Qirg‘iziston Jo‘qorg‘i Keneshi yig‘ilishida deputatlar Asqar Akayevning sobiq prezident maqomini qaytarish haqidagi iltimosini rad etdi. Bu haqda parlament matbuot xizmati xabar berdi.
85 deputatdan 71 nafari rad javobini berdi, ikki nafari qarshi chiqdi. Ammo keyinchalik ular xato qilganliklarini va parlament qarorini qo‘llab-quvvatlashlarini bildirdi. Jo‘qorg‘u Kenesh raisi Nurlanbek Shakiyev Akayevning iltimosini rad etganlari uchun deputatlarga minnatdorlik bildirdi.
U Qirg‘iziston mustaqilligi yillarida mamlakatda yaxshilikdan ko‘ra yomonlik ko‘proq bo‘lganini va bunda birinchi prezident sifatida Askar Akayevning aybi katta ekanini ta’kidladi. Shakiyev Aksiy voqealarini ham tilga oldi — 2002-yil 17-martda Qirg‘iziston hududining bir qismini Xitoyga berishga qarshi chiqqan mahalliy aholining namoyishi o‘qqa tutilganini eslatib o‘tdi.
“Aksiy tumanida saylangan deputat sifatida shuni aytmoqchimanki, hamyurtlarimiz bu masalada bizning qarorimizni juda e’tibor va xavotir bilan kutgan. Qanchalik to‘g‘riligini tarix ko‘rsatadi va xalq o‘z bahosini beradi, men esa qaror to‘g‘ri bo‘lgan deb hisoblayman”, dedi Shakiyev.
Akayevning 2010-yilda mahrum etilgan sobiq prezident maqomini qaytarishni so‘rab yozgan xati sentyabr oyi boshida Jo‘qorg‘i Keneshga kelib tushgandi. Qirg‘izistonning amaldagi rahbari Sadir Japarovning so‘zlariga ko‘ra, iltimos Akayevning sobiq prezident sifatida tarixda qolish istagi bilan bog‘liq.
Asqar Akayev 80 yoshga to‘ldi. Menimcha, uni pensiya, qo‘riqlash va boshqa narsalar qiziqtirmaydi. U hozir ham qo‘riqchisiz erkin yuribdi. Askar Akayev hukmronligi davrida ko‘plab kamchiliklar mavjud edi. Turli manfaatlar ham bor edi. Biroq shu bilan birga, mamlakat mustaqillikka erishgan yillarda ijobiy jihatlar ham bo‘lgan. Buni ham aytib o‘tish lozim, dedi u.
Asqar Akayev Qirg‘izistonni mustaqillikning ilk yillaridan 2005-yilgacha boshqargan. 2005-yil mart oyida ommaviy norozilik namoyishlari hukumat almashishiga olib kelgan. O‘shanda Akayev va uning oila a’zolari Qirg‘izistondan Moskvaga qochib ketgan. Keyinroq prezident iste’foga chiqqan.
- “Qumtor” oltin konini o‘zlashtirish bilan bog‘liq jinoyat ishi doirasida Asqar Akayevga 1992-yilda Cameco kompaniyasi bilan bosh kelishuvni tuzish, 2003-yilda “Qumtor” loyihasini qayta tashkil etish epizodlari bo‘yicha jinoyatga sheriklik qilish, hokimiyat yoki mansab vakolatlarini suiiste’mol qilishda ayblov e’lon qilindi.
- 2010-yilda, aprel inqilobidan keyin Akayev Qirg‘izistonning sobiq prezidenti maqomidan mahrum qilingandi.
2021-yilda u Qirg‘izistonga ikki marta – “Qumtor” ishi bo‘yicha tergov doirasida Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasida so‘roq qilish uchun kelgan. Shundan so‘ng u Moskvaga qaytib ketgan. Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi maʼlumotlariga ko‘ra, Akayev jinoyatni sodir etishdagi aybini to‘liq tan olgan va tergov bilan faol hamkorlik qilgan. Unga nisbatan qo‘zg‘atilgan jinoyat ishi da’vo muddati o‘tgani sababli to‘xtatilgan.
Izoh (0)