APLdagi transferlar “tulkisi”. “Lester”ning har doim foydada qolayotgani haqida

“Bu yerga ilk bor kelganimda, mendan muvaffaqiyatni qanday ta’riflashim haqida so‘ralgan edi”, — deya eslaydi “Lester” ustozi Brendan Rojers. — Har doim ham bizga oson bo‘lmasligini, resurslar soni va tarkib borasida kuchli oltilik bizdan o‘zib ketishini tushunar edik, ammo meni qiyin vazifalar o‘ziga jalb qiladi. Biz buni qila oldik va yana takrorlashga tayyormiz”.

Rojers shogirdlari hammani hayratlantirishda davom etmoqda. Kim ham jamoaning bu mavsumda Chempionlar Ligasi yo‘llanmasini qo‘lga kirita olmaydi deb ayta oladi?

Jamoa o‘sha ertaknamo chempionlikning tasodif emasligini qayta-qayta isbotlashdan charchamayapti. 2014-yilda Premyer Ligaga chiqishi bilan “Lester” muvaffaqiyatlarga erisha boshladi, bu ko‘p jihatdan seleksiya bo‘limining sa’y-harakatlari evaziga amalga oshdi.

Ammo bularning bari jiddiy moliyaviy sarmoyalarsiz amalga oshmagan bo‘lishini ham inkor etish noto‘g‘ri bo‘ladi. “Tulkilar” chempionatdagi sakkizinchi eng qimmat jamoaga hisoblanadi — 284 million funt. Avvalgi transfer oynalarida esa yaxshigina pullar sarflangan. Ikki yil oldin Yuri Tilemans klubga 30 million funt sterlingga tushgan bo‘lsa, yangi kelgan Uesli Fofananing transferiga ham shundan kam bo‘lmagan mablag‘ ajratildi.

Ha, har bir imzolash ham muvaffaqiyatli chiqavermaydi. 2016-yil yozida klub chempionlikni himoya qilish va Chempionlar Ligasida nimadir namoyish etish kerak degan umidda ko‘p mablag‘ sarfladi. Ammo xarid qilingan Ahmad Musa, Islom Slimani, Fusseni Diabate, Adriyen Silva va Rashid Gezzal kabi futbolchilar yulduzga aylana olmadi. Biroq aksariyat hollarda “tulkilar” baribir foydada qolaverdi.

O‘shandan keyin “Lester” har yozda eng kuchli futbolchilarini sotish bilan shug‘ullandi. Ngolo Kante, Riyad Mahrez, Denni Drinkuoter, Harri Maguayr, Ben Chiluell. Ularning transferi klubiga 250 million funt keltirdi. Klub esa ularning transferiga, taxminan, 25 million sarflagandi, xolos. Rahbariyat “oltilik”ning har doim sarf-xarajatlar jihatidan kuchliroq bo‘lishini tushunadi. Shuning uchun seleksiya bo‘limi klubning madaniyati, tuzilishi va oqilona boshqaruviga e’tibor bermoqda.

Ular bu yerda tezkor javob qaytarishga emas, aksincha, o‘sadigan o‘yinchilarni izlash bilan shug‘ullanmoqda. Aynan shuning uchun ham Rojers Premyer Ligaga qaytishga qaror qildi — unga “tulkilar”ning barcha muammolarni birdaniga hal qilishga shoshilmayotgani va uzoqni ko‘zlayotgani ma’qul bo‘ldi. Katta umidlarga qaramay, rahbariyat bir qator muvaffaqiyatsizliklardan keyin ham murabbiyga ishonch bildirishga tayyorligini bildirgan.

Bu yerda so‘nggi marta yangi markaziy himoyachini qidirish qanday davom etganini eslash kifoya. Nomzodlar qatorida allaqachon o‘z iste’dodini APL va Angliya termasida isbotlagan “Byornli” futbolchisi Jeyms Tarkovski va “Sent-Etyenn”dan kattalar o‘rtasida atigi 30 ta o‘yin o‘tkazgan o‘smir Fofana bor edi.

Har ikkala variant atroflicha ko‘rib chiqildi, ammo oxir-oqibat klub Fofana uchun rekord darajadagi 32 million funt sterlingni sarflashga qaror qildi. Bunda futbolchining uzoq muddat jamoaga yordam berishi va kelajakda uning sof foyda keltirishi mumkinligi hisobga olindi.

Qayd etish joizki, “Lester” bu kabi ishlarni tez-tez bajarib turadi. U yosh va iqtidorli futbolchilarni katta ambitsiyalarga ega bo‘lmagan klublardan sotib olishni yaxshi ko‘radi. Jeyms Jastin — “Luton”, Chag‘lar Suyunju — “Frayburg”, Timoti Kastan — “Atalanta” va Jeyms Meddison — “Norvich” bunga yaqqol misol bo‘la oladi.

Ushbu jarayon o‘z samarasini berishi uchun klub sport direktoriga, seleksiya bo‘limi boshlig‘iga va murabbiyga to‘liq ishonishi lozim. Premyer Ligada esa bu borada namuna qilib ko‘rsatadigan klublar juda kam, ularning aksariyatida jamoa ishlariga xo‘jayinlar yoki agentlarning aralashayotganini ko‘rish mumkin. “Lester”da esa Jon Radkin akademiya murabbiyi sifatida tinimsiz mehnati orqali sport direktorligigacha yuksalishga erishdi. U murabbiy bilan hokimiyatni bo‘lishishdan va ko‘p masalalarda unga ishonishdan faqat xursand bo‘ladi.

Bosh qarorgohda birorta transfer yoki tayinlov bosh murabbiy ishtirokisiz amalga oshmaydi, axir Angliyada bejiz ko‘plab murabbiylar “menejer” deb nomlanmaydi-ku. Aynan shu tariqa Rojers bilan “Chelsi”da bosh skaut bo‘lib ishlagan va keyinchalik “Seltik”ka o‘tgan Li Kongerton seleksiya bo‘limi boshlig‘i lavozimiga tayinlangan.

Skaut va seleksiya bo‘limi ma’lum bir o‘yinchining qobiliyatlarini o‘rganishda birgalikda ish olib boradi va bir-biriga yordam beradi. Ustuvor vazifa — yosh va kelajakda narxi ko‘tarilishi mumkin bo‘lgan arzon o‘yinchilarni topishdir.

Ushbu jarayonning shaffofligini qayd etmaslikning iloji yo‘q. Angliyaning aksariyat klublari (shartli) 18 oy ichida ishdan bo‘shatiladigan murabbiy va menejerlar, shuningdek, rahbariyatning aralashuvidan aziyat chekadi. “Lester”da esa u yoki bu vazifada kim faoliyat yuritishidan qat’i nazar yagona tizim ishlashda davom etadi.

Belgiyada “Lester”ning birodar klubi bor — “Aud-Heverle Lyoven”. Yaqinda ushbu klub mamlakat birinchi divizioniga yo‘l oldi va xuddi shu prinsiplar asosida ishlamoqda. U yerdagi prezident Ayyavatt Shrivaddanaprabxa ham o‘z qo‘l ostidagilarga to‘liq ishonadi. Jamoa hozirda turnir jadvalida sakkizinchi o‘rinni egallab turibdi.

Asosiysi, “Lester” o‘z borar yo‘lini aniqlab olgan. Ular moliyaviy cheklovlarni tushunadi va kelajakda barcha asosiy yulduzlari raqobatchilari qatoriga qo‘shilishi mumkinligini ham qabul qilgan. Tilemans, Meddison, Suyunju kabi futbolchilar uzoq vaqtdan beri boshqa klublarni qiziqtirib kelmoqda, ammo “Lester” (klublar) ulardan oldinda. Boisi hozir ularning narxi ancha qimmatlashgan. Jamoaning bozor qiymati 422 millionga baholangan. Ularning barchasi Chiluell singari, kamida 50 million funtga ketadi. Ammo hammaning ketib qolishi klubdagilarni qo‘rqitmaydi, boisi o‘sha paytga qadar yangi futbolchilar allaqachon topilgan bo‘ladi. Bularning barchasi to‘g‘ri tizim va jarayonning natijasidir.