Энергетика вазири ўринбосари Шерзод Хўжаев «Севимли» телеканалига берган интервьюсида Ўзбекистон нима сабабдан Қирғизистонга электр энергияси етказиб бераётгани ва бу мамлакат қишлоқ хўжалигига қандай ёрдам бераётганини маълум қилди. Вазирлик матбуот хизмати интервьюнинг тўлиқ матини эълон қилган.
Унинг сўзларига кўра, Ўзбекистон ва Қирғизистон энерготизимлари параллел режимда ишлайди. Яъни электрлаштириш бошланганда Марказий Осиёда режалаштирилган даврда мана шу иккита энерготизим бир-бирини хусусиятидан, имкониятидан келиб чиққан ҳолда бир-бири билан уйғун ишлаши ва мавсумий нуқтаи назаридан бир-бирини қўллаб-қувватлаб туриши режалаштирилган.
«Минг афсуски, кейин мана шу иш тизими бузилиб кетган эди. Охирги 3-4 йилда қўшни мамлакатларимиз энергия тизимлари билан ҳамкорлигимиз янада кучайиб, энг яхши режимларда ишлаганидек муносабатларга қайтиб келдик», — дейди Хўжаев.
Вазир ўринбосарининг таъкидлашича, Қирғизистон энергия тизимида электр энергиясини ишлаб чиқариш, асосан, сув ресурсларига боғлиқ. Сув ресурсларига боғлиқлигини Ўзбекистонга ҳам салбий, ҳам ижобий таъсири бор.
«Куз-қиш мавсумида Қирғизистонда энергияга бўлган талаб ортган даврда агар улар электр энергиясини кўпроқ ишлаб чиқариб «Тоқтогул» сув омборидан сувни кўпроқ чиқариб юборишса, кейинги йил баҳор-ёз ойларида мана шу сув ҳажмини тўлдиришга мажбур бўлишади ва ёзда сув чиқариш миқдорини кескин камайтиришга мажбур бўлишади.
Албатта, бу бизнинг Фарғона, Андижон, Наманган, Жиззах ва Сирдарё вилоятлари қишлоқ хўжалигига ўзини салбий таъсирини кўрсатади. Шунинг учун жуда узоқ вақт мобайнида мана ўзаро мавсумий энергия алмашинуви йўлга қўйилган эди. Гидроресурслардан фойдаланиш – кўпроқ ёз ойларида, иссиқлик электр станцияларидан фойдаланиш – кўпроқ қиш ойларида», — дейди у.
Хўжаевнинг қўшимча қилишича, Ўзбекистонда кузатилаётган сув танқислиги Қирғизистонда кузатилаётган сув танқислигидан бир мунча юмшоқроқ. У ердаги сув танқислиги жуда ҳам юқори нуқтага етиб келган. Яъни «Тоқтогул» сув омборидан сув чиқариш режими нормал равишда амалга ошириладиган бўлса, баҳор ойига келиб сув омбори тўлиқ бўшаб қолиш эҳтимоли мавжуд.
Шунингдек, унинг қўшимча қилишича, Ўзбекистон энергия тизими Қирғизистон энергия тизимидан тўрт баробар катта. Яъни сентябрь ойларида Ўзбекистон етказиб берадиган ёки март апрель ойларида етказиб берадиган ҳажми мамлакат энергия тизимининг 1,5 кунлик истеъмолига тенг.
«Унақа катта миқдорлар тўғрисида гап кетаётгани йўқ биз учун, лекин уларнинг энергия тизими 4 баробар кичкина бўлганлиги учун улар учун бу сезиларли аҳамиятга эга», — дея қўшимча қилади Шерзод Хўжаев.
Эслатиб ўтамиз, июнь ойида Қирғизистоннинг «Электр тармоқлари» компанияси 2021 йил 1 июндан бошлаб Ўзбекистонга ва Қозоғистонга сув оқизиб юборилаётганини тасдиқлаганди. Қирғизистон Қозоғистон ва Ўзбекистон билан 1,65 миллиард кВт/соат электр энергиясини етказиб бериш бўйича келишув шартларини бажаришни бошлаган. Келишувга кўра, Қирғизистонга Қозоғистон томони 900 миллион кВт/соат, Ўзбекистон томони эса 750 миллион кВт/соат электр энергиясини етказиб беради. Бунинг эвазига Қирғизистон 2023 йилга қадар ёз ойларида икки мамлакатга сув юборади.
Аввалроқ Ўзбекистонда 2022 йилда электр энергияси нархи оширилиши мумкинлиги, Ўзбекистоннинг айрим ҳудудларида электр энергияси таъминотида қисқа муддатли узилишлар кузатилаётгани, Ўзбекистонда 2023 йилда биринчи юқори кучланишли рақамли подстанция ишга туширилиши тўғрисида хабар берилганди.
Изоҳ (0)