Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан 2022 йил иккинчи чораги бўйича «Банклар фаоллик индекси» ҳисоблаб чиқилди.

Мазкур индекс Ўзбекистондаги 31 та банкни қамраб олган бўлиб, банк тизимидаги ислоҳотлар ва трансформация жараёнларининг самарадорлиги, рақобат муҳити ўзгариши ҳамда барқарорлик даражасини баҳолаб бориш мақсадида тузилади.

Индексни ҳисоблашда банкларнинг 7 та йўналиш бўйича 21 та кўрсаткичлари: молиявий воситачилик, молиявий оммабоплик, капитал етарлилиги, активлар сифати, бошқарув самарадорлиги, даромад олиш салоҳияти ҳамда ликвидлилик кабилар таҳлил қилинади.

2022 йил 1 июнь ҳолатига Ўзбекистон банк тизимининг активлари 493,7 трлн сўмни (2021 йил 1 июнь ҳолатига кўра 25 фоизга ўсган), мажбуриятлари – 420,2 трлн сўмни (ўсиш 26 фоиз), кредитлар — 345,2 трлн сўмни (ўсиш 15,9 фоиз), депозитлар — 173,9 трлн сўмни (37,8 фоиз) ташкил этди.

Марказ тадқиқотида банклар икки гуруҳга бўлинган — катта ва кичик. Рейтинг ушбу гуруҳларнинг ҳар бири учун алоҳида-алоҳида тузилган. Шу билан бирга, кичик банклар гуруҳига фақат Тошкент шаҳрида (ёки фақат битта вилоятда) фаолият юритувчи банклар киради.

Йирик банклар рейтинги

Ушбу гуруҳда «Капиталбанк» 1-ўринни сақлаб қолган бўлса, Trastbank 1 поғонага кўтарилиб, 2-ўринни эгаллади. 

«Trastbank» рейтингнинг иккинчи поғонасини эгаллаб, ўзининг етакчи ўрнини сақлаб қолди ва «Ҳамкор банк» 1 поғонага кўтарилиб, кучли учликни ёпди

1-ўрин. ‘‘Капиталбанк’’ молиявий воситачилик (1-ўрин), молиявий оммабоплик (1-ўрин), активлар сифати (1-ўрин) ва ликвидлилик (3-ўрин) кўрсаткичлари бўйича етакчи банклардан бири бўлиб келаётгани мазкур банкнинг 1-ўринда сақланиб қолишига ёрдам берди. 

2-ўрин. Trastbank'нинг даромад олиш салоҳияти (1-ўрин), ликвидлилик (1-ўрин) ҳамда активлар сифати (2-ўрин) бўйича кўрсатган натижалари мазкур банкнинг 2-ўринга кўтарилишини таъминлади. 

3-ўрин. ‘‘Ҳамкорбанк’’нинг даромад олиш салоҳияти (2-ўрин), активлар сифати (4-ўрин) бўйича кўрсаткичлари учликка киришига ёрдам берди. 

Кичик банклар рейтинги

Ушбу гуруҳда «Давр банк» (1-ўрин) ўз ўрнини сақлаб қолган бўлса, «Универсал банк» 3 поғона юқорилаб 2 ўринга кўтарилди. Учинчи ўринни эса Ziraat bank эгаллади. TBC bank 6-ўриндан уч поғона пастга тушиб кетди. 

1-ўрин. ‘‘Давр банк’’ умумий рейтингда етакчиликни сақлаб қолишига молиявий оммабоплик (1-ўрин), активлар сифати (1-ўрин), бошқарув самарадорлиги (5-ўрин) ҳамда даромад олиш салоҳияти (4-ўрин) кўрсаткичлари бўйича топ-5 кичик банклар қаторида барқарор қолаётгани сабаб бўлди. 

2-ўрин. «Универсал банк» рейтингда кўтарилишига молиявий воситачилик (1-ўрин), бошқарув самарадорлиги (2-ўрин), молиявий оммабоплик (5-ўрин) ва активлар сифати (5-ўрин) бўйича бешликда бораётгани ёрдам берди. 

3-ўрин. Ziraat bank’нинг 3-ўринда эканлигига молиявий воситачилик бўйича 4-ўринда бормоқда.  

Аввалроқ Ўзбекистонда биринчи чоракда банклар томонидан қарийб 700 млрд сўмлик солиқ тўлангани ҳақида хабар берилган эди.