БМТ: Иқлим ўзгаришлари доимий бўлиб қолиши мумкин

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Иқлим ўзгариши бўйича ҳукуматлараро гуруҳи кўплаб иқлим ўзгаришлари доимий бўлиб қолиши ҳақида огоҳлантирувчи ҳисобот эълон қилди, деб ёзади «Интерфакс».

«Далилларни рад этиб бўлмайди: иссиқхона заҳарли газлари сайёрамизни бўғиб қўймоқда ва миллиардлаб одамларни хавф остида қолдирмоқда. Глобал исиш Ернинг ҳар бир минтақасига таъсир қилади, кўплаб ўзгаришлар доимий бўлиб қолади. Биз иқлим фалокатининг олдини олиш учун қатъият билан ҳаракат қилишимиз керак», — деди БМТ бош котиби Антониу Гуттериш гуруҳ ҳисоботи чоп этилиши муносабати билан.

Ҳисоботга кўра, «кузатилган кўплаб иқлим ўзгаришлари минглаб, ҳатто юз минг йиллар давомида мисли кўрилмаган даражада», бошланган кўплаб ўзгаришларни эса масалан, денгиз сатҳининг кўтарилишини, «юз минг йиллар давомида қайтариб бўлмайди».

Ҳисоботда таъкидланишича, агар иссиқхона заҳарли газлари зудлик билан камайтирилмаса, келгуси ўн йилликларда глобал ўртача ҳарорат кўтарилишини 1,5 ёки ҳатто 2 даражагача чеклашнинг иложи бўлмайди.

2018 йил бошида Иқлим ўзгариши бўйича ҳукуматлараро гуруҳ «1,5 даражадаги глобал иссиқлик» ҳақида эълон қилган ҳисоботида сайёрамиз глобал исишнинг 1 даражасидаёқ азият чекаётгани, шунинг учун исишни 1,5 даражагача чеклаш зарурлиги қайд этилган.

Мутахассисларнинг айтишича, иқлим ўзгариши дунёнинг барча минтақаларига таъсир қилмоқда ва келгуси ўн йилликларда, барча минтақаларда, бу янада яққол намоён бўлади. Агар глобал ўртача ҳарорат 1,5 даражага кўтарилса, иссиқлик тўлқинлари кучаяди, иссиқ фасллар узайиб, совуқ фасллар қисқаради. Глобал исишнинг 2 даражаси инсон саломатлиги ва қишлоқ хўжалигига жиддий таҳдид солади

Иқлим ўзгариши нафақат ўртача жаҳон ҳароратининг ошишига, балки бошқа об-ҳаво параметрлар ўзгаришига олиб келади, бу сув тошқинлари сонининг кўпайишига, музликлар эриши ва денгиз экотизимининг ўзгаришига сабаб бўлиши мумкин.

Ҳисоботда, шунингдек, инсон фаолияти глобал исишнинг асосий ва инкор этилмайдиган сабаби экани қайд этилган. Мутахассислар шундай хулосага келдики, атмосферага карбонат ангидрид ва бошқа иссиқхона заҳарли газларининг ажралиши тез ва сезиларли даражада камайган тақдирда, бу иқлим ўзгаришининг кескинлашувини камайтириши мумкин.

Аввалроқ олимлар Арктикада ҳаво ҳарорати сайёранинг бошқа минтақаларига қараганда тезроқ қизиётганини маълум қилганди. Бу жараён эса сайёрадаги об-ҳаво учун салбий оқибатларга олиб келиши мумкин.