ko‘rardim. Toshkentga uch marta qidirib bordim, topolmadim. Bir kuni “Chortoq” sihatgohida konsert berayotsak, Bobomurod aka uchinchi yo to‘rtinchi qo‘shiqdan keyin oldimga kelib, doirachini turg‘izdi. U kishi ham sihatgohda dam olayotgan ekan. Yonimda o‘tirdi, konsertimizda qo‘shiq aytdi, duo qildi. Buni nimaga aytyapman? Inson yurakdan bir narsani istasa, astoydil so‘rasa, Xudoyim bugun bo‘lmasa, ertaga berar ekan. Qolaversa, Komiljon Otaniyozov, Rahmatjon Qurbonov, Sherali Jo‘rayev — umuman, bizdan oldingi barcha sanʼatkorlarni o‘zimga ustoz sanayman.

Nurzida kichikligidan qo‘shiqlar aytib yurardi, lekin ustozi men emas. Boshlang‘ich sinflarda o‘zim o‘qitganman, lekin sanʼat yo‘lidagi ustozi musiqa maktabidagi o‘qituvchisi. Notalar, maqom yo‘nalishlarini o‘rgatgan. Qizimni balki menga havas qilgan jihatlari ham bo‘lgandir, lekin shaxsan o‘zim bu yo‘lni tanlashiga qarshi bo‘lganman. Chunki sanʼatning ishi qiyin, azoblarini ko‘p ko‘rganman. Choyxonalarda yurganimizda garmonimizni soylarga otib yuborishgan, odamning ko‘nglini sindiradigan muomalalar bo‘lgan. Nurzidani shundan olib qochmoqchi edim, ammo bandasining emas, O‘zining aytgani bo‘lar ekan.

“Nurzida yo‘lini topib olganidan keyin o‘zimiz uchun yashasak ham bo‘ladi”

Baʼzilar “Menga 10 soat dars berishdi, falonchiga 20 soat, nimaga kam” deb noliydi. Aslida o‘lchovi shunday. Nurzida 1,5 yildan beri katta sahnalarda qo‘shiq aytyapti va uni butun dunyo tanidi. Biz 21 yil qo‘shiq aytdik, hech kim tanimadi. Demak, bizning o‘lchov shu ekan. Barchasi omad va niyatga bog‘liq, kichikligidan shuni orzu qilgan ekan, niyatiga yetsin.

Dunyoni ilm, umrni aql boshqaradi. Ilm topish uchun esa uni egallash talab etiladi. Nurzida ham bu yil o‘qishga kirishi kerak: Namangan yo Toshkentdagi sanʼat kollejlariga. O‘qishni bitirsa, ham ilmli, ham tarbiyali bo‘ladi.

Nurzida biz borolmagan tadbirlarda qatnashyapti, biz nafasini eshitmagan hofizlar va hofizalarga yondosh bo‘lyapti. Yulduz Usmonova, Dildora Niyozova, Sevinch Mo‘minova, Gulasal Abdullayeva, Alisher Fayz, Otabek Muhammadzohid, Jaloliddin Ahmadaliyev, xullas, qizimizga ko‘mak berayotgan, hamkorlik qilayotgan barcha sanʼatkorlardan minnatdormiz.

Tasvirga olayotgan, layk bosayotgan, prosmotr qilayotgan, qarsak chalayotgan va oilamiz haqida turli mish-mishlar tarqatayotganlarga ham rahmat. Chunki ular borligimizni bildirib turadi. O‘zi birinchi marta ko‘ndim intervyu berishga. Telekanallardan kelishsa ham unamasdim, ammo “Bu qizning dadasi bormi o‘zi-yo‘qmi, mabodo boqib olishmaganmi?” degan gap-so‘zlar ko‘payib ketganidan keyin shunga majbur bo‘ldim.

Orzu-niyatlarimiz bisyor. Hovlimizni bitkazib olsak, Nurzidaning kamolini ko‘rsak, opasi kabi munosibiga turmushga berib, to‘ylarini o‘tkazsak, yelkamizdan tog‘ ag‘darilgandek bo‘ladi. Shundan keyin o‘zimiz uchun ham yashasak bo‘ladi...