Koreyada issiqda sovituvchi, sovuqda esa isituvchi “aqlli” derazalar yaratildi

Koreya Ilg‘or fan va texnologiyalar instituti olimlari yangi avlod texnologiyasini taqdim etdi — “aqlli” oynalar, ular nafaqat xona haroratini sezilarli darajada pasaytirishga, balki megapolislarning surunkali muammolaridan biri — sun’iy yorug‘likka qarshi kurashishga qodir.

Olimlar jamoasi elektr signalining buyrug‘i bilan real vaqt rejimida o‘z xususiyatlarini o‘zgartirishi mumkin bo‘lgan “aqlli” oyna tizimini yaratish orqali ushbu muammoni hal qildi.

RECM (Reversible Electrodeposition and Electrochromic Mirror) — “qaytar elektr cho‘ktirish va elektroxrom ko‘zgu” qurilmasi texnologiyaning asosiy elementi bo‘ldi. Bu ko‘rinadigan yorug‘lik va yaqin infraqizil nurlanishning o‘tishini boshqarishga qodir bo‘lgan bir tuzilmali tizimdir. An’anaviy shisha paketlardan farqli o‘laroq, u yorug‘lik, harorat va yorug‘likning aks etishini aniq tartibga solish imkonini beradi, shu bilan birga ko‘chada yo‘lovchilar uchun qulaylikni ta’minlaydi.

Ilgari “aqlli” oynalar ko‘pincha metall qoplamalar tufayli ko‘zni qamashtiruvchi yorug‘likni keltirib chiqargan, ammo ushbu “aqlli” derazani ishlab chiqishda elektroxrom materiallarni qo‘llashning yangi sxemasi qo‘llanilgan. Bu yorug‘lik piyodalarning ko‘zlarini bezovta qilmaydigan, derazalarning o‘zi esa estetik va funksional ko‘rinishni saqlab qoladigan effektga erishish imkonini berdi. Natijada, texnologiya nafaqat binolarda yashovchilar va tashrif buyuruvchilarga, balki umuman shahar landshaftiga ham mo‘ljallandi.

RECM tizimi uchta rejimda ishlaydi:

1. Shaffof holatda oyna maksimal yorug‘lik va issiqlikni o‘tkazadi — bunday rejim sovuq kunlar uchun mos keladi.
2. Maxfiylik va sovutish zarur bo‘lganda, ko‘k rang faollashadi — u quyosh nurlanishining bir qismini to‘sib, issiqlik yukini kamaytiradi.
3. Aks ettiruvchi rejimda shishada yorug‘lik va issiqlikni qaytaruvchi kumush qatlam hosil bo‘ladi, ko‘k rang esa tashqaridagilar uchun yaltiroqlikni yanada kamaytiradi.

Texnologiyaning samaradorligini tekshirish uchun olimlar uyning miniatyura maketi bilan tajriba o‘tkazdilar. 45 daqiqadan so‘ng oddiy oynada ichkaridagi harorat 58,7 gradusgacha ko‘tarildi, RECM faollashtirilgan uchinchi rejimda esa u 31,5 gradusdan oshmadi - farq deyarli 28 darajani tashkil etdi. Bu shuni anglatadiki, yangi tizimdan foydalanish havoni salqinlashtirish talabini keskin kamaytirishi va yoz mavsumida elektr tarmoqlaridagi yuklamalarni kamaytirishi mumkin.

Tadqiqot rahbari, professor Xon Chxol Munning so‘zlariga ko‘ra, ushbu texnologiya an’anaviy “aqlli” oyna ushbu texnologiya shunchaki “aqlli” oyna emas, chunki u nafaqat yorug‘likni boshqarishni, balki to‘liq termoregulyatsiyani ham ta’minlaydi. Kelajakda bunday derazalar nafaqat turar-joy binolariga, balki poyezdlar, avtomobillar va boshqa shahar infratuzilmasi obyektlariga ham o‘rnatilishi mumkin.

Ularning joriy etilishi shaharlarda mikroiqlimning sezilarli darajada yaxshilanishini, yorug‘lik ifloslanishini kamaytirishni va energiya tejamkorligini va’da qiladi.