“Толибон” Олий таълим вазирлигининг расмий мактуби билан 2022 йил декабрь ойидан бошлаб Афғонистондаги университетлар қизлар учун тақиқланди.
Талаба қизлар ўқув йили бошида университетлар улар учун қайта очилишига умид қилишганди. Аммо улар очилмади ва бу ҳолат қизларнинг руҳий зўриқишларга дучор бўлишига олиб келмоқда.
Ҳасибо имтиҳонларни муваффақиятли топшириб, университетга ўқишга кирганди, бироқ “Толибон” университетлар эшикларини ёпгани учун у ўқишни тўхтатди. У шундай дейди:
“Ҳозир уйда кайфиятим яхши эмас, чунки менда ҳеч нарса, мақсад ва мотивация йўқ. Мен руҳий тушкунликни бошдан кечирдим.
Ҳаётимнинг энг қийин қисми бу — таълимдан маҳрум бўлиш, мен жуда кўп босим ва хавотирдаман ва ноаниқ келажагимдан қўрқаман”, — дея қўшимча қилди у.
Афғонистонда кам сонли оилалар қизларининг таълим олишини қўллаб-қувватлайди. Шу сабабдан бир қанча қизлар ўқишни давом эттириш учун оилаларида кураш олиб боришди.
Рисола оиласи қаршиликларига қарши курашиб, ўқишни давом эттиришга муваффақ бўлган, аммо ҳозир ноаниқ аҳволда, саросимада қолган ана шундай қизлардан биридир.
Балх вилоятидан бўлган талаба Рисола шундай дейди:
“Бу кунларда мен азоб чекяпман, кечалари ухлай олмайман. Кичкина нарса ҳам мени асабийлаштиради, сабрим тугади. Мен биламан, университетларнинг ёпилиши туфайли юзага келган бу асабий таранглик менга ва келажакда уларни нима кутаётганини билмайдиган минглаб бошқа қизларга салбий таъсир қилади".
Унинг айтишича, унинг уйда ўтиришдан бошқа иши йўқ, ҳар ой охирида университетларнинг эшиклари очилади деб умид қилади, лекин афсуски, бу орзу амалга ошмаяпти.
Ушбу талабаларнинг баъзилари психотерапия марказларига мурожаат қилишади.
Хасейна ҳам талаба қиз бўлиб, кириш имтиҳонларини муваффақиятли топшириб, Балх университетига ўқишга кирган. У шундай дейди:
“Университетлар ёпилган пайтда мен руҳий муаммолар билан курашардим. Университет эшиклари очилишини 6 ойдан ортиқ кутганман. Мен ҳар куни тинчлантирувчи таблеткалар ичаман”.
Бошқа томондан, Балх вилоятидаги бир қатор хусусий университетлар талабалар сонининг камайгани туфайли ўз муассасалари инқирозга учраганини хабар қилмоқда.
Уларнинг қўшимча қилишича, иқтисодий муаммолар ва бошқа сабаблар туфайли хусусий олий ўқув юртларига талабалар қабули камайган.
Олий таълим муассасалари ва хусусий университетлар иттифоқи Афғонистондаги хусусий университетларда талабалар сони 40 фоизга камайганини маълум қилди.
Касаба уюшмаси иқтисодий муаммолар ва “Толибон” ҳукуматининг қизларнинг ўқишини тақиқлаши талабаларни ўқишга қабул қилишнинг камайишига асосий омиллардан эканлигини таъкидлади.
Исмини ошкор қилишни истамаган хусусий олий ўқув юрти ходими сўнгги пайтларда талабалар сони камайгани, шу муносабат билан ўқув жараёни секинлашганини айтди.
Унинг сўзларига кўра, агар вазият шу тарзда давом этса, иқтисодий муаммолар туфайли яқин орада кўплаб хусусий олий ўқув юртларининг эшиклари ёпилиши мумкин.
“Толибон” ҳукумати келиши билан қизлар бўлимлари қисман ёпилди. Талабаларимизнинг муаммолари кўп, биз ҳам молиявий қийинчиликларга дуч келяпмиз”, — деди у.
Сиёсий ва ижтимоий масалалар бўйича эксперт Асадулла Надим “Дарё”га берган интервьюсида “Толибон” ҳукмронлиги давом этса, Афғонистонда шифохона ва клиникаларда аёл шифокорлар етишмаслиги мумкинлигини айтиб ўтди.
Бир қатор афғон оилалари қизлари ўқишни давом эттиришлари учун Афғонистонни тарк этишга мажбур бўлди.
Афғонистоннинг Фарёб вилоятида яшовчи Ферозан Халилярнинг айтишича, у Афғонистонни фарзандларини тарбиялаш ва ўқитиш учун тарк этган ва Афғонистондан ташқарида яшайди.
“Толибон” Афғонистон устидан назоратни қайтариб олгач, нафақат университетларга киришни йўқотди, балки уларнинг хатти-ҳаракатлари билан аёлларни барча инсоний ҳуқуқларидан маҳрум қилди ва бугун Афғонистондаги барча аёллар руҳий зулмдан азият чекиб, ёрқин келажакка умид қилмоқда.
Изоҳ (0)