Қозоғистон бир неча ойдан сўнг AZAL самолёти ҳалокати ҳақида ҳисобот тайёрлайди 

Оқтов яқинида ҳалокатга учраган Azerbaijan Airlines (AZAL) самолёти бўйича якуний ҳисобот бир неча ойдан кейин тақдим этилади. Бу ҳақда Қозоғистон Бош вазири ўринбосари Канат Бозумбаев маълум қилган.

“Транспорт вазирлиги жуда фаол ишламоқда, мутахассисларимиз халқаро экспертлар билан ҳамкорликда янги кўникмалар эгалладилар. Ишда турли мамлакатлардан халқаро экспертлар қатнашмоқда. Ускуналарнинг бир қисми ҳали ҳам чет элда экспертизадан ўтказилмоқда, улар яқин кунларда қайтарилади. Таҳлил босқичи якунланиб, якуний ҳисоботни тайёрлаш босқичига ўтилмоқда. Бир неча ойдан сўнг Оқтов яқинидаги самолёт ҳалокати бўйича якуний ҳисобот тақдим этилади”, - деди у.

Унинг сўзларига кўра, ҳуқуқ-тартибот идоралари портловчи техник экспертизасини ўтказмоқда.

“AZAL билан боғлиқ ягона масала, мен буни сиёсийлаштирмоқчи эмасман, бу унинг қандай зарар кўргани. Ташқи объектларнинг парчалари фюзеляж ичида бўлиб, тергов-тезкор гуруҳи томонидан тўлиқ олиб қўйилган ва Бош прокуратура томонидан портловчи-техник ва криминалистик экспертизаларга юборилган. Уларнинг якунланишини кутмоқдамиз. Биз бортга қачон зарар етганини биламиз, лекин у нимадан зарар кўрганини билмаймиз. Бу саволга жавоб бериш учун ҳуқуқ-тартибот идоралари томонидан ўтказилаётган экспертизалар натижалари керак”, - деди Бозумбаев.

Бош вазир ўринбосари ушбу экспертизалар айнан қачон тайёр бўлишини айтиш қийинлигини таъкидлаган.

“Афсуски, бундай қурол тури Қозоғистонда йўқ. Шу сабабли, Бош прокуратура томонидан тегишли давлатларга сўров ва талаблар юборилган”, - дея қўшимча қилган у.

Бозумбаевнинг айтишича, аввалроқ ҳалокат сабабларини ўрганиш бўйича комиссия аъзолари Бокуга ташриф буюришган, у ерда авиация маъмурияти, AZAL авиакомпанияси ва самолётларга техник хизмат кўрсатувчи Силкwай Technicс вакиллари билан ишчи учрашувлар ўтказилган.

“Апрель ойи давомида Озарбайжон, Россия, Embraer, шунингдек, ICAO ваколатли вакиллари ва уларнинг маслаҳатчилари ўртасида учрашувлар бўлиб ўтди. Улар 2-рақамли гидравлик тизимни қайта тиклаш, яъни конструкциясини янгидан йиғиш, авиониканинг модул блокини ускунани ишлаб чиқарувчига тадқиқот учун юбориш тўғрисида қарор қабул қилишди. Гидравлик тизим бўйича экспертиза ўтказилади - нима учун у ишламади ва қанотчалар ишдан чиқди. Май ойида комиссия ишчи учрашувлар ўтказиш ва Грозний аэропорти аэронавигация тизими объектларига ташриф буюриш мақсадида Грозний ва Ростов-Донга борди”, - деди бош вазир ўринбосари.

Унинг та`кидлашича, “Озарбайжон ёки Россия томонининг ёхуд Embraer ишлаб чиқарувчисининг терговида ҳеч қандай сир йўқ”.

Бундан аввал Озарбайжон президенти Илҳом Алиев 2024 йил декабрь ойида Қозоғистонда Озарбайжон ҳаво йўллари (AZAL) авиакомпанияси самолётининг қулаши муносабати билан Россияга қарши халқаро суд органларига мурожаат қилиш учун ҳужжатларни тайёрлаётганини билдирганди. 

Ўзи нима бўлганди?

2024 йил 25 декабрь куни Оқтов аэропортидан уч километр узоқликда Озарбайжоннинг Azerbaijan Airlines (AZAL) авиакомпаниясининг Embraer самолёти иштирокида фожиали авиаҳалокат юз берди. Боку—Грозний рейсини амалга ошираётган самолёт фавқулодда қўнишга уриниш чоғида ҳалокатга учради. Бортда 62 нафар йўловчи ва 5 нафар экипаж аъзоси бўлган.

38 киши ҳалок бўлган, яна 29 киши жароҳатланган. Президент Илҳом Алиевнинг таъкидлашича, лайнер радиоэлектрон кураш воситалари ёрдамида бошқарилмайдиган ҳолатга келтирилган ва кейин Россия ҳудудидан ҳужумга учраган. Учувчилар Россиянинг энг яқин аэропортларидан бирига фавқулодда қўнишни сўраган, бироқ уларга ҳамма жойда рад жавоби берилган, шундан сўнг самолёт Каспий денгизини кесиб ўтиб, Оқтов шаҳрига қулаган.

Алиев ҳалокат учун жавобгарликни Россияга юклаб айбдорларни жазолашни талаб қилган. У, шунингдек, Москванинг самолётнинг ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимидан ўққа тутилиши фактини қушлар билан тўқнашув ва бортдаги газ баллони портлаши ҳақидаги “бемаъни тахминлар ёрдамида яшириш”га уринишларидан ғазабланган.

Ҳалокатни тергов қилишда ICAO (Халқаро фуқаро авиацияси ташкилоти) конвенциясига мувофиқ Қозоғистон бошчилик қилмоқда. Ишда Озарбайжон, Россия мутахассислари, халқаро экспертлар ва Embraer вакиллари иштирок этмоқда. Қора қутилар олиб қўйилиб, халқаро экспертлар иштирокида расшифровка қилинмоқда.