Uy texnikasi ayniqsa soch qurituvchi fen bilan butun dunyoga mashhur bo‘lgan Dyson kompaniyasi kelajak fermasini, ya’ni yil davomida qulupnay yetishtirish uchun ulkan qurilmani taqdim etadi. Yangi qurilma Angliyadagi, oynavand issiqxonada joylashgan bo‘lib, rezavor mevalar o‘sadigan idishlarga ega aylanuvchi g‘ildirakka o‘xshaydi. Konstruksiya o‘simliklarni bir tekis yorug‘lik va toza havo bilan ta’minlash imkonini beradi. Har bir buta asta-sekin aylana bo‘ylab harakatlanib, chiroqlar va ventilyatsiya ostiga tushadi.
Maydon 11 gektar bo‘lgan issiqxonaga bir milliondan ortiq ko‘chat sig‘adi. Hosildorlik yiliga 1250 tonnagacha oshadi. Sharoitlar avtomatik ravishda tartibga solinadi: harorat, namlik darajasi, karbonat angidrid va suv miqdori meva o‘simliklari qurib qolmasligi uchun doimo nazorat ostida bo‘ladi. Yomg‘ir suvidan foydalaniladi, u yig‘iladi va qayta ishlanib, yana ishga tushiriladi. Ildizlar ortiqcha suyuqlikdan zarar ko‘rmaydi, chunki drenaj tizimi o‘simliklarni ortiqcha namlanishdan himoya qiladi.
Apparat ichidagi holatni datchiklar kuzatib boradi, ko‘rsatkichlarni yig‘ish uchun esa kamera va manipulyatorlarga ega robotlar javobgardir. Ular pishgan mevalarni butalarga zarar yetkazmasdan, ehtiyotkorlik bilan ajratadilar. Yorug‘lik diodlari bulutli kunlarda quyoshning o‘rnini bosadi, ultrabinafsha lampalar esa qulupnayni zamburug‘lardan himoya qiladi. Zararkunandalarga qarshi kurashish uchun dehqonlar kimyoviy moddalardan voz kechishga qaror qilishdi. Buning o‘rniga tadqiqotchilar biologik yordamchilar — kichik mexanizmlar yordamida pushtalarga tarqatiladigan maxsus hasharotlarni uchirishdi.
Issiqxona yonida shaxsiy bioenergetika majmuasi mavjud. U qishloq xo‘jaligi chiqindilarini elektr va issiqlikka aylantiradi, bu esa butun tizimni ta’minlashga sarflanadi. Bunda karbonat angidrid ham ishlatiladi — u issiqxonaga qaytariladi, u yerda o‘simliklarning o‘sishini tezlashtiradi. Qayta ishlangandan keyin qolgan cho‘kma boshqa dalalar uchun o‘g‘itga aylantiriladi.
Tizim tufayli yerga tushadigan yuk kamayadi va resurslar tejaladi, shuning uchun bu yerda ekologiyaga zarar minimal darajada bo‘ladi. Model har qanday ob-havo sharoitida ishlaydi va hatto qisqa mavsum yoki yomon tuproq tufayli an’anaviy qishloq xo‘jaligi mumkin bo‘lmagan hududlar uchun ham mos keladi.
Dyson meva va sabzavotlarni shahar ichida, to‘g‘ridan-to‘g‘ri do‘konlar yoki sobiq sanoat zonalari hududida yetishtirish mumkinligi haqidagi g‘oyani ilgari suradi. Shunday qilib, tashish xarajatlarini kamaytirish, organik mahsulotlarning yangiligini saqlash va atmosferaga chiqindilarni kamaytirish mumkin bo‘ladi.
Loyiha bir necha yillik mashaqqatli ishlanmalar natijasida amalga oshirildi. U ilg‘or texnologiyalar va barqaror ishlab chiqarishni o‘zida mujassam etib, agrar sohada yangi sahifa ochmoqda. Dyson fermerlik tushunchasini yuqori aniqlikdagi, ekologik toza va iqlimga bog‘liq bo‘lmagan fermerlik qilish orqali qanday o‘zgartirish mumkinligini ko‘rsatadi.
Izoh (0)