Afrikada har yili 815 ming odam ovqat pishirishdan kelib chiqqan havo ifloslanishidan vafot etadi — hisobot

Afrika qit’asida har yili 815 ming odam ovqat tayyorlash tufayli havo ifloslanishidan halok bo‘ladi. Sababi aholi ochiq osmon ostida olov va boshqa turli zaharli yoqilg‘i bilan ovqat tayyorlashga majbur bo‘ladi. Bu haqda Arab News xabar berdi.

Xalqaro energetika agentligi hisobotida aytilishicha, ushbu muammo har yili aviatsiya sanoati chiqaradigan miqdorda issiqxona gazlarini yuzaga keltiradi.

Dunyo bo‘ylab 2 milliard kishi hali ham ochiq havoda olov yoki boshqa yoqilg‘i (yog‘och, ko‘mir, qishloq xo‘jaligi chiqindilari yoki tezak) yordamida ovqat tayyorlaydi. Afrikada har 5 ta xonadondan 4 tasi ovqat pishirishda shu usuldan foydalanadi.

Ushbu zaharli tutundan ko‘plab nafas olish va yurak-qon tomir kasalliklari kelib chiqadi: xususan, bunda o‘pka mayda zarralar bilan ifloslanadi. Shuningdek, bu tutunlar global isishga qarshi ta’sir etadigan o‘rmonlarning yo‘q bo‘lishiga olib keladi.

Hisob-kitoblarga ko‘ra, Afrika qit’asining o‘zida har yili 815 mingta erta o‘lim sodir bo‘ladi. Bu asosan xavfsiz ovqat pishirish usullaridan foydalanish imkoniyatining yo‘qligi oqibatida yuzaga keladi. Ayollar va bolalar havodan zaharlanishdan eng ko‘p aziyat chekadi.

Xalqaro energetika agentligi 2024-yilning may oyida Parijda ushbu muammo bo‘yicha xalqaro sammit tashkil etgan. Buning natijasida Afrika davlatlariga 470 million dollar ajratilib, mablag‘ning aksariyati Malavi va Ugandada pech zavodi qurilishi dasturiga yo‘naltirilgan.

Ammo Sahroyi Kabirdan janubdagi Afrika davlatlarida ovqat tayyorlash uchun yoqilg‘i muammosi haligacha dolzarbligicha qolmoqda. Bu hududlarda ovqat pishirishda qiynalayotgan odamlar soni o‘sishda davom etmoqda. Ushbu mummoning muqobil yechimlar qatoriga quyosh panellaridan elektr energiyasi olish, tabiiy gaz, ayniqsa suyultirilgan neft gazi, qazib olinadigan yoqilg‘i kabilar kiradi.

Prognoz qilinishicha, muqobil yechimlardan foydalanish 2040-yilga borib Afrika qit’asida 4,7 million erta o‘limning oldini oladi. Shu bilan birga, qit’aning issiqxona gazlari chiqindilarini yiliga 540 million tonnaga kamaytiradi.