Туркия маданият ва туризм вазирлиги ташаббуси билан Ўзбекистон оммавий ахборот воситалари вакилларининг бир гуруҳи дунёнинг 30 дан ортиқ давлати журналистлари қаторида ушбу мамлакатда бўлиб турибди. Сафардан кўзланган асосий мақсад Коня шаҳрида буюк мутафаккир Жалолиддин Румий вафотининг 747 йиллиги муносабати билан ташкил этилган анъанавий «Шаби арус» маросимларида иштирок этиш, диний туризм тараққиёти, асрий ёдгорликлар, қадамжолар билан яқиндан танишишдан иборат.
Ана шундай тадбирлар доирасида журналистлар Жалолиддин Румийнинг 22-авлоди Эсен Челеби хоним билан учрашувда ҳам қатнашди. Самимий ва очиқ руҳдаги суҳбат олдидан олима даставвал Мавлоно ижодига мансуб сатрлардан ўқиб берди. Шундан сўнг журналистларнинг саволларига бирин-кетин жавоб бера бошлади. Жумладан, ўзбекистонлик журналист Каримберди Тўрамурод дунёда мавлавийхоналар, мавлавия мактаблари мавжудлиги, бугунги кунда Румийнинг авлодлари орасида худди унингдек маснавий ёзаётганлар бор ёки йўқлигига қизиқди. Саволга жавобан Челеби хоним ҳақиқатда ҳам ер юзида мавлавийхоналар мавжудлиги, бироқ уларнинг ҳеч бири ишламаслигини айтди. Мавлононинг ижоди назарий жиҳатдан Шарқ ва Ғарбда етарлича ўрганилаётганлиги, бироқ бугунги авлод ичидан Румийдек маснавийлар ёзадиган, унинг йўналишига ўхшаш услуб эгаси йўқлигини билдирди. Яна бир журналист Рустам Жабборовнинг «Румий ҳазратлари она тарафдан Хоразмшоҳлар авлодига бориб тақаладилар, уларнинг оталари Баҳовуддин Валад ҳам узоқ муддат Алоуддин Муҳаммад Хоразмшоҳ саройида хизмат қилган. Шу боис биз, ўзбекистонликлар ҳам Жалолиддин Румийга қайсидир маънода ватандош эканлигимиз билан фахрланамиз», дея савол йўллаб, олиманинг Ўзбекистонга бориш ҳақидаги режалари билан қизиқди.
Ўзбекистон жуда гўзал ва қадимий диёр. Бу юртда ҳазрати Мавлонони қанчалик севишларидан, бу улуғ зотнинг меросини ўрганиш бўйича олиб борилаётган ишлардан хабарим бор. Ҳозиргача Тожикистон ва Қирғизистонга бориш насиб қилди. Афсуски, Ўзбекистонга ҳозирга қадар бориш насиб этмади. Бироқ тез орада бу орзумни амалга ошириш истагидаман.Эсен Челеби, олима, Жалолиддин Румийнинг 22-авлоди
Эсен Челеби журналистлар билан суҳбатлашар экан, Румий авлоди бўлиши ўзи учун юксак шараф эканлиги, болалигидан буюк бобосининг меросини чуқур ўрганиш учун Истанбул университетининг адабиёт факультети араб-форс филологияси бўлимида таҳсил олганлигини айтди. Мавлононинг ижодини тарғиб қилишга ҳаракат қилгани, дунёнинг ўнлаб мамлакатларида турли учрашувларда илмий анжуманларда қатнашганини тилга олди. Румийнинг маънавий мероси нафақат унинг авлодлари, балки барча инсонларга тегишли эканлигини таъкидлади.
Шу билан бирга, Челеби хоним эронлик журналистларнинг Мавлоно туркий заминда туғилиб вояга етган бўлса-да, нега айнан форс тилида ижод қилгани ҳақидаги саволига қисқача изоҳ бериб ўтди. «Мавлоно яшаган даврда асарлар, асосан, арабий ва форсийда битилган. Салжуқийларнинг давлат тили ҳам форсча эди. Мавлонога қадар битилган тасаввуфий, илмий ва диний асарлар шу тилларда битилганди. Мавлоно Румий ўз ижодларида араб ва турк тилларига ҳам кўп бора мурожаат қилганлар. Қолаверса, тил бу шакл холос. Буюк ва бетакрор ғоялар қайси тилда бўлиши қатъи назар, замон ва макон чегараларидан ўтиб бутун инсониятга хизмат қилаверади», — деди у.
Изоҳ (0)