Баҳсларга бой ўтган октябрь ойининг тўртинчи ҳафтаси ҳам ниҳоясига етди. Анъанага мувофиқ, ҳафтанинг энг муҳим воқеалари дайжестини тақдим этамиз.
Қорабоғ можароси
27 сентябрдан буён давом этаётган Озарбайжоннинг Қорабоғ вилоятидаги қуролли ҳаракатлар натижасида ҳафта бошида президент Илҳом Алиев ҳудуддаги 13 та қишлоқнинг қайтариб олинганини эълон қилди. Унинг сўзларига кўра, гап Жаброил туманидаги Султонли, Амирворли, Машанли, Ҳасанли, Аликейхонли, Қумлоқ, Гажили, Геярчинвейсалли, Ниёзқуллар, Кечал Маммедли, Шаҳвелли, Ҳожи Исмоил, Исагли қишлоқлари ҳақида кетмоқда. Шунингдек, ҳафта бошида ҳарбий тўқнашувлар давомида Арманистон томони ўзининг 729 нафар ҳарбий хизматчиси ҳалок бўлганини маълум қилди.
Икки давлат раҳбари ҳам муаммони тинч йўл билан ҳал қилишга рози эканини ТАСС нашрига берган интервьюсида айтиб ўтди. Арманистон бош вазири «ТАСС» нашрига берган интервьюсида маълум қилишича, у Тоғли Қорабоғдаги вазият бўйича Озарбайжон президенти Илҳом Алиев билан музокараларга тайёр. Унинг фикрича, учрашувни Москвада Россия воситачилигида ўтказиш мумкин.
«Ҳар доим Тоғли Қорабоғ масаласи фақат тинч йўл билан ҳал қилиниши кераклиги ҳақида гапирганимизни аллақачон айтгандим. Бундай натижага эришиш учун мен барча зарур чораларни кўришга тайёрман. Шу жумладан, сафар қилишга, учрашишга, гаплашишга. Бироқ барчамиз тушунишимиз керакки, қарор ўзаро келишувга, бир томоннинг капитуляция қилинишига эмас, балки ўзаро келишувга асосланиши керак. Афсуски, бу нуқтаи назардан Озарбайжон бунга рози эмас», — дея таъкидлаган Пашинян.
Унинг сўзларига кўра, Тоғли Қорабоғдаги вазият минтақа чегараларидан чиқмоқда ва Россия у ерда антитеррористик кампания бошлаш учун барча асосга эга. Ўз навбатида, Озарбайжон президенти Илҳом Алиев ҳам «ТАСС»га берган интервьюсида Боку вакиллари Москвада Арманистон томони билан музокара ўтказишга тайёрлигини маълум қилди. «Биз қарама-қаршиликка чек қўйиш ва муаммони ҳал қилиш учун Москвада ҳам, бошқа ҳар қандай жойда ҳам учрашишга тайёрмиз», — деган Илҳом Алиев.
Унинг таъкидлашича, ташқи ишлар вазирлари учрашувини ўтказиш таклифи келиб тушганда Озарбайжон томони дарҳол розилик берди. Эслатиб ўтамиз, Арманистон ва Озарбайжон Тоғли Қорабоғда тинчлик ўрнатишга икки марта келишди, бироқ икки сафар ҳам келишув бир неча соатга етмай барбод бўлди. Орадан бир неча кун ўтиб, Арманистон бош вазири мамлакат аҳолисига қилган мурожаатида халқни қўлга қурол олиб, ватанни ҳимоя қилишга чақирди.
«Асосий мақсадимиз охиригача курашиш ва халқимиз манфаатларини ҳимоя қилишдан иборат. Бугун Озарбайжон эгаллаб турган позиция биринчи навбатда қўлга қурол олиш ва ватанни ҳимоя қилишни тақозо этмоқда», — дея Пашинян сўзларини келтирган Спутник Арманистон.
Мамлакат бош вазири Қорабоғдагилар Степанакертга қайтиши ва маҳаллий армия сафига қўшилиши лозимлигини қўшимча қилди. Шунингдек, Пашинян маҳаллий бошқарув органлари, давлат бошқаруви органлари, партиялар ва жамоат ташкилотларини Бош штаб раҳбарлигидаги кўнгиллилар гуруҳларини ташкил қилишга чақирди.
Қорабоғдаги озар-арман можароси давом этмоқда.
Араб-Исроил муносабатларидаги илиқлашув
БАА ортидан дипломатик алоқалар ўрнатган иккинчи давлат Баҳрайн бўлди. Ҳафта бошида икки давлат ўртасида дипломатик алоқалар ўрнатилгани эълон қилинди. The Times of Israel хабарига кўра, дипломатик алоқаларни ўрнатиш ҳақидаги битимни имзолаш маросими Баҳрайн пойтахти Манамада бўлиб ўтди. Бундан ташқари, томонлар ҳамжиҳатлик тўғрисида меморандумларни имзолади.Манамага Исроил делегациясидан ташқари, АҚШ вакиллари ҳам келди — ушбу битимга АҚШ ҳамкорлигида эришилди. Ҳужжатга Исроил бош вазири Бинямин Нетаньяхунинг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Меир Бен-Шаббат ҳамда Баҳрайн ташқи ишлар вазири Абдуллатиф бин Рашид Ал-Заяний имзо қўйди.
Таъкидланишича, иккала томон бир-бирига қарши душманларча ҳаракат қилмасликка ва учинчи мамлакатларнинг адоватли ҳаракатларига қарши ҳаракат қилишга ваъда берди. Ҳужжатда қўшимча қилинишича, иккала томон ҳам «Исроил-Фаластин низосини адолатли, кенг қамровли ва барқарор тарзда тартибга солишга эришиш бўйича ўз ҳаракатларини давом эттиради».
Баҳрайн қироли Ҳамад бин Иса ал-Халифа маълум қилишича, турли маданиятлар ва динлар ўртасида, айниқса, «халқлари кўплаб низолар ва курашлардан жабр кўрган» ҳудудда, бағрикенглик, тинч-тотув яшаш ва ҳамжиҳатлик қадриятларини мустаҳкамлаш муҳимлигига ишонади.
Америка делегациясига раҳбарлик қилган АҚШ молия вазири Стивен Мнучин икки мамлакат ўртасидаги келишувни «минтақадаги барқарорликка, минтақа ва у ердаги мамлакатларда барча фуқаролар учун гуллаб-яшнашга қўйилган муҳим қадам» деб атади. Битим имзолангач Исроил ташқи ишлар вазирлигининг юқори мансабли амалдори Баҳрайн ТИВ раҳбарига Манамада Исроил элчихонасини очиш ҳақида расмий илтимос битилган хатни топширди. Ҳафта ўрталарига келиб эса БАА ҳамда Исроил ўзаро визасиз режим жорий қилишга келишиб олди.
Бу ҳақдаги келишув БААнинг юқори мансабли шахсларидан иборат делегациянинг Исроил пойтахти Тель-Авив шаҳрига сафари вақтида имзоланди. Маълум қилинишича, келишувни имзолаш маросимида Исроил бош вазири Бинямин Нетаньяху, АҚШ молия вазири Стивен Мнучин ва БААнинг икки нафар вазири иштирок этди. Бирлашган Араб Амирликлари Исроил билан ўзаро визасиз режим ҳақида келишувга эришган биринчи араб мамлакати бўлди.
Шунингдек, БАА делегациясининг Исроилга ташрифи давомида инвестицияларни ҳимоя қилиш, йўловчи авиақатновлари, фан ва технологиялар соҳасидаги ҳамкорлик тўғрисида келишувлар имзоланди. Визасиз режим кучга кириши учун келишувни икки мамлакат ҳам ратификация қилиши, шу жумладан, Исроил парламенти маъқуллаши керак. 23 октябрь куни Исроил билан алоқаларини яхшилаган навбатдаги давлат Судан бўлди. Бунинг ортидан Фаластин мазкур битимни «орқадан берилган зарба», деб атади.
Бунинг ортидан АҚШ президенти Дональд Трамп Суданни террорчилик ташкилотларига ҳомийлик қилувчи мамлакатлар рўйхатидан чиқарди. Исроил айни пайтгача тўртта араб мамлакати — Миср, Иордания, Баҳрайн ва БАА билан муносабатларни яхшилаш ҳақидаги тинчлик келишувига эришган эди.
Афғонистонда ўзбек тили байрами
20 октябрь куни Афғонистон пойтахти Кобул шаҳрида Ўзбек тили куни давлат миқёсида кенг нишонланди. Унда Афғонистонга ташрифи доирасида Ўзбекистон бош вазири ўринбосари – инвестициялар ва ташқи савдо вазири Сардор Умрзоқов раҳбарлигидаги Ўзбекистон ҳукумати делегацияси ҳам иштирок этди. Афғонистон томонидан тадбирда Афғонистон президенти Ашраф Ғани ҳамда мамлакатнинг олий раҳбарияти иштирок этди.
Маълум қилинишича, тадбир давомида жаҳон цивилизацияси ривожига улкан ҳисса қўшган икки мамлакат халқларининг умумий аждодларининг маданий меросини асраб-авайлашга катта эътибор қаратгани учун Ўзбекистон ҳукумати номидан дўст бўлган Афғонистон ҳукумати ва халқига чуқур миннатдорчилик билдирилди.
Тадбирда Ўзбекистон Президентининг табриги ўқиб эшиттирилди, унда ўзбек ва афғон халқларининг тарихий тараққиёти ягона илмий ва маданий макон ва замонда рўй бергани маданият ва анъаналарнинг яқинлигини сақлаб қолиш, шунингдек, икки мамлакат ўртасида мустаҳкам дўстона муносабатларнинг шаклланиши учун шарт-шароитлар вужудга келишига имкон бергани алоҳида таъкидланди.
Тадбирда Афғонистон президенти Ашраф Ғани ва Афғонистон жамоатчилиги аъзолари ҳам сўзга чиқди. Қайд этилишича, Афғонистонда 21 октябрь – расмий жиҳатдан байрам куни – Ўзбек тили куни деб эълон қилинди. Афғонистон Конституциясига мамлакатнинг расмий тилларидан бири сифатида киритилган ўзбек тили Афғонистоннинг 10 вилоятида кенг тарқалган ва йилдан йилга оммалашиб бормоқда. Афғонистонда ўзбек тилида бир нечта теле ва ўнлаб радиоканаллар эфирга узатилади.
АҚШдаги президент сайлови
Маълумки, шу йилнинг 3 ноябрь куни АҚШда навбатдаги президент сайлови бўлиб ўтади. Аммо сайлов бошланмасдан олдин ҳам фуқаролар муддатидан олдин овоз беришмоқда. Жумладан, мамлакатдаги 50 миллион аҳоли аллақачон овоз бериб бўлди. Сайловчиларнинг 35,3 миллиони почта орқали, 15,6 миллиони эса сайлов участкаларига келиб сайловларда қатнашди.Сайловчиларнинг умумий сони 150 миллион нафарни ташкил қилувчи АҚШ президентлиги учун сайловларда рўйхатга олинганларнинг тахминан чорак қисми овоз бериб бўлди. Бу АҚШ тарихидаги президентлик сайловларида иштирок этиш борасида янги рекорд. Муддатидан илгари овоз берган фуқаролар сони бўйича Техас етакчилик қилмоқда, у ерда 6,4 миллион аҳоли сайловларда иштирок этди. Калифорния ҳамда Флорида ҳам етакчи штатлар қаторида, мос равишда 5,8 миллион ва 4,8 миллион аҳоли ўз овозини берди.
АҚШ президенти Дональд Трамп ҳам 24 октябрь куни Флорида штатининг Вест-Палм-Бич шаҳрида бўлиб ўтган президентлик сайловларида муддатидан олдин овоз берди. Тўғридан-тўғри трансляция президентнинг сайловолди штабининг YouTube каналида амалга оширилди.
Трамп сайлов округига рафиқаси Меланиясиз етиб келди. Ниқоб таққан президент оз сонли одамлар ҳамроҳлигида сайлов участкасига кирди. У журналистларни овоз бериш яхши ташкил этилган ва хавфсиз ўтганига ишонтирди.
«Мен Трамп исмли йигитга овоз бердим», — деди президент.
Коронаинфо
Бутун дунёни қамраб олган COVID-19 касаллиги сўнгги кунларда яна барчанинг ташвишига сабаб бўлмоқда. Касалликка чалинганлар сони яна ортиб кетмоқда. Бу, айниқса, Европа Иттифоқи ҳудудини қамраб бормоқда. Бир қатор етакчи давлатлар карантин чораларини кучайтириш ҳақида қарор қабул қилмоқда.Мазкур ҳафта давомида касалликка чалинганларнинг умумий сони икки миллионга ошди. Ҳозирга келиб бутун дунёда касалликка чалинганларнинг умумий сони 43 миллиондан ошди. Шундан 31,7 миллион киши тузалган бўлса, 1,1 миллион киши вафот этди. Айни пайтда 10 миллиондан ортиқ бемор даволанмоқда. Энг кўп касаллик ҳолатлари сони бўйича АҚШ, Ҳиндистон, Бразилия, Россия, Испания ва Франция давлатлари етакчилик қилмоқда.
Жаҳонгир Остонов тайёрлади.
Изоҳ (0)