Америкалик олимлар пандемияга қарамай, зудлик билан одатий ҳаётга қайтишга чақирди. Бу ғоя бошқа олимлардан кўра Оқ уйга кўпроқ ёқди

АҚШда октябрь бошида орасида обрўли тадқиқотчилар бўлган олимлар гуруҳи коронавирусни тийиб туриш сиёсатидан воз кечиб, жамоавий иммунитет ҳосил қилиш сиёсатини танлашга даъват этувчи мурожаатномани эълон қилган эди. У Оқ уй томонидан ижобий кутиб олинди, аммо кўплаб экспертлар фикрига кўра, бундай стратегия пандемияни тўхтата олмайди. Бу ҳақда Meduza ёзмоқда.

Ҳужжат ўзи тузилган Массачусеттсдаги шаҳар номидан келиб чиқиб, Грейт-Баррингтон декларацияси деб ном олган ва 4 октябрда чоп этилган. Унга уч олим — Гарварднинг тиббиёт бўйича профессори Мартин Куллдорф, Оксфорд профессори Сунетра Гупта ва Стэнфорд профессори Жай Бхаттачарья муаллифлик қилган, ҳаммуаллифлар орасида эса яна 42 нафар нуфузли олимлар бўлган.

Декларация муаллифлари коронавирусга қарши курашга ўзлари «мақсадли ҳимоя» деб ном берган ёндашувни таклиф қилади. Уларнинг фикрича, ҳукумат хавф гуруҳидаги (кекса одамлар ва сурункали касалликлардан азоб чекувчилар)ларни чеклашга эътибор қаратиши, бу гуруҳга кирмайдиганларга эса «зудлик билан одатий ҳаётга қайтишга имкон бериши» зарур. Чекловлардан воз кечиш билан бирга, декларация муаллифлари ёппасига тестдан ўтказиш ва яккаланишдан ҳам воз кечишни таклиф қилмоқда. Бу ҳолда уларнинг тахмин қилишича, тез орада хавф гуруҳида бўлмаган одамларнинг кўпчилиги касал бўлиб ўтади ва жамоавий иммунитет ҳосил бўлади.

5 октябрдаёқ декларациянинг асосий ғоялари Оқ уй маъмуриятининг пандемияга қарши кураш бўйича масъул бўлган аъзолари билан ёпиқ учрашувда тақдим этилган. Мансабдорлар бу ғояларга ижобий муносабатда бўлган. Аммо ўшандан буён муайян бир қарорлар қабул қилинмаган.

Грейт-Баррингтон декларацияси ғоялари илмий жамоатчиликнинг бир қисми томонидан кескин танқидга учради. 14 октябрь куни олимларнинг Жон Сноу меморандуми деб ном олган жамоавий хати эълон қилинди. Унда Грейт-Баррингтон декларацияси муаллифларининг ёндашуви «илмий маълумотларга асосланмаган хавфли ва янглиш фикр» деб аталди. Хатда айтилишича, касаллик ёшларда ҳам асоратлар қолдириши мумкин, бундан ташқари, COVID-19 билан оғригандан кейин барқарор иммунитет ҳосил бўлиши ҳақида ҳеч қандай далил-исбот йўқ.

Жон Сноу меморандуми муаллифлари вакцина ишлаб чиқарилишини кутиш даврида вирусга қарши миллат даражасида карантинлар киритмасдан туриб, ниқоблар тақиш ва ижтимоий мулоқотларни чеклаш орқали курашишга чақирди.

The New York Times қайд этишича, Грейт-Баррингтон декларацияси муаллифларининг ўзлари ҳам ғояларининг амалда қандай қўлланилиши мумкинлигини охиригача тушунмаганга ўхшайди. 42 ҳаммуаллифдан икки нафари нашрга берган изоҳида таклиф этилган режа доирасида қўлланилиши мумкин бўлган муайян назорат чораларини муҳокама қилишга тайёр эмасликларини тан олган.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти чекловларни бекор қилиш эвазига жамоавий иммунитетга эришиш ғоясини рад этган эди. Ташкилот раҳбари Тедрос Гебрейесуснинг айтишича, аҳоли орасида касалликнинг тарқалиши иммунитетга эга кишилар улуши етарли даражада кўп бўлган тақдирда тўхташи ҳақидаги тушунча вируснинг одамлар орасида эркин айланиб юришига эмас, балки оммавий эмлашга асосланган.

Жамоавий иммунитет ишлаб чиқарилиши учун аҳолининг 60 фоизи касал бўлиб ўтиши керак. Ҳатто ҳозир кўпчилик мамлакатларда жамоавий иммунитет даражасига етишгача анча бор — ўртача олганда касалланганлар улуши 10 фоиздан камроқни ташкил этади.