BMT: Iqlim o‘zgarishlari doimiy bo‘lib qolishi mumkin

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hukumatlararo guruhi ko‘plab iqlim o‘zgarishlari doimiy bo‘lib qolishi haqida ogohlantiruvchi hisobot e’lon qildi, deb yozadi “Interfaks”.

“Dalillarni rad etib bo‘lmaydi: issiqxona zaharli gazlari sayyoramizni bo‘g‘ib qo‘ymoqda va milliardlab odamlarni xavf ostida qoldirmoqda. Global isish Yerning har bir mintaqasiga ta’sir qiladi, ko‘plab o‘zgarishlar doimiy bo‘lib qoladi. Biz iqlim falokatining oldini olish uchun qat’iyat bilan harakat qilishimiz kerak”, — dedi BMT bosh kotibi Antoniu Gutterish guruh hisoboti chop etilishi munosabati bilan.

Hisobotga ko‘ra, “kuzatilgan ko‘plab iqlim o‘zgarishlari minglab, hatto yuz ming yillar davomida misli ko‘rilmagan darajada”, boshlangan ko‘plab o‘zgarishlarni esa masalan, dengiz sathining ko‘tarilishini, “yuz ming yillar davomida qaytarib bo‘lmaydi”.

Hisobotda ta’kidlanishicha, agar issiqxona zaharli gazlari zudlik bilan kamaytirilmasa, kelgusi o‘n yilliklarda global o‘rtacha harorat ko‘tarilishini 1,5 yoki hatto 2 darajagacha cheklashning iloji bo‘lmaydi.

2018-yil boshida Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hukumatlararo guruh “1,5 darajadagi global issiqlik” haqida e’lon qilgan hisobotida sayyoramiz global isishning 1 darajasidayoq aziyat chekayotgani, shuning uchun isishni 1,5 darajagacha cheklash zarurligi qayd etilgan.

Mutaxassislarning aytishicha, iqlim o‘zgarishi dunyoning barcha mintaqalariga ta’sir qilmoqda va kelgusi o‘n yilliklarda, barcha mintaqalarda, bu yanada yaqqol namoyon bo‘ladi. Agar global o‘rtacha harorat 1,5 darajaga ko‘tarilsa, issiqlik to‘lqinlari kuchayadi, issiq fasllar uzayib, sovuq fasllar qisqaradi. Global isishning 2 darajasi inson salomatligi va qishloq xo‘jaligiga jiddiy tahdid soladi

Iqlim o‘zgarishi nafaqat o‘rtacha jahon haroratining oshishiga, balki boshqa ob-havo parametrlar o‘zgarishiga olib keladi, bu suv toshqinlari sonining ko‘payishiga, muzliklar erishi va dengiz ekotizimining o‘zgarishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Hisobotda, shuningdek, inson faoliyati global isishning asosiy va inkor etilmaydigan sababi ekani qayd etilgan. Mutaxassislar shunday xulosaga keldiki, atmosferaga karbonat angidrid va boshqa issiqxona zaharli gazlarining ajralishi tez va sezilarli darajada kamaygan taqdirda, bu iqlim o‘zgarishining keskinlashuvini kamaytirishi mumkin.

Avvalroq olimlar Arktikada havo harorati sayyoraning boshqa mintaqalariga qaraganda tezroq qiziyotganini ma’lum qilgandi. Bu jarayon esa sayyoradagi ob-havo uchun salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.