Озарбайжон Арманистон билан чегара яқинидаги шаҳарга қўшинларини жойлаштирди

Озарбайжон армияси мамлакат ғарбидаги Лочин шаҳрини эгаллади, Сус ва Забух қишлоқлари Боку назорати остига олинди. Бу ҳақда республика президенти Илҳом Алиев ўз Twitter’ида маълум қилди, деб ёзади «РБК».

«Барча лочинликларни ва Озарбайжон халқини бундай байрам билан табриклайман. Яшасин Лочин! Яшасин Озарбайжон!» — деб ёзди у.

Ушбу аҳоли пунктлари 2021 йилда низо кескинлашганидан кейин тузилган уч томонлама битимга мувофиқ, Арманистон ва Тоғли Қорабоғни боғловчи ягона қуруқлик йўли — олти километрли Лочин йўлагининг бир қисми ҳисобланади. Лочин, Сус ва Забух Россия тинчликпарвар кучлари назорати остида эди. Август бошида Боку 25 августга қадар улар устидан назоратни топширишни талаб қилди. Ереван рози бўлди, маҳаллий аҳолини ҳукумат эвакуация қилишга қарор қилди.

Озарбайжон ўз талабига далил сифатида Арманистонни Тоғли Қорабоғ билан боғлайдиган янги йўлнинг ўзига тегишли қисмини қуриб бўлгани пеш қилди. Арманистон Хавфсизлик кенгаши Бокунинг талабини ғайриқонуний деб атади ва «Тех — Корнидзор» М-12 трассасини қайта қуриш аслида бошланганига қарамай, Ереван ҳозирча ҳеч бир қурилиш режасига расман розилик бермаганини таъкидлади. Хавфсизлик кенгаши котиби Армен Григорян эслатишича, уч томонлама битимда янги йўналишни келишиб олишга уч йил вақт берилган.

Арманистон ва Озарбайжон Россия воситачилигида уч томонлама битимни 2020 йил ноябрида имзолаган эди. Алиев шартномани ғалаба деб атади, Арманистон бош вазири Николь Пашинян қуролли низони тўхтатиш учун уни имзолашга мажбур бўлганини айтди. Минтақага Россия тинчликпарварлари жойлаштирилди.

Иккала томон ҳам битимнинг ижро этилиши юзасидан норозиликлар билдирган. Алиев Арманистонни Тоғли Қорабоғдан ўз қўшинларини олиб кетишдан бош тортишда айблаган ва Россия Мудофаа вазирлиги юқори мансабли вакили (кимлигига аниқлик киритилмаган) шундай ваъда берганига қарамай, прогрессга эришилмаганини айтган.

Пашинян ўз навбатида Озарбайжон томонидан Тоғли Қорабоғдаги бир қатор ҳудудлар, шу жумладан, 2020 йилда Хцаберд ва Хин Тагер қишлоқлари, 2022 йилда Парух қишлоғи «босиб олиниши» фонида россиялик тинчликпарварларга саволлари борлигини айтган. Унинг сўзларига кўра, бу воқеаларнинг барчаси Россия тинчликпарварлари кўз ўнгида юз берган, шу туфайли у Тоғли Қорабоғдаги тинчликпарварлик операцияси тафсилотларини аниқлаштиришга катта зарурият туғилганини таъкидлаган.