Yunusobodda yerosti metrosining yangi qurilayotgan qismida 18-dekabr kuni tuproqning qisman ko‘chishi yuz berdi. Voqea mahalliy vaqt bilan soat 10:00 atrofida yuz bergan; hodisa guvohlarining so‘zlariga ko‘ra, shu vaqt metro qurilishi tarafdan juda baland, portlashga o‘xshash ovoz eshitilgan. Toshkent shahar hokimligi va O‘zbekiston Favqulodda vaziyatlar vazirligi axborotiga ko‘ra, qurilish maydonida 250 metr kub tuproq ko‘chgan. IIV huzuridagi Tergov departamenti keltirgan dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, ko‘chkiga davomiy yomg‘ir sabab bo‘lgan — yomg‘ir suvlari kotlovan (poydevor) oldida suv haydash uchun qurilgan lotok va beton to‘siq orasidagi tuproqni yumshatib yuborgan.
Hodisa yuzasidan shu kunning o‘zida bosh vazir o‘rinbosari, transport vaziri Ochilboy Ramatov raisligida hukumat komissiyasi tuzildi. Ayni vaqtda hodisa yuzasidan batafsil axborot sezilarli kechikdi, qurilish maydonchasiga yetib borgan muxbirlarga esa tayinli axborot berilmadi (xususan, bu haqda “Gazeta.uz” internet-nashri, Uzreport va Sevimli telekanallari ma’lum qildi).
Hodisadan so‘ng olti kishining jasadi tuproq ostidan olib chiqildi. Dastlab Sog‘liqni saqlash vazirligi matbuot xizmati hodisa oqibatida halok bo‘lgan va jabrlanganlar hozircha yo‘q ekanligini ma’lum qildi. Keyinroq “Gazeta.uz” voqea yuz berganidan so‘ng o‘tkazilgan ilk yo‘qlamada besh kishi chiqmagani, lekin ular boshqa sababga ko‘ra qurilish maydonidan ketgan bo‘lishi mumkinligini yozdi. Keyinroq Uzreport telekanali fojia yuz bergan vaqtda hodisa joyida 20 ga yaqin odam ishlagani haqida xabar tarqatdi.
Qidiruv-qutqaruv operatsiyasi davomida dastlab 1989-yilda tug‘ilgan Jonibek Ravshanov va Oybek Abdullayevning jasadlari topildi. Keyinroq FVV 1999-yilda tug‘ilgan Davronbek Abdullayev va 1986-yilda tug‘ilgan Anvar Diyorovning jasadlari tuproq ostidan olib chiqilganini ma’lum qildi. 19-dekabrga o‘tar kechasi 1996-yilda tug‘ilgan Ixtiyor Rahmatovning jasadi topildi — shu bilan qurbonlar ro‘yxati yakuniga yetadigandek edi. Biroq 19-dekabr kunduzi FVV hodisaning oltinchi qurboni ham topilganini ma’lum qildi — u 1981-yilda tug‘ilgan samarqandlik Zarif Karimov. Shu bilan qidiruv-qutqaruv ishlari yakunlangani e’lon qilindi.
E’tiborga molik tomoni, hodisaning hozirgacha topilgan qurbonlaridan to‘rt nafari Qashqadaryodan (uch nafari Shahrisabz tumanidagi Beshkapa qishlog‘idan), ikki nafari esa Samarqand viloyatidan. Eng kattasi (Zarif Karimov) 38 yoshda, eng kichigi (Davronbek Abdullayev) esa 20 yoshda edi.
Qurbonlarning oilalariga 100 million so‘mdan kompensatsiya beriladi. Favqulodda vaziyatlar vazirligidan ma’lum qilishlaricha, hodisa qurbonlari yashash manziliga yetkazilgan. “Pudratchi-quruvchi tashkilotlar tomonidan ularning oila-a’zolari va yaqinlariga 100 million so‘mlik dastlabki tovon pullari to‘lab berildi. Shu bilan birga, amaldagi qonunchilikka asosan qo‘shimcha kompensatsiya pullari to‘lab beriladi”, — deyiladi vazirlik axborotida. “Gazeta.uz”ning yozishicha, halok bo‘lganlarning yaqinlari 18-dekabrdayoq voqea joyiga yetib kelib, kuni bilan shu yerda bo‘lgan.
“O‘zbekiston temir yo‘llari” kompaniyasidan ma’lum qilishlaricha, marhumlarning dafn va motam marosimlarini o‘tkazishda ularning oila a’zolariga har tomonlama ko‘mak ko‘rsatish haqida topshiriq berilgan. Bundan tashqari, Qashqadaryo va Samarqand viloyatlari hokimliklari va jamoatchilik vakillari marhumlarning oilasidan xabar olib, zarur yordam ko‘rsatmoqda.
Hodisa metro quruvchilarining og‘ir sharoitlarda ishlayotganini ko‘rsatdi. “Bu yerga ishga kelgan birinchi kunimdayoq orqaga qaytib ketishni xohlaganman... Bitta vagonda 50 nafardan ko‘proq odam yashaydi. Birinchi kundanoq bizning boshlig‘imiz bir necha xodimni dam olgani va chekkani uchun ishdan haydadi. Yashash sharoitlari va bu yerdagi muhitni ko‘rib o‘sha kuniyoq orqaga qaytib ketishni xohlaganman...Bir kunda 10—11 soatlab ishlaymiz. Ishimiz og‘ir edi”, — dedi Repost nashriga intervyu bergan ishchilardan biri.
Qo‘qon lokomotiv deposida ishlashini aytgan “Fayzbog‘” o‘quvchisi esa avgustdan dekabrga qadar Yunusoboddagi metro qurilishida uch marta 15 kundan ishlab kelgani haqida aytgan. “Garchi qurilish sohasini bilmasak ham, navbati bilan metro qurilishiga jo‘natishadi. Hozir ham metro qurilishiga tashkilotimizdan ishchilar jo‘natilgan”, — deb aytgan u. Qo‘shimcha qilishicha, 6 dekabr kuni yangi qurilayotgan “Turkiston” bekati tarafda ham 18-dekabrdagi o‘xshash favqulodda hodisa yuz bergan, biroq hech kim jabrlanmagan.
Jamoatchilik baxtsiz hodisada mas’uliyatsiz mutasaddilar va “bayramizm”ni ayblamoqda, ayni vaqtda halok bo‘lgan quruvchilar xotirasini abadiylashtirish kerakligini ta’kidlamoqda (voqea munosabati bilan ijtimoiy tarmoqlarda ko‘plab she’r va marsiyalar ham e’lon qilindi). “Menimcha, bu voqeada kim aybdor ekanligini men bilaman. ‘Qurilish 28-dekabrda bitkazilishi kerak’. Mana shu gap aybdor. Buyuk qurilishlarni nuqul ‘Navro‘zga’, ‘Mustaqillikka’, ‘Yangi yilga’ bitirish istagimiz aybdor... Umid qilamanki, stansiyada halok bo‘lgan quruvchilar ismi bilan barel’eflar o‘rnatiladi”, — deb yozdi jurnalist Nikita Makarenko. “Musibat sababchisi — shoshma-shosharlik. Nega katta obyektlar qandaydir sanaga bitishi kerak? Bafurja, sifatli qilib qursak bo‘lmaydimi? Hech qanday metro, hech qanday bino, hech nima bittagina odam hayotidan qadrli emas”, — deb yozdi bloger Farhod Fayzullayev.
“Metroda sodir bo‘lgan voqeani nazorat qilish uchun tashkil etilgan komissiya tarkibida deputatlar ham bo‘lishi kerak. Voqea-hodisani o‘rganish o‘z yo‘liga, undan oldin holat yuzasidan mutasaddilar xalqdan uzr so‘rasin... Xalqimiz yirik qurilish obektlarini qurib bitkazishni bayramlarga to‘g‘irlashga mutlaqo norozi. Bizning partiya ham bu amaliyotga qarshi”, — dedi mamlakatda hukmron O‘zLiDeP partiyasi vakili Nuriddin Murodov. “Partiyamiz blogerlar tomonidan taklif etilayotgan metro bekatiga qurbonlar xotirasini abadiylashtirishni ifodalovchi nom berish g‘oyasini qo‘llab-quvvatlashini ma’lum qilamiz”, — deb bayonot berdi “Adolat” partiyasi. O‘zXDP esa voqea aybdorlarini jazolash shartligini uqtirdi.
Hodisa yuzasidan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Bosh prokuratura axborotiga ko‘ra, ish Jinoyat kodeksining 257- (mehnatni muhofaza qilish qoidalarini buzish) va 258-moddalari (tog‘-kon, qurilish yoki portlatish ishlari xavfsizligi qoidalarini buzish) bo‘yicha qo‘zg‘atilgan — ushbu moddalar bo‘yicha aybdor deb topilgan shaxs uzog‘i bilan besh yilgacha ozodlikdan mahrum etilishi mumkin. Favqulodda vaziyatlar vazirligidan qo‘shimcha qilishlaricha, “mazkur holatning vujudga kelishiga sababchi bo‘lgan va yo‘l qo‘ygan mas’ul tashkilot va shaxslar aniqlanmoqda”. Shuningdek, loyihani amalga oshirish jarayonida shu va boshqa ko‘ngilsiz holatlar takrorlanishining oldini olish yuzasidan zarur chora-tadbirlar ishlab chiqilmoqda.
Izoh (0)