Ўзининг қисқа, аммо воқеаларга бой сиёсий фаолияти давомида Дональд Трамп Россия президенти Владимир Путинга симпатия билан муносабатда бўлиш тенденциясини бир неча бор кўрсатди. BBC мухбири Энтони Зуркер Трампнинг ҳокимиятга қайтиши оқибатларини тасвирлайди.
2018 йилда Финляндияда бўлиб ўтган Россия-АҚШ саммитида Трамп Путиннинг 2016 йилги АҚШ сайловларига Россия аралашувини инкор этиб, разведка маълумотларига мутлақо эътибор бермай, унинг сўзини қабул қилишга қарор қилди.
Агар Трамп Оқ уйга қайтса, Россияга нисбатан бу ижобий муносабат яна АҚШ ташқи сиёсатининг асосига айланиши мумкин. Бундан ташқари, бундай курс республикачи сайловчиларнинг кўпчилиги ва Конгрессдаги ушбу партиянинг айрим аъзолари томонидан қўллаб-қувватланишга тайёр.
Унинг шу ҳафта CNN томонидан ташкил этилган сайловчилар билан учрашувидаги нутқи унинг Путинга нисбатан дўстона муносабатини яна бир бор тасдиқлади. Собиқ президент урушни 24 соат ичида тугатиши мумкинлигини айтди, бироқ қандай йўл тутишини очиқламади.
У Украина ғалаба қозонишини хоҳлайсизми, деган саволга жавоб беришдан бош тортди ва ҳарбий ёрдам нархига салбий муносабатдалигини очиқлади.
“Ҳатто ўзимиз учун қурол йўқ ва биз эса уни шунчалик кўп тарқатяпмиз”, — деди у ва Европа давлатларини етарли ҳисса қўшмаётганликда айблади.
Трамп Путиннинг Б режаси сифатида
АҚШ Конгресси узоқ вақт давомида Украина учун миллиардлаб доллар маблағ ажратишни маъқуллаган бўлса-да, президент сифатида Трамп бу ёрдамни секинлаштириши ёки ҳатто тўхтатиши мумкин.
У Оқ уйни бошқарганида ҳам шундай қилган: Конгресс ҳар қандай ҳарбий ёрдамни маъқуллаган ва у аралашган.
Унинг айрим республикачи ҳамкасблари Трампнинг Украина учун қурол-яроғлар ҳақидаги сўзларини қоралади, аммо Трамп 2024 йил ноябрида қайта сайланса, АҚШнинг Киевни қўллаб-қувватлаши бутунлай тугаши мумкин.
Украинага ёрдамни, жумладан, узоқ масофали ракеталар билан таъминлашни кучайтираётган Буюк Британия Трампнинг янги президентлик муддатининг қайғули оқибатларидан қўрқмоқда.
“Агар Трамп Киевга қурол етказиб беришни тўхтаца, уруш Россия шартларига кўра тугайди, бу Ғарб учун даҳшат. Путин Украинага бостириб кирганида “Б” режаси йўқ эди, аммо ҳозир бу режани кутиш керак”, — дейди Британия Ми 6 разведкасининг собиқ раҳбари сер Алекс Янгер.
Ёрдамнинг тугаши урушнинг тугашими?
Америка жамоатчилиги энди Украинага ёрдам беришни унчалик қўллаб-қувватламаяпти. Бу ҳафта Pew Research сўрови шуни кўрсатдики, кўпроқ америкаликлар АҚШ ҳукумати ички масалаларга кўпроқ эътибор қаратишини хоҳлайди.
Аммо Коннектикутдаги Ню-Хейвен университетининг миллий хавфсизлик бўйича профессори Жеффри Трейстман АҚШ ёрдамининг тугаши автоматик равишда Украинанинг мағлубиятини англатишига ишончи комил эмас. Унинг фикрича, уруш ўн йиллар давом этиши мумкин.
“Украиналиклар, ҳатто уруш бошида (халқаро) ёрдам минимал бўлган тақдирда ҳам, русларга қарши курашиш ва босқинчиликка қарши туришда ақл бовар қилмайдиган қатъият кўрсатган”, — дейди Трейстман.
Трамп ўз изоҳини билдирган куннинг эртасига Украина президенти Владимир Зеленский BBC билан суҳбатда АҚШда 2024 йилда бўлиб ўтадиган сайловлардан хавотирда эмаслигини айтди.
“АҚШда бир йилдан кейин сайловлар бўлиб ўтади, ҳаммамиз қаерда бўлишимизни ҳеч ким билмайди. Ишонаманки, бу вақтгача биз ғалаба қозонамиз”, — деган у.
Бу орқали сиёсатчи Украина ва АҚШ ўртасидаги муносабатларнинг заифлашишига ишонмаслигини аниқ кўрсатган.
Изоҳ (0)