Ташқи савдо нуқтаи назаридан Ўзбекистон учун Евросиё иқтисодий иттифоқига (ЕОИИ) кириш ҳозирча фойдасиз. Бу ҳақда Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети профессори Нишонбой Сирожиддинов MFactor’га берган интервьюсида маълум қилди, деб хабар беради Spot.
У ЕОИИга аъзоликнинг самарадорлигини иккита нуқтаи назардан таҳлил қилишни маслаҳат берган. Ҳозирда кўплаб тадқиқотлар аъзоликнинг бевосита ёки қисқа муддатли ижобий ва салбий томонларига қаратилган.
«Аммо давлат учун энг муҳим нуқтаи назар — бу аъзолик узоқ муддатда иқтисодиётга қандай таъсир қилиши мумкинлигини таҳлил қилиш ва аниқлашдир», — дейди Сирожиддинов.
Бир томондан бу каби қадам маҳаллий ишлаб чиқарувчилар учун аввалига зарар келтиради. Бошқа томондан эса узоқ муддатли истиқболда бу рақобат муҳитига ижобий таъсир кўрсатади.
Профессорнинг қўшимча қилишича, узоқ муддатли истиқболни таҳлил қилиш қийин — Ўзбекистоннинг ташқи савдоси 10-15 йилдан кейин қандай бўлиши номаълум. Агарда келажакда Ўзбекистонга анча паст тарифлар керак бўлса, ЕОИИга аъзолик салбий омилга айланади.
Таъкидланишича, ЕОИИга қўшилган Ўзбекистон мустақил ташқи савдо сиёсатидан воз кечади. Бу соҳада бирор ўзгартириш қилиш учун ташкилот ўша ўзгартиришларни қабул қилсагина амалга оширишга тўғри келади.
Сирожиддиновнинг ҳисоблашича, ЕОИИда кузатувчи мақоми — бугунги кундаги энг оптимал ечим. У Ўзбекистон учта сабабга кўра, Жаҳон савдо ташкилотига (ЖСТ) аъзо бўлиш фойдалироқ бўлишини қўшимча қилган:
- ЕОИИга қўшилиш унинг ташқи савдо қоидаларини қабул қилиш кераклигини билдиради, бу эса ЖСТ билан музокараларни маънисиз ҳолатга келтиради;
- ЕОИИга аъзолик Ўзбекистонга учинчи мамлакат, масалан, Туркия ва Жанубий Корея билан эркин савдо зоналарини яратиш имконини бермайди;
- ЖСТга аъзо бўлган Ўзбекистон бошқа иштирокчилар билан келишилган ҳолда маълум товарларга бож ўрнатиши, шунингдек, Қозоғистон сингари уларни ЕОИИда сақлаб қолиши мумкин бўлади.
Бундан аввал Ўзбекистон Европа Иттифоқига божхона божисиз экспорт қиладиган маҳсулотлар қатори икки баробарга ошгани, Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги тузилмасида Россия билан ҳамкорлик бошқармаси ташкил этилгани ҳамда Ўзбекистон ЕОИИ билан инвестициявий ҳамкорликни оширишга тайёрлиги ҳақида хабар берилганди.
Изоҳ (0)