АПЛдаги трансферлар «тулкиси». «Лестер»нинг ҳар доим фойдада қолаётгани ҳақида

«Бу ерга илк бор келганимда, мендан муваффақиятни қандай таърифлашим ҳақида сўралган эди», — дея эслайди «Лестер» устози Брендан Рожерс. — Ҳар доим ҳам бизга осон бўлмаслигини, ресурслар сони ва таркиб борасида кучли олтилик биздан ўзиб кетишини тушунар эдик, аммо мени қийин вазифалар ўзига жалб қилади. Биз буни қила олдик ва яна такрорлашга тайёрмиз».

Рожерс шогирдлари ҳаммани ҳайратлантиришда давом этмоқда. Ким ҳам жамоанинг бу мавсумда Чемпионлар Лигаси йўлланмасини қўлга кирита олмайди деб айта олади?

Жамоа ўша эртакнамо чемпионликнинг тасодиф эмаслигини қайта-қайта исботлашдан чарчамаяпти. 2014 йилда Премьер Лигага чиқиши билан «Лестер» муваффақиятларга эриша бошлади, бу кўп жиҳатдан селекция бўлимининг саъй-ҳаракатлари эвазига амалга ошди.

Аммо буларнинг бари жиддий молиявий сармояларсиз амалга ошмаган бўлишини ҳам инкор этиш нотўғри бўлади. «Тулкилар» чемпионатдаги саккизинчи энг қиммат жамоага ҳисобланади — 284 миллион фунт. Аввалги трансфер ойналарида эса яхшигина пуллар сарфланган. Икки йил олдин Юри Тилеманс клубга 30 миллион фунт стерлингга тушган бўлса, янги келган Уэсли Фофананинг трансферига ҳам шундан кам бўлмаган маблағ ажратилди.

Ҳа, ҳар бир имзолаш ҳам муваффақиятли чиқавермайди. 2016 йил ёзида клуб чемпионликни ҳимоя қилиш ва Чемпионлар Лигасида нимадир намойиш этиш керак деган умидда кўп маблағ сарфлади. Аммо харид қилинган Аҳмад Муса, Ислом Слимани, Фуссени Диабате, Адриен Сильва ва Рашид Геззал каби футболчилар юлдузга айлана олмади. Бироқ аксарият ҳолларда «тулкилар» барибир фойдада қолаверди.

Ўшандан кейин «Лестер» ҳар ёзда энг кучли футболчиларини сотиш билан шуғулланди. Нголо Канте, Рияд Маҳрез, Дэнни Дринкуотер, Ҳарри Магуайр, Бен Чилуэлл. Уларнинг трансфери клубига 250 миллион фунт келтирди. Клуб эса уларнинг трансферига, тахминан, 25 миллион сарфлаганди, холос. Раҳбарият «олтилик»нинг ҳар доим сарф-харажатлар жиҳатидан кучлироқ бўлишини тушунади. Шунинг учун селекция бўлими клубнинг маданияти, тузилиши ва оқилона бошқарувига эътибор бермоқда.

Улар бу ерда тезкор жавоб қайтаришга эмас, аксинча, ўсадиган ўйинчиларни излаш билан шуғулланмоқда. Айнан шунинг учун ҳам Рожерс Премьер Лигага қайтишга қарор қилди — унга «тулкилар»нинг барча муаммоларни бирданига ҳал қилишга шошилмаётгани ва узоқни кўзлаётгани маъқул бўлди. Катта умидларга қарамай, раҳбарият бир қатор муваффақиятсизликлардан кейин ҳам мураббийга ишонч билдиришга тайёрлигини билдирган.

Бу ерда сўнгги марта янги марказий ҳимоячини қидириш қандай давом этганини эслаш кифоя. Номзодлар қаторида аллақачон ўз истеъдодини АПЛ ва Англия термасида исботлаган «Бёрнли» футболчиси Жеймс Тарковски ва «Сент-Этьенн»дан катталар ўртасида атиги 30 та ўйин ўтказган ўсмир Фофана бор эди.

Ҳар иккала вариант атрофлича кўриб чиқилди, аммо охир-оқибат клуб Фофана учун рекорд даражадаги 32 миллион фунт стерлингни сарфлашга қарор қилди. Бунда футболчининг узоқ муддат жамоага ёрдам бериши ва келажакда унинг соф фойда келтириши мумкинлиги ҳисобга олинди.

Қайд этиш жоизки, «Лестер» бу каби ишларни тез-тез бажариб туради. У ёш ва иқтидорли футболчиларни катта амбицияларга эга бўлмаган клублардан сотиб олишни яхши кўради. Жеймс Жастин — «Лутон», Чағлар Суюнжу — «Фрайбург», Тимоти Кастань — «Аталанта» ва Жеймс Мэддисон — «Норвич» бунга яққол мисол бўла олади.

Ушбу жараён ўз самарасини бериши учун клуб спорт директорига, селекция бўлими бошлиғига ва мураббийга тўлиқ ишониши лозим. Премьер Лигада эса бу борада намуна қилиб кўрсатадиган клублар жуда кам, уларнинг аксариятида жамоа ишларига хўжайинлар ёки агентларнинг аралашаётганини кўриш мумкин. «Лестер»да эса Жон Радкин академия мураббийи сифатида тинимсиз меҳнати орқали спорт директорлигигача юксалишга эришди. У мураббий билан ҳокимиятни бўлишишдан ва кўп масалаларда унга ишонишдан фақат хурсанд бўлади.

Бош қароргоҳда бирорта трансфер ёки тайинлов бош мураббий иштирокисиз амалга ошмайди, ахир Англияда бежиз кўплаб мураббийлар «менежер» деб номланмайди-ку. Айнан шу тариқа Рожерс билан «Челси»да бош скаут бўлиб ишлаган ва кейинчалик «Селтик»ка ўтган Ли Конгертон селекция бўлими бошлиғи лавозимига тайинланган.

Скаут ва селекция бўлими маълум бир ўйинчининг қобилиятларини ўрганишда биргаликда иш олиб боради ва бир-бирига ёрдам беради. Устувор вазифа — ёш ва келажакда нархи кўтарилиши мумкин бўлган арзон ўйинчиларни топишдир.

Ушбу жараённинг шаффофлигини қайд этмасликнинг иложи йўқ. Англиянинг аксарият клублари (шартли) 18 ой ичида ишдан бўшатиладиган мураббий ва менежерлар, шунингдек, раҳбариятнинг аралашувидан азият чекади. «Лестер»да эса у ёки бу вазифада ким фаолият юритишидан қатъи назар ягона тизим ишлашда давом этади.

Бельгияда «Лестер»нинг биродар клуби бор — «Ауд-Ҳеверле Лёвен». Яқинда ушбу клуб мамлакат биринчи дивизионига йўл олди ва худди шу принциплар асосида ишламоқда. У ердаги президент Айяватт Шривадданапрабха ҳам ўз қўл остидагиларга тўлиқ ишонади. Жамоа ҳозирда турнир жадвалида саккизинчи ўринни эгаллаб турибди.

Асосийси, «Лестер» ўз борар йўлини аниқлаб олган. Улар молиявий чекловларни тушунади ва келажакда барча асосий юлдузлари рақобатчилари қаторига қўшилиши мумкинлигини ҳам қабул қилган. Тилеманс, Мэддисон, Суюнжу каби футболчилар узоқ вақтдан бери бошқа клубларни қизиқтириб келмоқда, аммо «Лестер» (клублар) улардан олдинда. Боиси ҳозир уларнинг нархи анча қимматлашган. Жамоанинг бозор қиймати 422 миллионга баҳоланган. Уларнинг барчаси Чилуэлл сингари, камида 50 миллион фунтга кетади. Аммо ҳамманинг кетиб қолиши клубдагиларни қўрқитмайди, боиси ўша пайтга қадар янги футболчилар аллақачон топилган бўлади. Буларнинг барчаси тўғри тизим ва жараённинг натижасидир.