Январь ойи аввалида кўп дам олдик, чунки қайта тикланишимиз учун бу зарур эди. Шундай бўлса-да, негадир кўпчиликнинг иш режимига мослашиши қийин кечмоқда, гўё кимдир бизни кислороддан узиб қўйгандек. Аслида, бу ҳолат оддий физиологик жараён бўлиши мумкин. Мутахассислар қандай йўл тутиш лозимлигини тушунтирадилар, деб ёзмоқда “Новий очаг” нашри.
Дармонсизлик, энергиянинг етишмаслиги витамин ва минераллар миқдорининг камлигидан далолат. Содда қилиб айтганда организмда темир танқислиги белгисидир. Ушбу элемент организмда гемоглобин ишлаб чиқаришда, барча аъзо ва тўқималарга кислород етказиб беришга жавобгардир. Гемоглобин даражаси пасайганда, ҳужайраларни озиқлантириш учун кислород етарли миқдорда бўлмаганда бунинг энг кўп учрайдиган аломатлардан бири доимий чарчоқ, концентрациянинг пасайиши ва уйқу билан боғлиқ бузилишлар.
Нима учун темир танқислиги қишда кучаяди?
Темир танқислиги жиддий муаммо бўлиб, у кўпинча декабрь ёки январь ойларида кучаяди. Ахир, кўпчилигимиз учун декабрь “турбо режими”ни ёқадиган ой. Шубҳасиз, бошимиз айланар даражага келиб қолса ҳам гўзаллик ва ёшликни сақлаб қолишга интиламиз. Хонимлар йилнинг асосий байрами олдидан “бир неча килограмм ортиқча вазндан халос бўлишга” қарор қиладилар. Ҳеч қачон мазали пиширилган стейкдан воз кечманг, стресс пайтида ҳам тўғри овқатланинг ва бу мавсумда таомномангиз фақат салат билан яшил шарбатдан иборат бўлмасин.
Темир танқислиги қандай намоён бўлади?
Аёлларда темир етишмаслиги турли сабабларга кўра учрайди. Бу нафақат умумий дармонсизлик балки, саркопения (скелет ва мушак массасининг камайиши), сурункали тери касалликлари (гиперпигментация, розацея, гиперкератоз) ва бошқа хасталиклар билан ҳам намоён бўлади.
Умуман олганда, темир танқислиги организмда кам қонлик (анемия) гемоглобин миқдори пастлигини кўрсатади, аммо касалликнинг яширин босқичида бу модда нормал бўлиши мумкин. Шунинг учун қонда ферритин даражасини кузатиш муҳимдир. Темир заҳираларини ўзида акс эттирувчи модда айнан шу оқсилдир, чунки ферритин темир захирасини сақловчи омбор вазифасини ҳам бажаради.
Темир танқислигини нималар билан тўлдирса бўлади?
Темир миқдорни меъёрлаштириш, биринчи навбатда, организмни темирга бой озиқ-овқат маҳсулотлари билан тўйинтириш зарур. Шу билан бирга, унинг сўрилиши умумий протеин кўрсаткичларига боғлиқлигини ҳисобга олиш муҳим. Оғир ҳолатларда биологик фаол қўшимчалар ҳамда шифокор назорати остида томчи шаклида томир ичига темир тавсия этилади. Бундай ҳолларда C витамини қўшиш зарар қилмайди, бу таркибий қисмларнинг сўрилишини яхшилайди.
Томчи шаклидаги темир моддаси муаммони ҳал қила оладими?
Микроэлементлар билан бойитилган томчилар замонавий тенденциялардан биридир. Ушбу муолажа танқислик муаммосини ҳал қилиш имконини беради ва буни тезда амалга ошириш мумкинлиги билан характерли. Агар мувозанатли овқатланиш ёки одатий витамин комплекслари орқали озуқа моддаларининг даражасини нормаллаштириш учун камида бир неча ҳафта, баъзи ҳолларда эса бир неча ой талаб қилса, у ҳолда витаминни томчи ҳолда қабул қилинса, дарҳол натижа беради. Қонда моддалар тезлик билан сўрилади ва сиз элементлар уйғунлиги, уни қабул қилишнинг вақтлари хусусида қайғуришингизга ҳожат йўқ. Бироқ, бундай томчилар организм фаолиятига “жиддий” аралашади ва улар ҳаммага ҳам мос келавермаслиги мумкин.
Гемоглобинни кўтариш учун нима ейиш керак?
Қондаги ҳар қандай моддани текшириб кўриш учун қон таҳлилини ўтказиш урфга айланди. Қон таҳлилида гемоглобиннинг паст даражасини кўрсангиз, дарҳол озиқ-овқат маҳсулотларини сотиб олишга югурманг, биринчи навбатда терапевтга учранг. Шифокор қандай маҳсулотлар ва қўшимчаларни истеъмол қилиш мумкинлигини тавсия қила олади.
Темирга бой маҳсулотлар
Анемияни даволаш учун кенг тарқалган маҳсулотлар лаҳм гўшт, исмалоқ, ловия, қовоқ уруғлари, брокколи, тофу ва қора шоколад кабилар киради. Шунингдек, жигар ва дуккакли экинлар темир миқдори бўйича етакчилик қилади.
Юқорида санаб ўтилган озиқ-овқатлардан бошқа маҳсулотлар 100 грамм темир кунлик қийматининг тахминан 15 фоизини ўз ичига олади. Темир моддаси кислотали муҳитда яхшироқ сўрилишини, яъни товуқ гўшти ёки ясмиқ (чечевица) шўрва билан бир қаторда озгина тузланган карам, турп ёки лимон суви қўшилган барра салатнинг катта қисмини истеъмол қилиш яхшидир. Ёки тушлик вақтида апелсин шарбатидан ичиш ҳам фойдалидир.
Мавзуга доир:
- 40 ёшдан сўнг ҳамма истеъмол қилиши керак бўлган қаришга қарши 9 та маҳсулот
- Соғлом кексаликнинг калити: темир моддасини ўз ичига олган маҳсулотлар
Изоҳ (0)