Юнусободда ерости метросининг янги қурилаётган қисмида 18 декабрь куни тупроқнинг қисман кўчиши юз берди. Воқеа маҳаллий вақт билан соат 10:00 атрофида юз берган; ҳодиса гувоҳларининг сўзларига кўра, шу вақт метро қурилиши тарафдан жуда баланд, портлашга ўхшаш овоз эшитилган. Тошкент шаҳар ҳокимлиги ва Ўзбекистон Фавқулодда вазиятлар вазирлиги ахборотига кўра, қурилиш майдонида 250 метр куб тупроқ кўчган. ИИВ ҳузуридаги Тергов департаменти келтирган дастлабки маълумотларга кўра, кўчкига давомий ёмғир сабаб бўлган — ёмғир сувлари котлован (пойдевор) олдида сув ҳайдаш учун қурилган лоток ва бетон тўсиқ орасидаги тупроқни юмшатиб юборган.
Ҳодиса юзасидан шу куннинг ўзида бош вазир ўринбосари, транспорт вазири Очилбой Раматов раислигида ҳукумат комиссияси тузилди. Айни вақтда ҳодиса юзасидан батафсил ахборот сезиларли кечикди, қурилиш майдончасига етиб борган мухбирларга эса тайинли ахборот берилмади (хусусан, бу ҳақда «Gazeta.uz» интернет-нашри, Узрепорт ва Севимли телеканаллари маълум қилди).
Ҳодисадан сўнг олти кишининг жасади тупроқ остидан олиб чиқилди. Дастлаб Соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати ҳодиса оқибатида ҳалок бўлган ва жабрланганлар ҳозирча йўқ эканлигини маълум қилди. Кейинроқ «Gazeta.uz» воқеа юз берганидан сўнг ўтказилган илк йўқламада беш киши чиқмагани, лекин улар бошқа сабабга кўра қурилиш майдонидан кетган бўлиши мумкинлигини ёзди. Кейинроқ Узрепорт телеканали фожиа юз берган вақтда ҳодиса жойида 20 га яқин одам ишлагани ҳақида хабар тарқатди.
Қидирув-қутқарув операцияси давомида дастлаб 1989 йилда туғилган Жонибек Равшанов ва Ойбек Абдуллаевнинг жасадлари топилди. Кейинроқ ФВВ 1999 йилда туғилган Давронбек Абдуллаев ва 1986 йилда туғилган Анвар Диёровнинг жасадлари тупроқ остидан олиб чиқилганини маълум қилди. 19 декабрга ўтар кечаси 1996 йилда туғилган Ихтиёр Раҳматовнинг жасади топилди — шу билан қурбонлар рўйхати якунига етадигандек эди. Бироқ 19 декабрь кундузи ФВВ ҳодисанинг олтинчи қурбони ҳам топилганини маълум қилди — у 1981 йилда туғилган самарқандлик Зариф Каримов. Шу билан қидирув-қутқарув ишлари якунлангани эълон қилинди.
Эътиборга молик томони, ҳодисанинг ҳозиргача топилган қурбонларидан тўрт нафари Қашқадарёдан (уч нафари Шаҳрисабз туманидаги Бешкапа қишлоғидан), икки нафари эса Самарқанд вилоятидан. Энг каттаси (Зариф Каримов) 38 ёшда, энг кичиги (Давронбек Абдуллаев) эса 20 ёшда эди.
Қурбонларнинг оилаларига 100 миллион сўмдан компенсация берилади. Фавқулодда вазиятлар вазирлигидан маълум қилишларича, ҳодиса қурбонлари яшаш манзилига етказилган. «Пудратчи-қурувчи ташкилотлар томонидан уларнинг оила-аъзолари ва яқинларига 100 миллион сўмлик дастлабки товон пуллари тўлаб берилди. Шу билан бирга, амалдаги қонунчиликка асосан қўшимча компенсация пуллари тўлаб берилади», — дейилади вазирлик ахборотида. «Gazeta.uz»нинг ёзишича, ҳалок бўлганларнинг яқинлари 18 декабрдаёқ воқеа жойига етиб келиб, куни билан шу ерда бўлган.
«Ўзбекистон темир йўллари» компаниясидан маълум қилишларича, марҳумларнинг дафн ва мотам маросимларини ўтказишда уларнинг оила аъзоларига ҳар томонлама кўмак кўрсатиш ҳақида топшириқ берилган. Бундан ташқари, Қашқадарё ва Самарқанд вилоятлари ҳокимликлари ва жамоатчилик вакиллари марҳумларнинг оиласидан хабар олиб, зарур ёрдам кўрсатмоқда.
Ҳодиса метро қурувчиларининг оғир шароитларда ишлаётганини кўрсатди. «Бу ерга ишга келган биринчи кунимдаёқ орқага қайтиб кетишни хоҳлаганман... Битта вагонда 50 нафардан кўпроқ одам яшайди. Биринчи кунданоқ бизнинг бошлиғимиз бир неча ходимни дам олгани ва чеккани учун ишдан ҳайдади. Яшаш шароитлари ва бу ердаги муҳитни кўриб ўша куниёқ орқага қайтиб кетишни хоҳлаганман...Бир кунда 10—11 соатлаб ишлаймиз. Ишимиз оғир эди», — деди Repost нашрига интервью берган ишчилардан бири.
Қўқон локомотив депосида ишлашини айтган «Файзбоғ» ўқувчиси эса августдан декабрга қадар Юнусободдаги метро қурилишида уч марта 15 кундан ишлаб келгани ҳақида айтган. «Гарчи қурилиш соҳасини билмасак ҳам, навбати билан метро қурилишига жўнатишади. Ҳозир ҳам метро қурилишига ташкилотимиздан ишчилар жўнатилган», — деб айтган у. Қўшимча қилишича, 6 декабрь куни янги қурилаётган «Туркистон» бекати тарафда ҳам 18 декабрдаги ўхшаш фавқулодда ҳодиса юз берган, бироқ ҳеч ким жабрланмаган.
Жамоатчилик бахтсиз ҳодисада масъулиятсиз мутасаддилар ва «байрамизм»ни айбламоқда, айни вақтда ҳалок бўлган қурувчилар хотирасини абадийлаштириш кераклигини таъкидламоқда (воқеа муносабати билан ижтимоий тармоқларда кўплаб шеър ва марсиялар ҳам эълон қилинди). «Менимча, бу воқеада ким айбдор эканлигини мен биламан. ‘Қурилиш 28 декабрда битказилиши керак’. Мана шу гап айбдор. Буюк қурилишларни нуқул ‘Наврўзга’, ‘Мустақилликка’, ‘Янги йилга’ битириш истагимиз айбдор... Умид қиламанки, станцияда ҳалок бўлган қурувчилар исми билан барелъэфлар ўрнатилади», — деб ёзди журналист Никита Макаренко. «Мусибат сабабчиси — шошма-шошарлик. Нега катта объектлар қандайдир санага битиши керак? Бафуржа, сифатли қилиб қурсак бўлмайдими? Ҳеч қандай метро, ҳеч қандай бино, ҳеч нима биттагина одам ҳаётидан қадрли эмас», — деб ёзди блогер Фарҳод Файзуллаев.
«Метрода содир бўлган воқеани назорат қилиш учун ташкил этилган комиссия таркибида депутатлар ҳам бўлиши керак. Воқеа-ҳодисани ўрганиш ўз йўлига, ундан олдин ҳолат юзасидан мутасаддилар халқдан узр сўрасин... Халқимиз йирик қурилиш обектларини қуриб битказишни байрамларга тўғирлашга мутлақо норози. Бизнинг партия ҳам бу амалиётга қарши», — деди мамлакатда ҳукмрон ЎзЛиДеП партияси вакили Нуриддин Муродов. «Партиямиз блогерлар томонидан таклиф этилаётган метро бекатига қурбонлар хотирасини абадийлаштиришни ифодаловчи ном бериш ғоясини қўллаб-қувватлашини маълум қиламиз», — деб баёнот берди «Адолат» партияси. ЎзХДП эса воқеа айбдорларини жазолаш шартлигини уқтирди.
Ҳодиса юзасидан жиноят иши қўзғатилган. Бош прокуратура ахборотига кўра, иш Жиноят кодексининг 257- (меҳнатни муҳофаза қилиш қоидаларини бузиш) ва 258-моддалари (тоғ-кон, қурилиш ёки портлатиш ишлари хавфсизлиги қоидаларини бузиш) бўйича қўзғатилган — ушбу моддалар бўйича айбдор деб топилган шахс узоғи билан беш йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин. Фавқулодда вазиятлар вазирлигидан қўшимча қилишларича, «мазкур ҳолатнинг вужудга келишига сабабчи бўлган ва йўл қўйган масъул ташкилот ва шахслар аниқланмоқда». Шунингдек, лойиҳани амалга ошириш жараёнида шу ва бошқа кўнгилсиз ҳолатлар такрорланишининг олдини олиш юзасидан зарур чора-тадбирлар ишлаб чиқилмоқда.
Изоҳ (0)