Жорий йилнинг 1—6 август кунлари Қорақалпоғистон Республикасининг Чимбой туманида «Қорақалпоғистонда дала майдонларини лазер технологиялари орқали текислаш афзалликларини намойиш этган ҳолда ресурсларни тежовчи агро-технологиялар намуналарини тақдим этиш» мавзусида беш кунлик семинар бўлиб ўтади. Унда иштирок этиш учун Чимбой, Кегейли ва Муйноқ туманларидан 50 нафарга яқин фермер ва деҳқон хўжаликлари вакиллари таклиф этилган. Қайд этиш жоизки, шу йилнинг апрель ойида, экин экиш мавсуми арафасида, ана шундай тренинглар 120 нафар фермер ва деҳқонлар иштирокида Қонликўл ва Тахтакўпир туманларида ҳам бўлиб ўтганди. Ўша вақтда беш нафар фермер аёл ҳам семинарларга қизиқиш билдиришди.
Бундай таълим берувчи семинарлар Ўзбекистон Республикаси Фавқулотда Вазиятлар Вазирлиги ҳузуридаги Гидрометеорологик хизмат маркази БМТ Тараққиёт Дастури билан биргаликда амалга оширилаётган ва Иқлим ўзгариши ҳақидаги БМТнинг Доиравий Конвенциясининг Адаптация (Мослашиш) Фонди томонидан молиялаштирилаётган «Ўзбекистоннинг қурғоқчил ҳудудларида жойлашган фермер ва деҳқон хўжаликларининг иқлимий барқарорлигини таъминлаш» лойиҳаси доирасида ташкил этилмоқда.
Ҳар бир фермер ўз фаолиятида ерларни анъанавий тарзда суғориш вақтида далалардаги нотекисликлар туфайли сувнинг сезларли қисми беҳуда сарфланиши ҳолатига дуч келган: баъзи жойлардаги сатҳнинг пастликлари (чуқурликлар, нотекисликлар ва ўралар) сувга тўлади, бунда паст тупроқ ҳаддан ташқари намланади, юқори қисми эса қуруқлигича қолаверади. Ўз навбатида, лазер технологияси орқали, автоматик тизим ёрдамида, сатҳнинг нотекислиги уч сантимердан ошмаган ҳолда, далани бекаму кўст текислаш имконияти пайдо бўлади.
Мазкур технологияни танлашда, асосан, суғориладиган майдонларни бир текисда намлантиришни таъминлаш ҳисобига далаларни суғоришда сарфланадиган сув ресурслари миқдорини 25 фоизгача қисқартириш ва ҳосилдорликни 10 фоизга ошириш имконияти таъкидланмоқда. Далаларни лазер орқали текислашни қўллаш суғориш учун ишлатилинадиган сувни далагача етказиш учун сарфланадиган вақт, энергия ва молиявий ҳаражатларни қисқартириш имконини беради, муҳими - инсонлар меҳнатини енгиллаштиради. Айтиб ўтилган афзалликлар Орол денгизи инқирози оқибатларини энг кўп ҳис қилаётган Оролбўйи ҳудудида фаолият кўрсатувчи деҳқон ва фермерлар ишида долзарб ҳисобланади. Қорақалпоғистон Республикаси ёғингарчиликнинг камлиги, тупроқдан намликнинг юқори даражада буғланиши билан ажралиб туради, демак, бу ҳудуддаги зироатчилик фақат сунъий суғоришга асосланади. Сув ресурсларининг кучли тақчиллигидан ташқари, уларни самарасиз ва меъёрдан ортиқ ишлатилиши туфайли ҳам кўплаб муаммолар юзага келади.
Дастурга мувофиқ, семинар икки қисмга бўлинган, назарий қисми Чимбой туманининг Машинатрактор паркида (МТП), амалий қисми эса «Жуз баси» ва «Алимбет Кўл» фермер хўжаликлари далаларида ўтказилади, бу ерда иштирокчиларга олган билимларини амалиётда қўллаш имконияти берилади.
Мутахассислар намойиш ускуналарини қўллаган ҳолда иштирокчиларга далаларни лазер технологияси билан текислаш ишларининг асосларини тушунтириб берадилар. Улар қандай қилиб лазер қурилмаларини ўрнатиш ва ускунанинг қайси қисмлари мавжудлигига эътибор қаратиш зарурлигини кўрсатадилар. Масалан, иштирокчилар ўрнатилиши зарур бўлган қисмларни улаб ускунани мустақил ишга тушира оладилар.
Созлашнинг барча босқичлари иштирокчиларга қурилмани батафсил ўрганиш ва далаларни лазер орқали текислаш учун тақдим этилаётган ускуна хусусиятлари билан танишишга ёрдам беради. Ундан ташқари, ҳар бир иштирокчи ўз ишини бевосита даланинг ўзида амалда синаб кўриши мумкин бўлади.
Белгиланган дала майдони олдиндан лазер билан текислашга тайёрлаб қўйилади - бунда топографик суратга олиш, далани текислаётган тракторчига зарур бўлган йўриқлар бериш ишлари амалга оширилади, ҳамда юқорида зикр этилган ускунани қўллаш бўйича маҳорат дарслари ўтказилади. Барча хоҳловчилар дала семинарида иштирок этишлари ёки мазкур технологиядан амалда фойдаланиш ҳақида ахборот олиш учун лойиҳа мутахассисига мурожаат қилишлари мумкин.
Тел.рақами: +998935010366,
эл. манзил: polat.reymov@undp.org.
Изоҳ (0)